دکتر الهام امیرآذر
خوردن غذا با عجله (نجویدن غذا) و نداشتن وقت كافی برای غذا خوردن
امروزه در شهرهای بزرگ افراد از نعمت صرف ناهار در جمع خانواده در محیطی گرم و دلچسب بیبهرهاند. اغلب افراد ناهار را - كه وعده اصلی غذا در روز است- در محیط كار و با عجله و استرس صرف مینمایند. این امر میتواند انرژی كانال طحال را كاهش داده و سیستم گوارشی را تضعیف كند. توصیه من این است كه در محل كار یك غذای سبك (مانند نان، پنیر، گردو) میل شود و وعدههای اصلی را در ساعت 5 یا 6 عصر میل نمایند. ضمناً مراقب لقمههای خود باشید. سعی كنید با لقمههای كوچك غذا بخورید تا بدن فرصت هضم غذا را داشته باشد.
خوردن غذاهای سرد و تر
دیده شده كه بسیاری افراد وقتی اقدام به رژیم گرفتن مینمایند از میوه و سبزیجات به وفور استفاده میكنند. باید گفت این رژیم برای كسانی كه ضعف انرژی طحال دارند بسیار مضر است و نه تنها باعث لاغری نمیشود بلكه سبب افزایش رطوبت و بلغم و به دنبال آن ورم اندامها و نفخ شكم و چاقی میگردد. در اینجاست كه اهمیت طب سوزنی آشکار میشود (زیرا در این طب، هر فرد براساس وضعیت بدنی و عدم تعادلی كه در سیستم انرژیاش ایجاد شده به طور مجزا تشخیص داده و درمان میشود) ولی در مطب كلاسیك به چاقی به عنوان یك بیماری نگریسته میشود و یك رژیم به افراد زیادی داده میشود.
همانطور كه قبلا هم ذکر شد، اینجا مسئله ضعف انرژی در یك كانال است و نمیتواند حتما دلیل بر بیماری در ارگان طحال یا معده باشد. به این افراد توصیه میشود از خوردن غذاهای با طبع سرد (مثل هندوانه، خیار وسالاد زیاد) و یا دمای سرد (غذاهایی مثل سالاد الویه،كالباس که به صورت سرد مصرف میشوند) بپرهیزند و حتماً سعی كنند بعد از غذا یك دمنوش گیاهی (مانند دمنوش رازیانه، دارچین و یا آویشن) استفاده كنند. این كار باعث گرم شدن سیستم گوارش شده و به تعادل انرژی طحال كمك میكند.
خوردن غذاهای چرب و شیرین
خوردن غذاهای سرخ كرده، فستفودها و غذاهای بیرون از منزل و كلا غذاهایی كه هضم آنها به راحتی انجام نمیشود، میتواند به سلامت دستگاه گوارش آسیبزده و انرژی طحال را كاهش دهد. (همچنین رفتن به شبنشینیها و دیر شام خوردن به مرور میتواند باعث اضافه وزن شود حتی اگر فرد از صبح آنروز چیزی نخورده باشد). شاید شماهم افرادی را دیدهاید كه وقتی شب به مهمانی شام دعوت دارند فردا صورت پفآلوده و ورم كرده دارند!
در مورد غذاهای شیرین باید گفت که شیرینی مزه مورد علاقه كانال طحال است ولی در انتخاب آن باید دقت کرد، افراد دچار این سندرم تمایل بسیار زیادی به مزه شیرین دارند و به همین علت عاشق كیك، بستنی، شیرینی و... هستند و با خوردن این مواد هم انرژی طحال بیشتر تضعیف میشود و هم فرد چاقتر میشوند و این سیكل معیوب ادامه مییابد چون هر چه انرژی كانال طحال ضعیفتر شود تمایل به مزه شیرین افزایش مییابد.
وقتی برای بیمار طب سوزنی انجام میشود نقاطی که برای افزایش انرژی این كانال زده میشود میتواند تمایل فرد به شیرینی را كاهش دهد از طرف دیگر استفاده از شیرین كنندههای طبیعی مانند عسل، گزنگبین، شهد خرما، شهد توت سکنجبین و شهد انگور و انجیر و مویز، نه تنها دارای خواص بیشمار است بلكه باعث تقویت كانال طحال نیز میشود.مصرف این مواد هم ذایقه شیرین پسند بیمار را راضی میکند و هم بهتدریج تمایل به شیرینی را در فرد کاهش داده و فرد از این رنج رهایی مییابد.
بینظمی در خوردن
اصولاً كسانی كه سطح انرژی كانال طحال آنها پایین است چون زیاد گرسنه نمیشوند نامنظم غذا میخورند و این خود باعث ضعف بیشتر انرژی میشود. بهتر است درسه وعده اصلی - به صورت صبحانه، ناهار، شام - و دو میانوعده - یکی بین صبح و ظهر و دیگری بین ظهر و عصر- از مواد غذایی مناسب استفاده شود اگر فردی در محل كار ناهار میخورد بهتر است وعده ناهار بسیار سبك (به صورت سالاد و یا لقمه نان و پنیر و گردو) باشد و وعدهی اصلی را در ساعت 4 تا 6 میل نماید و به هر حال آنچه مهم است این است كه: «همیشه از یك برنامه تبعیت كنید تا سیستم گوارشی شما دچار سردرگمی نشود».
استفاده زیاد از لبنیات
كلا لبنیات میتوانند باعث افزایش بلغم و رطوبت در بدن شوند. این نكتهای است كه طب سنتی ایران نیز به آن معتقد است. ضعف در انرژی طحال نیز میتواند به بروز بلغم و رطوبت منجر شود. توصیه میشود لبنیات با مصلحشان خورده شوند. مثلا پنیر با گردو، دوغ با نعنا، شیر با عسل، تا فرد كمتر دچار این مشكل شود، ضمنا شیر بهتر است به صورت گرم با عسل و زنجفیل میل شود.
نكته مهم این است كه اغلب افراد امروزه علاوه بر مشكل فوق دچار گرما در كبد نیز میباشند كه خوردن زیاد غذاهای گرم ممكن است وضعیت را بدتر كند بنابراین توصیه میشود رژیم غذایی خود را تحت نظر پزشك انتخاب نمایید.
غذاهای فریز شده
متاسفانه باید بگویم كه این مسئله باعث افزایش سرما در سیستم گوارش، ضعف انرژی كانال طحال و ایجاد رطوبت سرد در آن میشود كه خود اینها از عوامل زمینهساز چاقی شكمی هستند. بهتر است تا جایی كه ممكن است سبزی و نان را تازه استفاده كنیم. گوشت را حتیالامكان یك ماه در فریزرها گذشته و سپس استفاده نماییم و هر ماده غذایی را در فصل خود استفاده كنیم.
طب سوزنی وزن را كاهش می دهد- قسمت اول