تحريريه پزشك امروز
مكمل غذایی یعنی چه؟
از نامش مشخص است یعنی كاملكننده رژیم غذایی مورد نیاز افراد.
مكمل غذایی – ورزشی حاوی چه موادی است؟
بر اساس نوع آنها متفاوت است. به طور كلی مكملهای غذایی شامل مواد غذایی و مواد غذایی شامل كربوهیدراتها، پروتئینها، چربیها، املاح، مواد معدنی و ویتامینهاست در مكملهای غذایی معمولا مواد فوق به انواع و مقادیر مختلف یافت میشود.
مكملهای ورزشی در دو نوع هورمونی و غیرهورمونی وجود دارد.
مكملهای ورزشی غیرهورمونی معمولا حاوی همان موادی است كه در مكملهای غذایی یافت میشود؛ اما تركیبات و مقدار مصرف آن بر اساس میزان نیاز ورزشكاران است. مكملهای ورزشی هورمونی علاوه بر مواد غذایی دارای هورمونها و پیشساز هورمونها نیز میباشند.
مكملهای غذایی ورزشی برای چه ساخته میشوند و موارد مصرف آن چیست؟
مكملهای غذایی ورزشی برای حمایتهای تغذیهای ساخته میشوند. این حمایت تغذیهای ممكن است در افراد سالم صورت پذیرد و یا برای افراد بیمار در نظر گرفته شود.
نیاز به حمایت تغذیهای چگونه مشخص میگردد؟
با گرفتن شرح حال كامل، بررسی تغذیهای، معاینات بالینی و آزمایشهای پاراكلینیك مشخص میشود.
در چنین شرایطی انرژی تام مورد نیاز شبانهروز (Total Daily Energy Expenditure) با اعمال ضریب فعالیت (Activity Factor) و ضریب جراحت و بیماری (Injury Factor) محاسبه و نوع رژیم و مقدار كالری و تركیبات غذایی مورد نیاز مشخص میگردد.
تفاوت مكمل غذایی با غذا چیست؟
مكمل غذایی خالص تر، كم حجم تر، قابل جذب تر و بدون مواد غیرموثر و مواد زاید است. در مكملهای غذایی تركیبات غذایی به صورت كربوهیدراتها، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب و گلیسرول، مواد معدنی و املاح و ویتامینها كه در واقع كوچكترین واحدهای ساختمانی تركیبات غذایی است، وجود دارد.
چرا مكمل غذایی جایگزین غذا و یا در كنارآن مصرف میشود؟
بخاطر حمایت تغذیه ای، شرایط فرد طوری است كه باید تركیبات غذایی بیشتری به بدن وی برسد؛ لذا لازم است غذا كم حجمتر، خالصتر و قابل جذبتر باشد. تصور كنید برای حمایت تغذیهای فردی به ازای هر كیلوگرم از وزن بدن وی كه 70 كیلوگرم میباشد، روزانه 2 گرم پروتئین تجویز گردد؛ در چنین شرایط خاصی اگر تنها راه دریافت پروتئین گوشت در نظر گرفته شود، با توجه به نوع گوشت باید حدود 700 تا 1400 گرم گوشت در رژیم روزانه وی موجود باشد كه مطمئنا تحمل چنین رژیم سنگینی برای فرد مشكل است؛ بنابراین مصرف مكملهای پروتئینی كه كم حجم تر و خالصتر هستند، توصیه میگردد.
صلاحیت تجویز مكملهای غذایی – ورزشی با كیست؟
صلاحیت با پزشك است. پزشك باید پس از گرفتن شرح حال و معاینات دقیق و گاهی اوقات آزمایشهای پاراكلینیك وضعیت صحت و سلامت فرد را بررسی كند. یك پزشك وظیفه دارد موارد ذیل را پس از هر ویزیت مشخص نماید
1- نحوه استراحت فرد كه بطور نسبی باشد یا مطلق
2- رژیم غذایی و نوع آن
3- درخواستهای آزمایشگاهی و پاراكلینیك
4- دستورات پزشكی و دارویی
5- مراقبتهای پرستاری
6- دستورات توانبخشی
7- مشاورههای پزشكی
در قسمت رژیمهای غذایی، این وظیفه پزشك است كه نوع رژیم غذایی را مشخص كند. ممكن است رژیم غذایی معمولی، كالری یا پركالری، كم پروتئین یا سرشار از پروتئین، كمنمك، مایعات، سبزیجات پخته و یا رژیمهای خاص باشد.
تهیه منوی غذایی و نگارش رژیم غذایی بر اساس دستور پزشك توسط كارشناس تغذیه صورت میگیرد.
آیا افراد غیرپزشك صلاحیت تجویز مكملهای غذایی را ندارند؟
به نظر من خیر، چرا كه از لحاظ علمی و قانونی همه چیز متوجه پزشك است. مثلاً یك داروساز علیرغم آنكه در حیطه داروشناسی، موارد مصرف و منع مصرف، تداخلات دارویی، عوارض جانبی و مسائل دیگر دارای علم كافی است، اما هرگز در امر تجویز دارو دخالت نمیكند و بدون نسخه و تجویز پزشك دارو نمیدهد.
در تغذیه نیز همین طور، در مشخص كردن نوع رژیم غذایی و تجویز مكملهای غذایی پزشك مسؤولیت علمی و قانونی دارد و هیچگاه صلاح نیست كه افراد غیرمسؤول و غیر متخصص اقدام به نگارش و توصیه رژیم غذایی نمایند...
برای خواندن بخش دوم - همه چیز درباره مكملهی غذايی ورزشی و دوپينگ - اینجا کلیک کنید.