کبد اندام اصلی متابولیسم و سم‌زدایی در بدن است. عوامل ایجادکننده آسیب‌های کبدی متفاوت بوده و در بسیاری از موارد نیز ممکن است ناشناخته باشند. ولی مواد شیمیایی مختلف می‌توانند در این خصوص آسیب‌زا باشند. برای مثال، ماده تتراکلریدکربن به‌عنوان یک سم رایج می‌تواند نارسایی‌های کبدی از قبیل هیپوگلیسمی، آنسفالوپاتی و افزایش سطح خونی آنزیم‌های کبدی را ایجاد کند. این ماده درصنایع مختلف به‌صورت گسترده مصرف می‌شود و از طریق استنشاق و نیز تماس با پوست بدن موجودات، جذب می‌شود.
در بدن، بر اساس نظر محققان، برای دفاع در برابر رادیکال‌های آزاد، دستگاهی موسوم به دستگاه دفاع آنتی‌اکسیدانتی وجود دارد که با مکانیسم‌های مختلف، رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کند. عدم تعادل بین تولید این رادیکال‌ها و دستگاه دفاع آنتی‌اکسیدانتی باعث ایجاد تنش اکسیداتیو می‌شود که در بیماری‌زایی دخالت دارد. بر همین اساس برای کارکرد مؤثر سیستم دفاعی بدن در مقابل مواد اکسیدان، لازم است این سیستم به کمک مواد مؤثر، تقویت شود.
در این راستا، پژوهشگرانی از دانشگاه ارومیه در یک تحقیق تحلیلی، سعی کرده‌اند با به‌کارگیری ماده طبیعی روغن جوانه گندم، آسیب کبدی ناشی از ماده شیمیایی تتراکلرید کربن را مهار کنند.
این مطالعه تجربی، با استفاده از ۴۸ سر موش سفیدکوچک آزمایشگاهی نر به‌عنوان جانوران مدل که ازمرکز نگهداری حیوانات آزمایشگاهی دانشکده علوم دانشگاه ارومیه تهیه شده بودند، انجام شده است.
نتایج حاصل از بررسی‌های بیوشیمیایی وبافت‌شناسی در این مطالعه، نشان داد که ماده تتراکلریدکربن باعث آسیب به بافت کبد موش‌ها می‌شود. این آسیب با افزایش معنی‌داری در سطوح سرمی آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات‌آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز مشاهده شد. اما، درمان موش‌ها باروغن جوانه گندم دراین مطالعه توانست میزان شاخص‌های سرمی آسیب کبدی را تا حد زیادی کاهش دهد.
فاطمه رضازاده، محقق دانشگاه ارومیه و سایر همکارانش در این پژوهش می‌گویند: «ترکیب‌های فنلی موجود در روغن جوانه گندم به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی عمل می‌کنند و از این طریق، رادیکال‌های آزاد در غشاهای سلولی را مهار کرده و جلوی نابود شدن غشای سلول را می‌گیرند».
به اعتقاد این محققان: «روغن جوانه گندم از جوانه دانه گندم به دست می‌آید و به‌عنوان ماده افزودنی باخواص آنتی‌اکسیدانی و ویتامینی در بسیاری از موادغذایی و حتی داروها به کار می‌رود.
مطالعه‌های متعددی نشان داده‌اند که روغن جوانه گندم حاوی اسیدچرب آلفالینولنیک اسید است که به‌واسطه اثرات ضدالتهابی، دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانتی قابل‌ملاحظه‌ای است. روغن جوانه گندم همچنین دارای بالاترین میزان ویتامین E دربین همه سبزی‌ها و روغن‌ها است که درجلوگیری از بیماری‌های سرطان، دیابت، فشارخون وآلزایمر مؤثر است».
با توجه به این نتایج، به نظر می‌رسد افرادی که در صنایع مختلف و به‌واسطه شرایط کاری خود، در معرض موادی سمی نظیر تتراکلرید کربن قرار دارند، بتوانند از ماده طبیعی روغن جوانه گندم برای محافظت خود در برابر آسیب‌های کبدی بهره ببرند.
این یافته‌ها در قالب مقاله‌ای علمی پژوهشی در نشریه «ارمغان دانش» منتشر شده‌اند. این نشریه به‌صورت دو ماهنامه توسط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی یاسوج منتشر می‌شود.
منبع : نامه نیوز
