کفایت تغذیه ای، دیگر نگرانی موجود پیرامون برنامه غذایی کم کربوهیدرات می‌باشد. مطالعه‌ای که به تازگی به بررسی 20 برنامه غذایی کاهش وزن پرداخته، بیانگر آن است که برنامه غذایی کم‌کربوهیدرات Atkins در مرحله رژیمی از نظر برخی مواد مغذی دچار نقص و کمبود می‌باشد. این مواد مغذی عبارتند از: فیبر، ویتامین B1، ویتامین B2، ویتامین C، کلسیم، منیزیم و آهن.
اگرچه پیروی از برنامه غذایی کم کربوهیدرات در کوتاه مدت، به کاهش وزن در ورزشکاران کمک می‌نماید، ولی این برنامه غذایی موجب تخلیه ذخایر گلیکوژنی و در نتیجه آن خستگی و تاخیر در بازتوانی گردیده و احتمال می‌رود کاهش توده بدون چربی و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی را موجب گردد.
دریافت مواد مغذی در این برنامه غذایی همچنان ناکافی است و در صورتی که پیروی از رژیم در طولانی مدت ادامه یابد، اثرات زیانباری بر سلامتی خواهد داشت. اگرچه این برنامه غذایی در کوتاه مدت موجب کاهش وزن ورزشکار می‌گردد، ولی در طولانی مدت به دلایل فوق پیروی از این برنامه غذایی اثراتی زیانبار بر سلامتی و عملکرد ورزشکار بر جای می‌گذارد. بنابر مطالب فوق، پیروی از برنامه غذایی کم کربوهیدرات با هدف کاهش وزن برای ورزشکاران توصیه نمی گردد.
2-4 برنامه‌های غذایی بسیار کم انرژی
(Very Low Energy Diets or VLEDs):
برنامه‌های غذایی بسیار کم انرژی یا کم کالری به رژیم‌هایی اطلاق می‌شود که تامین کننده 2000-1600 کیلوژول (600-400 کیلوکالری) انرژی و کمتر از 100 گرم کربوهیدرات در شبانه روز باشند که به صورت وعده‌های غذایی مایع تهیه شده و به همراه مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی در حد میزان توصیه شده روزانه مصرف می‌گردند.
اگرچه کاهش وزن پس از رعایت این برنامه‌های غذایی سریع و زیاد (2-1/5 کیلوگرم در هفته) می‌باشد، ولی این وزن کاهش یافته اغلب حفظ نمی‌شود و افزایش وزن بعدی در افراد مشاهده می‌گردد. بر این اساس این قبیل برنامه‌های غذایی تنها به عنوان یک راهکار کوتاه مدت و در افراد بسیار چاق کاربرد دارند.
عوارض جانبی ناشی از پیروی از این برنامه‌های غذایی عبارتند از: تهوع، خُرخُر کردن (بَد نفس کشیدن)، احساس گرسنگی (که پس از ایجاد کتوزیس این احساس کاهش می‌یابد)، سر دردهایی که با تابش نور پدید می‌آیند و بروز نقرس زودرس.
سایر اثرات آنها عبارتند از تخلیه ذخایر گلیکوژنی، کاهش توده بدون چربی، دهیدراسیون، عدم تعادل الکترولیت‌ها و افت فشار خون. این عوارض، برنامه‌های غذایی بسیار کم کالری را به برنامه‌های غذایی نامناسب و حتی خطرناک برای سلامتی ورزشکاران تبدیل نموده‌اند.
3-4 راهکارهای دیگر غذایی
در حال حاضر برخی تغییرات در برنامه‌های غذایی نظیر دریافت مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین، تغییر در دانسیته انرژی مواد غذایی دریافتی، دریافت منابع غذایی کلسیم و ... نیز به کار می‌روند، ولی در حال حاضر شواهد کافی برای تایید تاثیر هیچ یک از این روش‌ها در ورزشکاران و حتی افراد عادی کافی نبوده و برای توصیه این روش‌ها در جوامع مختلف انجام تحقیقات و بررسی‌های بیشتر مورد نیاز می‌باشد.
5- راهنمایی‌هایی برای کاهش چربی بدن
توصیه‌ها برای کاهش وزن بی ضرر در افراد غیرورزشکار، به صورت 1-0/5 کیلوگرم در هفته کاهش وزن می‌باشد. این میزان در بسیاری از ورزشکاران معقول به نظر می‌رسد. کاهش وزنی به این میزان معادل کاهش 4200-2100 کیلوژول (1000-500 کیلوکالری) در روز می‌باشد.
این کاهش می‌تواند با رژیم گرفتن و کاهش دریافت انرژی و یا فعالیت فیزیکی و افزایش انرژی مصرفی و یا ترکیب هر دوی آنها صورت گیرد. بهترین نتایج از رژیم غذایی زمانی به دست می‌آید که محدودیت ترکیبات انرژی‌زا در نظر گرفته شده و در عین حال از دریافت مقادیر کافی کربوهیدرات و مواد مغذی اطمینان حاصل شود.
در نمونه‌ای از این برنامه غذایی چربی تامین کننده 15‑10 درصد کل انرژی است و این برنامه غذایی دارای 8-6 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن کربوهیدرات می‌باشد. دریافت پروتئین در این برنامه غذایی باید به میزان 2-5/1 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز باشد که با توجه به کاهش کالری، حائز اهمیت است و با توجه به اثرات سودمند احتمالی پروتئین در کنترل اشتها و حفظ توده بدون چربی بدن توجیه می‌گردد.
غذاهایی که دارای مقادیر زیادی از فیبرها هستند و یا شاخص گلیسمی در آنها پایین است، می‌توانند در کنترل اشتها نقش داشته باشند. دریافت کلسیم نیز در مقادیری بیش از میزان توصیه شده روزانه ممکن است برای کنترل وزن مفید باشد.
انجام فعالیت‌های ورزشی با افزایش مصرف انرژی و ایجاد تعادل منفی انرژی، موجب تسهیل کاهش وزن در فرد می‌گردد. اگرچه فعالیت‌های ورزشی هوازی که با شدت کمتر انجام می‌شوند، به عنوان بهترین گزینه برای کاهش وزن توصیه می‌شوند، ولی در مورد ورزشکاران توصیه به این ورزش‌ها چندان معقول به نظر نمی رسد.
از طرف دیگر به نظر می‌رسد که توصیه یک فعالیت ورزشی سنگین که به میزان 60‑30 دقیقه در روز به تمرینات معمول ورزشکار افزوده می‌گردد، برای کاهش وزن مفیدتر خواهد بود. البته دقت زیادی برای جلوگیری از عوارض جانبی نظیر بروز خستگی و آسیب‌های ورزشی باید به کار رود. بر این اساس توصیه‌های ورزشی برای هر ورزشکار باید به صورت انفرادی و جداگانه صورت گیرد.
برای خواندن بخش اول- کاهش وزن در ورزشکاران- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- کاهش وزن در ورزشکاران- اینجا کلیک کنید.
