بین دورهها
قبلا بر این باور بودند که اگر شما از اختلالات دو قطبی رنج می‌برید، باید در بین دورههای افسردگی و شیدایی خلق متعادل داشته باشند.
اما اکنون می‌دانیم که در این حالت علیرغم بهبود ظاهری ممکن است علایم افسردگی خفیف و مشکلات ذهنی ادامه پیدا کند.
درمان اختلال دوقطبی
برای پیشگیری از پیشرفت نوسانات خلقی به حالت افسردگی – شیدایی می‌توان اقداماتی انجام داد که در ادامه از آنها نام برده می‌شود. اما در اغلب موارد درمان دارویی هم مورد نیاز است تا خلق شما را تثبیت کند (پیشگیری).
درمان دورههای افسردگی و شیدایی
تجویز دارو برای تثبیت حالت روحی
چندین نوع تثبیت کننده وجود دارد که اغلب نیز برای درمان صرع به کار می‌روند. اما در بین آنها لیتیوم (که نوعی نمک معدنی است) موثرترین آنهاست.
بدون دارو چه اتفاقی می‌افتد؟
لیتیوم 30 تا 40 درصدازاحتمال عود بیماری کم می‌کند، اما هرچه تعداد دورههای شیدایی شما بیشتر باشد، احتمال عود آن هم بیشتر است.
از چه موقع شروع به مصرف دارو کنیم؟
پس از گذراندن یک دوره، نمی‌توان گفت که دورههای بعدی چه زمانی باز می‌گردند. ممکن است شما مایل به مصرف دارو در این مرحله نباشید مگر اینکه دوره شما بسیار شدید بوده باشد.
اگر برای بار دوم مبتلا شوید به احتمال 80 درصد دورهها عود خواهند کرد. اغلب روانپزشکان در این حالت داروهای تثبیت کننده را پیشنهاد می‌دهند.
روش‌های درمانی روانشناسی
در فاصله بین دورههای شیدایی یا افسردگی، درمان‌های روانشناسی می‌تواند موثر باشد. این درمانها باید حدود 16 جلسه یک ساعته به مدت 6 تا 9 ماه باشند.
این درمانها شامل
- تربیت روانی(Psycho education)- دانستن بیشتر در مورد اختلالات دو قطبی
- تحت نظر داشتن حالت روحی- کمک کردن به شما برای شناخت زمانهای تغییر حالت روحی
- استراتژی خلقی- کمک کردن برای جلوگیری از تغییر حالت روحی به شیدایی یا افسردگی کامل
کمک برای افزایش مهارتهای سازگاری
- شناخت و رفتار درمانی(CBT) برای افسردگی. درمان یک دوره افسردگی یا شیدایی
دوره افسردگی
داروهای افسردگی معمولا باید به داروهای تثبیت کننده خلقی اضافه شود. متداول‌ترین این داروها (SSRIs مهار کننده‌‌های جذب سروتونین) است.
این داروها بر یک ماده شیمیایی در مغز به نام سروتونین تاثیر گذاشته و به نظر می‌رسد که با مصرف این دارو نسبت به داروهای دیگر احتمال تغییر خلق به حالت شیدایی کمتر است.
داروی قدیمی ضد افسردگی تری سیکلیک به علت نداشتن این خصوصیت توصیه نمی‌گردد.
در صورتی که شما به تازگی یک دوره شیدایی داشته و یا اختلال خلق تناوبی سریع را تجربه کرده‌اید، داروهای ضد افسردگی ممکن است منجر به بازگشت حالت شیدایی شوند.
در این حالت بهتر است سطح داروی تثبیت کننده را افزایش داده و از داروهای ضد افسردگی استفاده نکرد. داروهای ضد افسردگی پس از 2 تا 6 هفته استفاده باعث بهبود حالت خلقی می‌شوند، اما خواب و اشتها زودتر بهبود پیدا می‌کند.
مصرف این دارو باید حداقل 8 هفته پس از بهبود افسردگی ادامه پیدا کند و سپس باید به آرامی از مقدار آنها کاسته شود.
حتی پس از بهبودی بهتر است همواره این قرص‌ها را با توجه به نظر روانپزشک همراه داشته باشید. اگر خیلی زود مصرف قرص‌ها را ترک کنید، احتمال عود افسردگی در شما زیاد است.
اگر شما به یکباره مصرف را قطع کنید، ممکن است دچار علایم ترک (Withdrawal) شوید.
در صورتی که دوره شیدایی را تجربه کردید، نباید داروهای ضد افسردگی را برای مدت طولانی مصرف کنید.
دوستان و خانواده
افسردگی و شیدایی برای دوستان و خانواده ناراحت کننده و خسته کننده است
رفتار در طول دوره
افسردگی
دانستن اینکه به افراد بسیار افسرده چه بگوییم سخت است. آنها همه چیز را از دیدگاه منفی می‌بینند و قادر نیستند بگویند از شما چه می‌خواهند.
آنها ممکن است زودرنج و گوشه‌گیر باشند اما در همان حال به کمک شما نیاز دارند. آنها ممکن است نگران باشند ولی نخواهند یا نتوانند که نصیحت شما را بپذیرند. سعی کنید در حد امکان صبور باشید و آنان را درک کنید.
شیدایی
در شروع یک دوره شیدایی، شخص شاد و پرانرژی به نظر می‌رسد. هرچند که اینگونه هیجانات منجر به بدتر شدن شرایط روحی آنان می‌گردد. بنابراین سعی کنید آنان را متقاعد کنید که کمکشان نمایید و به آنان در مورد بیماری شان توضیح دهید.
کمک‌های عملی بسیار مهم هستند. مطمین شوید که دوست یا فامیل شما قادر است که از خود نگهداری کند.
کمک به شخص محبوب‌تان برای بهبودی
اطلاعات بیشتری در مورد اختلالات دوقطبی پیدا کنید. همراهی شما با بیمار در جلسات روانپزشکی بسیار موثر خواهد بود.
از خودتان مراقبت کنید
به خودتان زمان و فضای کافی برای تجدید قوا بدهید. مطمین باشید که زمانهایی برای خودتان و گذراندن با دوستانتان اختصاص داده‌اید.
در صورتی که دوست یا فامیل شما در بیمارستان است، مدت نگهداری از انها را با دیگران تقسیم کنید. شما به دوست‌تان وقتی خسته نیستید بهتر می‌توانید کمک کنید.
در مواقع اضطراری
در شیدایی شدید، شخص ممکن است حالت خصمانه، بدگمانی به خود گرفته و یا به صورت لفظی و یا فیزیکی درگیر شود.
در افسردگی شدید، شخص ممکن است تصمیم به خودکشی بگیرد.
در صورتی که متوجه شدید که آنها
- با نخوردن و نیاشامیدن کاملا از خود غافل شده‌اند.
- خود یا دیگران را در شرایط خطرناک قرار می‌دهند.
- از آزار دادن یا کشتن خود حرف می‌زنند.
- سریعا برای آنان از مراکز درمانی کمک بخواهید.
نام و شماره یک شخص متخصص قابل اعتماد را داشته باشید. گاهی بستری کوتاه مدت در بیمارستان لازم است.
برای خواندن بخش اول -اختلال افسردگی دو قطبی- اینجا کلیک کنید.
