نادیا زکالوند
دکتر کن داک ورث، محقق در زمینه بیماری‌های ذهنی، در تحقیقات خود متوجه شده است افراد بسیاری در دنیا، تعطیلات را بدترین زمان سال می‌دانند.
دلایل رایج افسردگی تعطیلات
اضطراب: معمولاً وقت کافی نداشتن برای انبوه کارهای مربوط به سال نو، شلوغی خیابان‌ها و البته دیدن نگرانی‌ها و عجله بقیه مردم، فرد را دچار اضطراب می‌کند و طولانی شدن این اضطراب، افسردگی به همراه می‌آورد.
خستگی: خستگی ناشی از کارهای خانه و همچنین محل کار و آماده شدن برای تعطیلات، فرد را بسیار خسته و در نهایت افسرده می‌کند.
مشکلات خانوادگی: افرادی که با خانواده و برخی از اقوام خود مشکل دارند معمولاً هنگام تعطیلات، از اینکه مجبور هستند، آنها را ببینند و احتمالاً خاطرات تلخ گذشته را مرور کنند، دچار افسردگی می‌شوند.
تنهایی: برخی از مردم هم بسیار تنها هستند و بودن در محل کار و یا کلاس‌های مختلف، آنها را شاد نگه می‌دارد. تعطیلات به علت اینکه باعث تنها شدنشان می‌شود، افسرده‌شان می‌کند.
توقعات غیرواقعی: برخی از مردم نسبت به روزهای تعطیلات بسیار هیجان زده هستند و فکر می‌کنند، به آنها بسیار خوش می‌گذرد و وقتی توقعاتشان برآورده نمی‌شود، افسرده می‌شوند.
افرادی که دچار افسردگی تعطیلات می‌شوند و یا سابقه آن را دارند باید با آموختن راهکارهای مناسب، خود را از ابتلا به این نوع افسردگی حفظ کنند. بدین ترتیب، نه تنها می‌توانند از این افسردگی رها شوند، بلکه حتی از تعطیلات خود لذت خواهند برد.
روش‌های مقابله با افسردگی تعطیلات
درک احساسات
1- توقعات خود را در حد معتدل نگهدارید.
به خود بقبولانید که تعطیلات، زمانی برای استراحت و کمی بیش از روزهای دیگر خوش گذراندن است و تصور نکنید که باید اتفاق‌های بسیار فوق العاده ای در این روزها بیفتد و اینکه همه چیز بسیار رؤیایی باشد. از این روزها انتظارات معقولی داشته باشید.
2- کاری متفاوت‌تر از همیشه انجام دهید.
امسال تعطیلات، سعی کنید کاری متفاوت از سال گذشته انجام دهید تا جذابیت تعطیلات برایتان بیشتر شود. مثلاً به کاری که دوست داشتید، انجام دهید اما وقتش را پیدا نمی‌کردید، برسید. یا به تئاتر بروید و یا با اعضای خانواده‌تان قرار بگذارید، به جای هدیه دادن به یکدیگر، پول هدایا را صرف امور خیریه کنید.
3- به سیستم حمایتی خود تکیه کنید.
اگر سابقه افسردگی دارید، به شبکه‌ای از دوستان و همچنین خانواده‌تان نیاز دارید تا وقتی حال خوشی ندارید، به کمکتان بیایند. بنابراین هنگام تعطیلات با دوستان و خانواده‌تان وقت بگذرانید. یا اگر مشکل است، حداقل تماس تلفنی با آنها داشته باشید.
4- به بدترین‌ها فکر نکنید.
برخی از مردم سطح توقعات خود از تعطیلات را آنقدر پایین می‌آورند که باز هم دچار افسردگی می‌شوند. آنها معمولاً تصور می‌کنند که تعطیلات به آنها خوش نخواهد گذشت و حتی روزهای بعد از آن بسیار بد و ناراحت کننده خواهد بود. برای رهایی از این نوع افسردگی، هرگز به احتمالات بد فکر نکنید.
5- موارد بی اهمیت را رها کنید.
خودتان را به آب و آتش نزنید که حتماً تمام سنت‌های مربوط به تعطیلات نوروز را به جای آورید. مثلاً اگر نتوانستید سفره هفت سین پرزرق و برق بیندازید، آن را تبدیل به معضلی برای ذهن و روحتان نکنید. از سال نو و تعطیلاتتان لذت ببرید.
6- کارهای داوطلبانه انجام دهید.
با پیوستن به موسسه‌های خیریه می‌توانید به افرادی که نیاز به کمک دارند، یاری برسانید. تجربه ثابت کرده است، کمک کردن به دیگران، روح خسته و مضطرب را آرامش می‌بخشد.
خانواده و اقوام
1- از مشکلات دوری کنید.
درست است که باید به اعضاء خانواده توجه نشان داد و تعطیلات هم بهترین زمان برای گذراندن وقت با آنهاست. اما اگر کسی در خانواده و یا اقوامتان هست که هر وقت او را می‌بینید، غمگین می‌شوید، باید حداقل برخورد را با او داشته باشید. یک سلام و احوالپرسی مختصر کفایت می‌کند و هرگز با او وارد گفتگو نشوید.
2- کمک بخواهید.
هنگام انجام دادن کارهای خانه، از همسرتان و یا دیگر اعضاء خانواده‌تان کمک بگیرید. البته کاملاً به آنها توضیح دهید چه می‌خواهید. بدین ترتیب کارها، خوب و مرتب پیش خواهد رفت و مضطرب و در نهایت افسرده نخواهید شد.
3- به مواردی که از کنترلتان خارج‌اند، توجه نکنید.
ممکن است از دست پدر یا مادرتان بر سر چیزی عصبانی باشید. اما به یاد داشته باشید، شما نمی‌توانید نسبت به آنها بی احترامی کنید و یا کنترل آنها را به دست بگیرید. فقط باید مراقب واکنش‌های خود باشید و با آنها مدارا کنید.
4- سنت‌های خانوادگی جدید ابداع کنید.
گاهی اوقات افراد از سنت‌های تکراری خانوادگی‌شان خسته می‌شوند و همین موضوع آنها را خسته و افسرده می‌کند. می‌توانید روش‌های جدیدی ابداع کنید که برایتان مفهوم بیشتری داشته باشد و از آن لذت ببرید.
5- برای یاد کردن عزیزانتان روش‌های مثبت بیابید.
تعطیلات معمولاً یاد و خاطره عزیزانی را که به هر دلیلی دیگر کنارمان نیستند، به یادمان می‌آورد. به جای اینکه گرفتار اندوه و افسردگی شوید، با انجام دادن کاری، یاد و خاطره آنها را گرامی بدارید. مثلاً با اعضاء خانواده‌تان به رستوران بروید و یاد عزیزتان را زنده نگهدارید.
مهمانی‌ها
1- سرتان را شلوغ نکنید.
به هر مهمانی که دعوت می‌شوید، پاسخ مثبت ندهید. فقط آن مهمانی‌هایی را که واقعاً از بودن در آنجا لذت می‌برید، بپذیرید.
2- بیشتر از خواستتان در مهمانی نمانید.
رفتن به مهمانی شما را متعهد نمی‌کند که تا لحظه آخر در آنجا بمانید. هر لحظه که احساس کردید دیگر نمی‌توانید ادامه دهید، از میزبان تشکر کرده و خداحافظی کنید. نگران نباشید میزبان مسلماً متوجه خواهد شد که شما نگران کارهای دیگرتان نیز هستید.
3- با خود همراه داشته باشید.
اگر به یک مهمانی رسمی دعوت شده‌اید و تنها رفتن برایتان سخت است، از یکی از اعضاء خانواده و یا دوستتان بخواهید که شما را همراهی کند. در اینصورت حال بهتری خواهید داشت.
خرید نوروز
1- دنبال یک هدیه عالی نباشید.
هدیه خریدن برای عزیزان، احساس خوبی به همراه دارد. اما اگر سعی کنید هدیه‌ای عالی و بی نظیر تهیه کنید و نتوانید به هدفتان برسید، دچار اندوه و افسردگی می‌شوید. خود هدیه با ارزش است نه قیمت آن.
2- اینترنتی خریدکنید.
معمولاً در روزهای نزدیک تعطیلات نوروز، مردم برای خرید به بازارها رفته و خیابان‌ها بسیار شلوغ می‌شود. اگر می‌خواهید گرفتار اضطراب خرید نشوید، می‌توانید خرید اینترنتی انجام دهید و آرامشتان را حفظ کنید.
3- هوشمندانه خرج کنید.
هنگام تعطیلات نوروزی، خرج کردن خیلی راحت است. اما باید حد و مرزی برای خود قائل شوید تا پس از آن گرفتار بی پولی و اضطراب و افسردگی ناشی از آن نشوید.
مراقبت از خود
1- برنامه‌ای منظم داشته باشید.
در تعطیلات هم مانند هر زمان دیگر از برنامه روزمره خود، البته با کمی تغییر، پیروی کنید. تا دیر وقت در رختخواب نمانید یا در مهمانی‌ها شب زنده داری نکنید. در حقیقت به هم ریختن نظم زندگی به ویژه خواب، شما را دچار خستگی و افسردگی می‌کند.
2- ورزش کنید.
اگر از فواید ورزش آگاهی داشته باشید، به هیچ ترتیبی آن را از دست نمی‌دهید. ورزش ضد اضطراب و ضدافسردگی نیرومندی است. می‌توانید انجام دادن کارهای روزمره‌تان را به نوعی ورزش تبدیل کنید. مثلاً پیاده به مغازه رفته و خریدهایتان را انجام دهید.
3- رژیم غذایی صحیحی داشته باشید.
معمولاً در مهمانی‌هایی که هنگام تعطیلات برگزار می‌شود، خوراکی‌های مملو از چربی و شکر به فراوانی وجود دارد. مراقب باشید در مصرف این خوراکی‌ها افراط نکنید. خوردن غذای سالم، حال انسان را از نظر جسمانی و روحی، خوب می‌کند.
با توجه به راهنمایی‌های فوق می‌توانید از تعطیلاتتان لذت ببرید و افسردگی را از خود دور کنید.
