زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

محمد حضوری دانشجوی؛ دکترای تغذیه

مقدمه

بسیاری از ورزشکاران به ویژه افرادی که در رشته‌های ورزشی با محدودیت و دسته بندی وزنی رقابت می‌نمایند، وزن خود را به سرعت و طی یک دوره زمانی یک یا چند روزه قبل از وزن کِشی و برگزاری مسابقات کاهش می‌دهند تا به وزن مورد نظر برای حضور در رقابت‌ها دست یابند.

کاهش وزنی به میزان 5 درصد، در رشته‌هایی نظیر کشتی و بوکس چندان غیر معمول و دور از انتظار نیست. این ورزشکاران باید قبل از آغاز مسابقه در حضور مسؤولان مسابقات، توزین گردند و در صورتی که در محدوده وزنی مورد نظر قرار داشته باشند، مجوز حضور در رقابت‌ها به آنان ارائه می‌گردد.

در صورتی که وزن ورزشکار حتی اندکی بیش از محدوده مجاز وزنی باشد، وی اجازه نخواهد یافت تا در مسابقات آن گروه وزنی شرکت نماید. این شرایط موجب ایجاد انگیزه‌ای قابل توجه و قوی برای دستیابی به وزن مورد نظر در آنان می‌گردد.

شاید غم انگیزترین و بدترین خاطره سر وزن آمدن در ورزشکاران، حادثه مرگ سه کشتی‌گیر در مسابقات سال 1997 باشد که قصد کاهش وزن خویش برای حضور در مسابقات را داشتند.

بر این اساس آشنایی متخصصین و کادر پزشکی تیم‌های ورزشی با قوانین و مقررات خاص رشته‌های ورزشی با دسته‌بندی وزنی و نیز روش‌های متداول جهت کاهش وزن و توده بدون چربی بدن در ورزشکاران الزامی است.

2- روش‌های مورد استفاده برای سَرِ وزن آمدن

بسیاری از مطالعات اولیه پیرامون روش‌های کاهش وزن بر روی کشتی‌گیران متمرکز است. بر اساس یک مطالعه به سال 1960، 83 درصد از 528 کشتی گیر حاضر در رقابت‌ها از محدودیت دریافت غذایی، 77درصد از محدودیت دریافت مایعات و 83 درصد آنان از ورزش برای کاهش وزن خویش استفاده می‌کرده‌اند.

در بررسی بر روی روش‌های غیر اصولی و غیر علمی مورد استفاده توسط ایشان، نتایج نشانگر آن بود که 60 درصد از افراد از رژیم‌های  Fasting(محدودیت شدید غذایی و حالات روزه گرفتن شدید)، 45 درصد از سونا، 26 درصد از پوشش‌های پلاستیکی، 13 درصد از مسهل‌ها و 13 درصد از استفراغ و خارج نمودن محتویات معده برای کاهش وزن استفاده می‌کرده‌اند.

بسیاری از مطالعات که به تازگی اجرا شده اند، نشانگر آن هستند که شرایط در حال حاضر با گذشته چندان تفاوتی نداشته و روش‌های نادرست گذشته هنوز هم تا حدودی باقی مانده و به کار می‌روند.

در بررسی به سال 2004 بر روی حدود 2600 کشتی گیر مشخص شد که وزن آنان در محدوده زمانی از وزن کِشی تا آغاز مسابقات، به طور میانگین 3/5 کیلوگرم (که معادل 4/8 درصد از کل وزن آنان بود)، افزایش یافت. بسیاری از آنان از ورزش‌های هوازی (91 درصد دویدن، 24 درصد از شنا و 33 درصد از دوچرخه سواری) استفاده نموده و برخی دیگر از آنان از روش‌های کم کردن آب بدن (دِهیدراسیون) (55 درصد از سونا و 49 درصد از ورزش با پوشش‌های پلاستیکی غیر قابل نفوذ به بخار) استفاده کرده بودند. 11 نفر از این ورزشکاران نیز برای کاهش وزن داروهای مسهل  مصرف نموده بودند.

در سال 1996 گزارش شد که در طی فصل مسابقات، زنان قایقران 5/9 درصد و مردان 7/8 درصد از وزن خویش را در مقایسه با دوره زمانی قبل از برگزاری مسابقات کاهش می‌دهند. در بررسی روش‌های به کار رفته برای کاهش وزن مشخص گردید 71/4  درصد افراد از محدودیت دریافت غذایی و 62/9 درصد افراد از محدودیت دریافت مایعات برای کاستن از اضافه وزن خویش استفاده کرده اند.

در تحقیقی که در کشور انگلستان بر روی 48 سوارکار انجام شد، وزن این افراد به طور متوسط 13 درصد کمتر از وزن متوسط و مورد انتظار برای قد آنها بود و وزن سبک‌ترین افراد به طور متوسط 21 درصد کمتر از وزن مورد انتظار برای قد وی بود. این سوارکاران ابراز داشتند که دستیابی به کاهش وزن طی فصل مسابقات مهمترین دغدغه زندگی روزمره ایشان می‌باشد.

روش‌های مختلفی برای کاهش وزن توسط این ورزشکاران مورد استفاده قرار گرفته و شامل پرهیزهای غذایی، سونا و استفاده از داروهای مدر، مسهل و کاهنده اشتها بود. در این گروه از ورزشکاران به کارگیری سونا بسیار شایع بود، به گونه‌ای که در برخی موارد افراد حدود 4 ساعت از شبانه روز را در سونا سپری می‌نمودند.

یکی از سوارکاران مورد بررسی برای کاهش وزن خویش و حضور در یکی از رقابت‌ها، تجربه پرهیز از مصرف مواد غذایی را برای 6 روز گزارش نمود...

برای خواندن بخش دوم- کاهش وزن در ورزشکاران- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- کاهش وزن در ورزشکاران- اینجا کلیک کنید.