ترجمه: هدی بانکی
شاد بودن نه تنها به این معنی است که احساس رضایت میکنید یا خوشبین هستید، بلکه بنابر تحقیقات انجام شده، شاد بودن روی سلامت عمومی شما هم تأثیر می‌گذارد.
تعرف و معیار دقیق شادی می‌تواند گوناگون باشد، اما به طور کلی به عنوان حسی از رضایت و داشتنِ حال خوب تلقی می‌شود.
عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند روی شاد بودن فرد اثر بگذارد: ژنتیک، محیط، استرس و ... برخی از عوامل مانند ژنتیک، تحت کنترل ما نیستند اما مطمئناً جنبه‌های دیگری هم وجود دارد که برای شاد بودن می‌توانیم آنها را کنترل کنیم.
شاد بودن به غیر از بهتر کردن خلق و خو و بهبود نگرش نسبت به زندگی، از ما در برابر برخی بیماری‌ها محافظت می‌کند، ریسک ناتوانی در پیری را کاهش می‌دهد و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
بهبود تنفس و عملکرد ریه‌ها
خندیدن روشی بسیار سریع و ساده برای تنظیم تنفس و توانایی ریه‌هاست. خنده منجر به افزایش فوری ضربان قلب، تعداد تنفس و مصرف انرژی می‌شود.
در این صورت هوای تازه و سرشار از اکسیژن جایگزین هوای گرفته ریه‌ها خواهد شد.
همچنین تنفس عمیق‌تر و بهبود سلامت سیستم تنفس به خصوص در مبتلایان به بیماری‌های تنفسی از جمله آسم را در پی دارد.
تقویت سیستم ایمنی
تحقیقات نشان داده که خوشحال بودن به قوی‌تر شدن سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و به این ترتیب ریسک ابتلا به سرماخوردگی و عفونت‌های قفسه سینه پایین می‌آید.
در تحقیقی، محققان داخل بینی ۳۰۰ شرکت‌کننده سالم قطره‌ای حاوی ویروس سرماخوردگی چکاندند تا احتمال سرماخوردگی را در آنها بررسی کنند.
احتمال سرماخوردگی افرادی که شادی کمتری در زندگی احساس می‌کردند سه‌برابر بیشتر از افراد شاد بود!
در تحقیق دیگری ۸۱ دانشجوی دانشگاه را در برابر ویروس هپاتیت B واکسینه کردند. احتمال واکنش پادتن که بر داشتن سیستم ایمنی قوی دلالت می‌کند، در افراد خوشبخت دوبرابر افراد معمولی بود.
علت تأثیر مثبت خوشحالی بر سیستم ایمنی بدن هنوز مشخص نیست. ممکن است دلیل آن تأثیر خوشحالی بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (به این سه ماده به‌اختصار HPA می‌گویند) باشد.
این سه ماده سیستم ایمنی بدن، هورمون‌ها، هضم غذا و سطح استرس را تنظیم می‌کنند.
به‌علاوه احتمال اینکه افراد سالم از رفتارهای سالم پیروی کنند بیشتر است، مثلاً استقبال از عادات غذایی سالم و داشتن فعالیت بدنی مداوم که در تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثرند.
احساس درد
هر چند شاد بودن و لذت بردن از زندگی، شما را در برابر درد ایمن نمی‌کند، اما می‌تواند تا حدودی دریافت شما از درد را تحت تأثیر قرار بدهد.
یک سری از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که داشتن هیجانات مثبت می‌تواند درد ناشی از بیماری‌های مزمنی چون آرتروز را کاهش دهد.
مطالعه دیگری هم دریافت آنهایی که هیجانات و احساسات مثبت‌تری داشتند، علائم درد ناشی از سوزش معده و کشیدگی عضلات در آنها کمتر بود.
آرتروز بیماری روتینی است که سبب التهاب و از بین رفتن مفاصل می‌شود.
در بیماری آرتروز، مفاصل سفت‌شده و دردناک است و عموماً کهولت سن را تسریع می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهند که احساس خوشبختی و شاد بودن، درد و سفتی مفاصل ناشی از آرتروز را کمتر می‌کند.
احساس خوشبختی حتی می‌تواند عملکرد فیزیکی افراد مبتلا به آرتروز را هم بهبود ببخشد.
تحقیقی روی ۱۰۰۰ شرکت‌کننده که آرتروز زانوی وخیم داشتند نشان می‌دهد که افراد شادتر در روز ۷۱۱ قدم بیش از سایرین برمی‌دارند که در واقع ۸٫۵ درصد بیشتر از تعداد قدم‌های افراد آرتروزی غمگین است.
خوشحالی سایر دردها را هم تسکین می‌دهد. بررسی ۱۰۰۰ شرکت‌کننده که در دوره بهبودی بعد از حمله قلبی بودند مشخص کرده که شادترین این افراد در طی سه ماه ریکاوری ۱۳ درصد درد کمتری تجربه کرده‌اند.
دلیل اینکه شاد بودن درد را کاهش می‌دهد این است که افراد شاد انرژی مثبت بیشتری جذب می‌کنند و در شرایط درد حواس خود را با افکار و ایده‌های انرژی دهنده و مثبت پرت می‌کنند.
همین موضوع به‌طور کارآمدی سبب شکل‌گیری استراتژی مقابله می‌شود.
خوشحالی و مقابله با استرس
خوشحال شدن باعث کاهش سطح کورتیزول می‌شود و از همین طریق باعث کاهش استرس خواهد شد.
کورتیزول هورمونی است که باعث به وجود آمدن اثرات استرس مانند بدخوابی، دیابت، فشار خون و ... می‌شود.
تحقیقات نشان داده هر چقدر فرد خوشحال‌تر باشد میزان کورتیزول در بدن او کمتر خواهد بود.
محافظت در برابر ناتوانی‌ها و ضعف‌های حرکتی در سال‌های بعدی زندگی
ضعف بدنی به شرایطی اطلاق می‌شود که فرد دچار عدم توانایی و تعادل شود. ۱۵۰۰ شرکت‌کننده سالخورده در تحقیقی در این زمینه که هفت سال به‌‌طول انجامید، شرکت کردند.
نتایج چنین بیان می‌کند که شادترین آنها نسبت به همتایان خود ۳ درصد کمتر ناتوانی داشته‌اند؛ در سال 2014، محققان ارتباط بین احساس شادی و احتمال ضعف حرکتی را مورد بررسی قرار دادند.
پژوهشگران اطلاعات مربوط به 3199 مرد و زن بالای 60 سال را به مدت 8 سال جمع آوری کردند. آنها دریافتند در میان این افراد آنهایی که لذت کمتری از زندگی برده بودند،
بیشتر در معرض یک یا دو ضعف در فعالیت‌های روزمره قرار داشتند. بنابراین داشتن سطح خاصی از شادی می‌تواند به محافظت در برابر ضعف‌ها در سال‌های بعدی زندگی کمک کند.
خوشحال بودن امید به زندگی را افزایش می‌دهد
مطالعه بلند مدتی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد به بررسی رابطه خوشحالی و طول زندگی در ۳۲ هزار شرکت کننده پرداخته بود.
این مطالعه ۳۰ سال ادامه داشت و به این نتیجه رسید که احتمال مرگ افراد غمگین، ۱۴ درصد بیشتر از افراد شاد بوده است.
مروری بر ۷۰ مطالعه که بر افراد سالم یا حتی افرادی که سابقه بیماری قلبی یا کلیوی داشته‌اند تمرکز کرده‌اند، به این جمع‌بندی رسیده که رابطه معناداری بین خوشبختی و طول عمر وجود دارد.
برای مثال تحقیقی نشان داده که خطر مرگ در افراد خوشبختی که سلامت کامل داشته‌اند تا ۱۸ درصد و در افرادی که بیماری خاصی داشته‌اند تا ۲ درصد کمتر از سایرین بوده است.
خوشحال بودن چگونه به طول عمر بیشتر منجر می‌شود؟ این مورد هنوز به‌‌روشنی مشخص نشده است.
بخشی از آن ممکن است به دلیل رفتارهای سالم افراد خوشبخت مثل ترک سیگار، ورزش، مصرف به‌موقع دارو و خواب کافی باشد.
شادی ناتوانی‌های جسمی را کاهش می‌دهد
مطالعات نشان می‌دهد خوش‌بینی و شادی احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
این نتیجه در بسیاری از بیماری‌های دیگر ثابت شده است.
همچنین شادی به سلامت مغز کمک می‌کند. خوشحال بودن از سکته مغزی جلوگیری می‌کند.
سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که در جریان خون مغز اختلالی رخ بدهد.
مطالعه‌ای روی افراد سالخورده ثابت می‌کند که ریسک حمله مغزی در افرادی که احساس خوشبختی می‌کردند 26 درصد کمتر از همتایان خود بوده است.
راهکارهایی برای خوشحال بودن
خوشحال بودن فقط حال‌تان را سر جا نمی‌آورد، بلکه همان‌طور که توضیح دادیم روی سلامتی‌تان هم اثرات زیادی دارد.
در ادامه 6 روش ثابت شده برای افزایش خوشحالی را توضیح می‌دهیم:
شکرگزار باشید: با تمرکز بر چیزهایی که برایشان شکرگزار هستید، می‌توانید احساس خوشحالی را در خود افزایش بدهید.
برای شروع، هر روز سه موردی را که برایش شکرگزار هستید روی ورقی یادداشت و آنها را مرور کنید.
فعال باشید: ورزش‌های هوازی مثل ایروبیک بهترین نوع ورزش برای شاد کردن شماست.
پیاده‌روی و تنیس علاوه بر متناسب کردن اندام‌تان، به سرحال آوردن‌تان هم کمک می‌کنند.
شب‌ها خوب استراحت کنید: کم‌خوابی روی احساس شادمانی‌تان اثر منفی می‌گذارد.
اگر در به خواب رفتن مشکل دارید یا بارها از خواب می‌پرید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا راه‌حلی به شما پیشنهاد کند.
زمانی را به گردش اختصاص دهید: خود را با پیاده‌روی یا باغبانی سرگرم کنید. حداقل ۵ دقیقه در روز در فضای باز نرمش کنید.
مدیتیشن کنید: مدیتیشن منظم، هم باعث شادی‌تان می‌شود، هم شرایطی را برای کاهش استرس و بهبود خواب فراهم می‌آورد.
عادات غذایی سالم را پیش بگیرید: هرچه غذاها و میوه‌‌های سالم‌تری مصرف کنید، انسان شادتری خواهید بود. اثر میوه و سبزی بر سلامتی را هم که همه می‌دانند.
بیشتر بخوانید:
بخشش به نیازمندان، کلید شادی و سلامت
