زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

رکسانا خوشابی؛ کارشناس ارشد مشاوره

متاسفانه طبیعی‌ترین موضوع زمانه ما این شده که استرس، باعث انواعی از بیماری‌‌‌‌ها باشد! استرس روی بسیاری از اندام‌‌‌‌های بدن ما تاثیر منفی بر جای نهاده و بیماری‌‌‌‌ها یا اختلالات زیادی را موجب می‌‌شود.

خصوصا اگر سر و کار ما با استرس‌‌‌‌های مزمن و طولانی مدت باشد.

انواع استرس

ما اغلب با دو نوع استرس مواجه هستیم. 

استرس‌های حاد و مزمن معمولاً استرس‌های حاد بر اثر یک اتفاق ایجاد می‌شود که فرد تحت تأثیر استرس شدید قرار می‌گیرد و بدن با ترشح موادی مواجه می‌شود که این مواد باعث افزایش فشارخون می‌شود.

منتها  این افزایش فشار‌خون به طور موقتی است چراکه بعد از مدت کوتاهی می‌تواند کاهش بیابد.

اما افرادی که تحت تأثیر استرس‌های مزمن قرار می‌گیرند مثلاً فشارهای روانی از محیط خانواده و محیط کار به آنها وارد می‌شود و همچنین افرادی که از نظر تیپ شخصیتی آسیب‌پذیر هستند و نمی‌توانند استرس‌ها را خیلی خوب مدیریت کنند به افزایش فشارخون دچار می‌شوند.

استرس و افزایش چربی‌های مضر

ترشح مواد در بدن این افراد در درازمدت می‌تواند به افزایش چربی‌های مضر خون بینجامد چرا که افزایش این چربی‌ها در دیواره رگ‌های خونی رسوب می‌‌کند که رسوب این چربی در نهایت به افزایش ضخامت جداره رگ‌ها منتهی شده که در درازمدت می‌تواند با افزایش فشارخون همراه باشد.

استرس‌های مزمن می‌تواند نقش کلیدی در بروز فشارخون‌ داشته باشد به همین دلیل بیمارانی که با افزایش فشارخون مواجه هستند علاوه بر بررسی‌های طبی که به طور معمول در زمینه قلبی و عروقی و کلیه انجام می‌شود از نظر سلامت روان و آسیب‌پذیری آنان نسبت به اضطراب و استرس نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند.

علائم استرس

قابل ذکر است که همان طور که نشانه‌‌‌‌های فیزیکی استرس مزمن می‌‌توانند در هر زمانی خودشان را نشان دهند، علامت‌‌‌‌های هشدار دهنده احساسی، رفتاری و شناختی ناشی از استرس نیز می‌‌توانند در هر زمانی بروز کنند:

علائمی مانند  اضطراب، افسردگی، زود از کوره در رفتن، رفتارهای بسیار انتقادی، گریه کردن، احساس تنهایی کردن، از دست دادن شوخ طبعی، تردید و دو دلی، خلاقیت نداشتن، تمرکز ضعیف، اختلال در تفکر، احساس پوچی در زندگی و شغل، و این چیزی است که باید هر چه زودتر با آن مقابله و در جهت کاهش و رفع آن اقدام کنیم.

استرس مزمن و طولانی مدت به شکل‌‌‌‌های مختلفی خود را نشان می‌‌دهد ولی هیچ کدام قوی‌تر و سریع‌تر از علامت‌های فیزیکی در بدن نیستند.

این علائم، تعدادی از شایع ترین تظاهرات فیزیکی استرس مزمن در بدن هستند: سفتی و سختی عضلات، کمردرد، سردرد، اختلالات خواب، خستگی، تپش قلب، لرزش، عرق کردن، زنگ زدن گوش‌‌‌‌ها، سرگیجه یا غش کردن، معده درد، حالت تهوع، بی قراری، از دست دادن میل جنسی.

واکنش بدن به استرس

بدن ما به هر نوع فشار یا استرس، پاسخ می‌‌دهد. پاسخ بدن ما به استرس، یک واکنش فیزیولوژیک درونی است که برای آماده کردن ذهن و بدن برای روبرو شدن با یک تهدید فیزیکی طراحی شده  است.

استرس ناشی از یک  تهدید فیزیکی برای اجداد ما روبه رو شدن با یک شیر یا ببر تیز دندان بود و برای ما استرس ناشی از هماهنگ کردن کار و زندگی خانوادگی یا نگرانی درباره پرداخت هزینه‌‌‌‌ها یا آن طور که برخی روانشناسان می‌‌گویند برای هماهنگ کردن خودمان با تمدن فعلی است.

استرس و فشارخون بالا

یکی از بیماری‌‌‌‌هایی که تحت تاثیر استرس ایجاد می‌‌شود، افزایش فشارخون است.

در واقع، اگر قرار باشد عروق کورونر شما برای هر موضوع جزئی تحت فشار و منگنه قرار گیرد، این کار سبب می‌‌شود که جدار داخلی آنها ضخیم شود و به این ترتیب دیواره آنها، حالت انعطاف پذیری قبلی خود را از دست می‌‌دهند.

همین عمل ناشی از استرس سبب می‌‌شود که جریان خون در رنگ کندتر و محدود شود و فشارخون بالای دائم را به بار آورد.

درمان فشارخون بالا ناشی از استرس

بسیاری از افراد مبتلا به فشارخون بالا به دلایل متعددی استرس‌‌‌‌های زیادی دارند مثلاً در نتیجه مشکلات شخصی، استرس در محل کار و یا این که بدون هیچ دلیل مشخصی دچار اضطراب و نگرانی می‌‌شوند و همین استرس ناشی از کار باعث افزایش فشارخون بالا می‌‌گردد؛

به عبارت دیگر، باید به این نکته توجه کرد که روش‌هایی مانند مشاوره یا مراجعه به روانپزشک، آرام سازی استرس، یوگا، بیوفیدیک و دیگر روش‌‌‌‌ها، باعث درمان فشارخون بالا و از بین رفتن کامل استرس در افراد مبتلا به فشارخون بالا می‌‌شوند، آن چه که ممکن است شما بعد از مشاوره با روانپزشک به آن دست پیدا کنید، آرامش بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک می‌‌باشد و اثر آرامش را می‌توانید به وضوح  در کنترل فشارخون بالا ببینید.

راه‌های کنترل فشارخون بالا و استرس

برای کنترل فشارخون بالا و استرس یاد بگیریم تا جای ممکن در لحظه زندگی کنیم  و تفکر سازنده داشته باشیم.

- تا جایی که می‌‌توانید از دفتر یادداشت برای یادداشت کارهای روزمره استفاده کنید و کارها و چالش‌ها را در ذهنتان مرور نکنید.

- رانندگی یکی از مواردی است که باعث استرس و فشارخون بالا در فرد می‌‌گردد بنابراین سعی کنید با احتیاط‌تر و اگر امکانش هست کمتر رانندگی کنید.

- اگر کمکی از دستتان برای کسی بر می‌‌آید، مضایقه نکنید. انجام کارهای کوچکی چون باز کردن در برای کسی یا حمل کردن زنبیل خرید یک فرد مسن، به شما احساس خوبی می‌‌دهد.

- وقتی در باره مسئله‌ای دچار استرس و فشارخون بالا می‌‌شوید، از خودتان بپرسید: آیا این مسئله واقعا مهم است؟ آیا در یک سال آینده همچنان اهمیت خواهد داشت؟

- سعی کنید قضاوت و انتقاد نکنید تا این امر باعث استرس و افزایش فشارخون بالای شما نگردد.

- با دقت بیشتری به حرف‌‌‌‌های دیگران گوش کنید.

- برای مدیریت استرس و فشارخون بالای خود قبل از حرف زدن چند نفس عمیق بکشید. به این ترتیب وسط حرف دیگران نمی پرید و جملات دیگران را با حرف‌‌‌‌های خودتان کامل نمی کنید.

تنفس عمیق و صحیح در کاهش استرس نقش اساسی دارد.

- در مقابل تغییرات انعطاف پذیر باشید تااین تغییرات باعث استرس و افزایش فشارخون بالای شما نگردد و در صورتی که به استرس و فشارخون بالا دچار شدید بتوانید آن را مدیریت کنید زیرا اوضاع همیشه مطابق میل ما نیست.

- برای مدیریت استرس و فشارخون بالا،قبل از خواب اخبار گوش ندهید و مطالب ناراحت کننده نخوانید.

- برای کنترل فشارخون بالا سعی کنید تا جایی که می‌‌توانید از افکاری که باعث افزایش استرس و در نتیجه افزایش فشارخون بالای شما می‌‌گردند دوری کنید.

سعی کنید به ازای هر فکر بد، افکار مثبتی را خلاقانه جایگزین کنید.