دکتر الهام امیر آذر؛ مدرس، نویسنده، محقق و درمانگر طب سوزنی
در دنیای پرتلاطم امروز که کار و تجارت حرف اول را می‌زند وزندگی شتابی وصف‌ناپذیر پیداکرده است، گاهی دل آدم برای سفره رنگین ناهار تنگ می‌شود.
سفره‌ای که موقع اذان روی زمین پهن می‌شد و بوی مطبوع غذا، نان داغ و سبزی تازه فضای خانه را پر می‌کرد. چه لذتی داشت ده دقیقه چرت بعد از ناهار. اما امروز چطور؟
شما عزیزی که در حال خواندن این مقاله هستید چطور غذا می‌خورید؟ در محل کار یا منزل؟ ایستاده یا نشسته؟ با کفش یا بدون کفش و دمپایی؟ چند دقیقه برای صرف نهار وقت دارید؟ چقدر؟
در هنگام صرف غذا تمرکز دارید؟
بسیاری از ما به‌ناچار در محل کارمان غذا می‌خوریم و واقعیت این است که باعجله و ذهن مشغول این کار را انجام می‌دهیم، اغلب غافل از اینکه صرف غذا مهم‌ترین بخش از فرایند دریافت انرژی می‌باشد، فقط باهدف پر کردن معده و برگشتن هر چه سریع‌تر به کار، غذایمان را می‌بلعیم ... و عجیب نیست که امروزه از هر 5 نفر یک نفر به‌نوعی از مشکلات گوارشی رنج می‌برد، که ممکن است از یک نفخ ساده شکم تا مشکلات شدید دستگاه گوارش باشد.
دیدگاه طب‌سوزنی در زمینه بیماری‌های گوارشی
در دانش چین باستان که طب سوزنی مهم‌ترین شاخه آن است اعتقادی در مورد انرژی وجودداردمبنی بر اینکه انرژی به دو نوع قبل و بعد از تولد تقسیم می‌شود بخشی از انرژی در بدو تولد از پدر و مادر به ما می‌رسد و در ناحیه کمر ذخیره می‌گردد.
این انرژی غیرقابل افزایش است و به‌مرور زمان و با گذر عمر از میزان آن کاسته می‌شود، قسمت دیگر انرژی است که بعد از تولد، از طریق هوا و غذا دریافت می‌گردد.
بنابراین در طب چینی نه‌تنها بر سلامت پدرومادر در حین لقاح توصیه فراوان شده است، بلکه داشتن تغذیه سالم و استفاده از هوای پاک در رأس درمان قرار دارد.
یک متخصص طب سوزنی حتماً به اصلاح وضعیت تغذیه‌ای و سبک زندگی بیمار (که عبارت از داشتن عادت غذایی خاص، زمان خواب‌وبیداری، میزان تحرک و نحوه برخورد با مشکلات زندگی است)، می‌پردازد.
در مورد تغذیه، نحوه غذا خوردن، نوع غذای مصرفی و حتی ساعات غذا خوردن مهم است (همه ارگان‌ها از جمله معده و روده در طب سوزنی دارای ساعت به خصوصی هستند که در آن ساعت حداکثر انرژی در آن ارگان وجود دارد، مثلاً ساعت ارگان معده حوالی ظهر است و بنابراین تأکید می‌شود در این ساعت‌ها حتماً غذا میل شود تا بهتر هضم شود).
همانطوریکه می‌دانید طب‌سوزنی یک نگاه کل‌نگر به بیمار دارد، هدف آن متعادل کردن بدن و حفظ سلامت کلی است، در این طب انسان‌ها به‌عنوان بخشی از جهان در نظر گرفته می‌شوند.
بدن انسان به عنوان یک جهان کوچک است که با محیط‌زیست خود (جهان بزرگ) در ارتباط نزدیک است.
بنابراین هر آنچه که از محیط بیرون دریافت می‌کنیم مانند غذا، هوا و حتی عواطف مختلف (غم، شادی، خشم، ترس) می‌توانند دریافت‌هایی باشند که از جهان بزرگ به جهان کوچک وجود ما وارد می‌شود و رویان تأثیر می‌گذارند.
چه بیماری‌های گوارشی را می‌توان با طب سوزنی درمان کرد؟
خوشبختانه طب سوزنی در درمان طیف وسیعی از بیماری‌های گوارشی مؤثراست، در این زمینه مطالعات آزمایشی (پایلوت استادی) زیادی انجام‌گرفته، یکی از این مطالعات که در سایت معتبر پزشکی منتشرشده در ادامه این مقاله ترجمه و تقدیم شما عزیزان خواهد شد.
بیماری‌های گوارشی که با طب‌سوزنی قابل‌درمان است شامل:
تهوع و استفراغ، بیماری‌های فانکشنال مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، ریفلاکس، معده، یبوست حاد یا مزمن، اسهال حاد یا مزمن، کمک به درمان زخم‌های معده و روده، کمک به درمان بیماری کرون، کولیت زخمی، ایلنوس پارالیتیک بعد از جراحی (ایلنوس یا انسداد روده اصطلاحی پزشکی است که گاها بعد از جراحی اتفاق می‌افتد، این بیماری جدی و خطرناک است ودرآن گاز و مواد غذایی قادر به حرکت در روده‌ها نمی‌باشند)، سنگ کیسه صفرا
حالا که بحث ایلنوس پیش آمد، جالب است بدانید که با توجه به قدمت 2500 ساله طب سوزنی، این طب زمانی وارد دنیای غرب شد که ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت امریکا، در سال 1972 سفری به چین داشت، طی این سفر بود که یکی از خبرنگاران مجله نیویورک‌تایمز در گزارش خود از بیماری نوشت که پس از جراحی اپاندکتومی دچار انسداد روده، ایلنوس می‌شود و در کمال شگفتی این وضعیت وخیم با طب‌سوزنی درمان می‌گردد!
مکانیزم اثر طب سوزنی در بیماری‌های گوارشی چیست؟
به زبان ساده، طب سوزنی باعث تقویت معده و سیستم گوارشی می‌شود.
دو مردین معده و طحال که باهم جفت و یا زن و شوهر هستند مسئول هضم و جذب غذا و تولید انرژی در بدن هستند لازم است بدانید که. مردین ها، کانال‌های نامرئی هستند که در کل بدن وجود دارند و در آن‌ها انرژی یا به‌اصطلاح چینی‌ها، چی،جریان دارد.
امروزه دوربین‌هایی ساخته‌شده که قادر به عکس‌برداری از این کانال‌های نامرئی هستند، درواقع مسیرهای شگفت‌انگیزی که اجداد بشر در 2500 سال قبل به دانش آن دست‌یافته بودند امروزه با پیشرفت علم رؤیت شده‌اند.
تحقیقات انجام‌شده در زمینه اثر طب‌سوزنی در بیماری‌های گوارشی گویای چیست؟
در اینجا سعی کرده‌ام به‌طور خلاصه مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه اثر طب سوزنی در درمان بیماری‌های گوارشی شده است را با ذکر منبع تقدیم علاقه‌مندان کنم، این مطالعات مرز بین خرافات و علم در دانش چین باستان را برای اهل علم مشخص کرده است، و نشان می‌دهد سوزنکاری بر نقاط نامرئی در بدن چطورآثار فیزیولوژیک در بدن ایجاد می‌کند که قابل‌مشاهده است.
1- تحقیقات نشان داده که نیدلینگ یا سوزن زدن به نقطه مهم معده 36 که زیر زانو قرارداد می‌تواند بر میزان اسید معده تأثیر بگذارد.
2- طب‌سوزنی باعث افزایش حرکات دودی روده در افرادی شده است که کاهش حرکت روده‌ای داشته‌اند و برعکس.
این تحقیق دلیل زیبایی برای ایجاد بالانس و هارمونی بعد از درمان طب سوزنی است.
3- تحقیقات دیگر بیانگر تأثیر طب سوزنی بر ترشح اسید معده می‌باشند، دانشمندان دریافتند که نیدلینگ یا سوزنکاری در نقطه‌ای پایین بینی (که بالای بوسه گاه قرار دارد)، می‌تواند میزان 5 هیدرو کسی تریپتامین را در خون کاهش دهدواز طرفی میزان آن در سلول‌های دهانه معده افزایش می‌یابد، که این افزایش با آسیب‌شناسی بیماری روده تحریک‌پذیر هماهنگ است.
4- نیدلینگ یا سوزنکاری در قسمت‌های مختلفی از سیستم عصبی مانند نخاع و، مغزمیانی (در هر دو سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک) باعث اثر روی روده‌ها می‌شود.
نکته جالب: امروزه با پیشرفت تصویربرداری‌هایی مانند، «پت اسکن»، یا،«اف ام آر ای»، افق جدیدی در مطالعات طب سوزنی گشوده شده است.
به این صورت که قبل از طب سوزنی و بعدازآن، از این روش‌های تشخیصی استفاده کرده‌اند و متوجه تغییرات واضح قبل و بعد از طب سوزنی شده‌اند.
برای سالیان زیاد طب مدرن با طب‌سوزنی در چالشی بزرگ بود ولی درنهایت شگفتی می‌بینیم که امروز تکنولوژی‌های دقیق طب مدرن شروع به اثبات طب سوزنی کرده‌اند.
اقدامات همراه با طب سوزنی شامل
1. موکسی باسشن یا استفاده از یک گیاه که مسیر کانال‌ها را با گرمای مطبوعی گرم می‌کند.
2. بادکش درمانی
3. اصلاح تغذیه و سبک زندگی
4- چکاپ های دوره‌ای
5- داروهای گیاهی
6- ماساژ
7- مشاوره درمانی در بیمارانی که به آن نیاز دارند.
خلاصه
تحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی در درمان طیف وسیعی از بیماری‌های گوارشی تأثیر به سزایی دارد.
روشی بدون عارضه. مقرون‌به‌صرفه. آسان و مؤثر که به آن علاقه‌مند می‌شوید.
طب سوزنی از طریق کم کردن استرس (که جزء اصلی‌ترین عوامل ایجادکننده بیماری‌های گوارشی است)، کاهش التهاب روده و معده و افزایش گردش خون در دستگاه گوارش، کاهش اسید معده، باعث تنظیم عملکرد معده و روده‌ها می‌شود. طب سوزنی هدیه نیاکان بشر به آن دسته از افرادی است که دوست دارند با بدنشان مهربان باشند.
برای درمان با طب سوزنی چند جلسه درمانی موردنیاز است؟
تعداد جلسات درمانی بستگی به نوع بیماری، شدت بیماری، حاد یا مزمن بودن بیماری و همکاری بیمار دارد (در اینجا باید به نکته جالبی اشاره‌کنم وان این است که به طرز عجیبی درمان طب سوزنی در افرادی که نسبت به درمان پذیرش و همکاری دارند پاسخ بهتری می دهد.
تعداد جلسات از ۳ - 15 جلسه متغیر است. موارد دیگری که باید توجه شود این است که طب سوزنی اگر توسط پزشک متخصص انجام شود کاملاً بدون عارضه است. و افراد غیرپزشک چون از آناتومی بدن کاملاً بی‌اطلاع هستند ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری برای بیمار ایجاد کنند، اکثر بیماران از طب سوزنی واهمه دارند، به این عزیزان باید خاطرنشان کنم که سوزن‌های طب سوزنی بسیار نازک هستند و سوزنکاری دردناک نیست و با خیال راحت می‌توانند انرا انجام دهند، از طرفی نیدلینگ یا سوزنکاری بدون عارضه است (البته اگر درمانگر پزشک متخصص طب سوزنی باشد) چون سوزن‌ها یک‌بارمصرف هستند.
جلسات درمانی معمولاً ۲ الی ۳ بار در هفته است. و در برخی بیماران که مشکل جدی‌تر هست پیگیری درمان هرماه یک‌بار و تا ۶ ماه باید انجام گیرد.
بیشتر بخوانید:
نقش طب سوزنی در استئوآرتریت زانو
کاربرد طب سوزنی در جوانسازی پوست و مو
آیا می‌توانم از طب سوزنی برای درمان فشار خون بالا استفاده کنم؟
