این روزها از دست دادن حافظه تبدیل به یك معضل همهگیر شده است و فقط پیرترها دچار آن نمیشوند؛ بنابراین راههای تقویت هوش و حافظه اهمیت زیادی دارد.
از دست دادن حافظه
از وقتی كه عینك خود را در جایی میگذارید و بعداً قادر به یافتن آن نیستید حتی ممكن است عینكتان روی موهای سرتان باشد و شما برای پیدا كردنش تمام دور و برتان را زیر و رو كنید یا وقتی كه فراموش میكنید ناهار كودكتان را به او بدهید تا با خود به مدرسه ببرد. كاهش حافظه به مقدار بسیار كم كاملاً طبیعی است؛ اما حتی همین مقدار كم نیز در آینده برای شما دردسرساز میشود و باید جدی گرفته شود.
چند روش برای حفظ قدرت حافظه
برخی بازیها را امتحان كنید
بازیهای خوب بسیاری وجود دارند كه شما میتوانید از آنها برای تقویت حافظهتان استفاده كنید؛ مثل جدول، شطرنج و ... این بازیها كمك میكنند تا بیشتر فكرتان را متمركز كنید و ذهنتان را فقط به سمت یك چیز سوق دهید.
اسامی را به خاطر بسپارید
نه تنها به خاطر سپردن اسامی كمك زیادی به تقویت حافظه میكند، بلكه برای زندگی نیز سودمند است؛ چرا كه بیشتر افراد در به خاطر سپردن اسامی دچار مشكل میشوند. روشهای زیادی برای به یاد سپردن اسامی وجود دارد؛ مثلاً اسامی افراد را با اسامی حیوانات و یا برخی اعداد همراه كنید. هر وقت كه از آن عدد یا نام حیوان و یا هر چیز دیگری استفاده كنید، به یاد آن نام میافتید.
سپردن اطلاعات بسیار جدی و مهم در ذهن
هر روز مهمترین اخبار و اطلاعات مربوط به آن روز را در حافظه خود ثبت كنید. این كار تأثیر زیادی در تقویت حافظه دارد. حتی میتوانید گاهی اوقات نكتهبرداری كنید. اتفاقات مهمی را كه خارج از خانه برایتان پیش میآیند، بنویسید و بعد آنها در خانه مرور كنید تا ذهنتان این اطلاعات را ثبت كند.
یك زبان جدید یاد بگیرید
یك راه خوب دیگر برای تقویت حافظهتان این است كه یك زبان جدید یاد بگیرید. این كار هم باعث تقویت حافظه و هم یك مهارت زبانی میشود و چندان هم دشوار نیست. بسیاری از دیویدیها، نوارها و خدمات دیگر در این زمینه كمك میكنند.
ورزش كنید
خوب و سالم غذا خوردن باعث سلامت جسم و ذهن میشود؛ اما ورزش نیز در این میان اهمیت ویژهای دارد. هر روز نیمساعت ورزش كنید. برای افراد پرمشغله، كمی پیادهروی از محل كار تا خانه هم غنیمت است.
ماشین خود را پیدا كنید
به یك پاركینگ بزرگ ماشین فكر كنید كه پر از ماشین است. وقتی در چنین شرایطی قرار میگیرید، آیا به راحتی ماشین خود را پیدا میكنید یا اینكه همیشه گیج و سردرگم میشوید؟ این كار را چند بار انجام دهید و هر بار سریعتر ماشین خود را پیدا كنید.
به طبیعت بروید
برخی درمانهای طبیعی برای تقویت حافظه جزء بهترین درمانها محسوب میشوند. داروهای قدیمی عملكرد مغز و سیستم عصبی را تقویت میكنند. رزماری یكی از گیاهانی است كه به تقویت حافظه كمك میكند.
خواب كافی داشته باشید
همه ما میدانیم كه خواب چه تأثیری در سلامتی دارد. اگر خواب كافی نداشته باشید، ذهنتان مغشوش میشود و سلولهای مغزی فرصت كافی برای تجدید قوا نخواهند داشت.
گلها را ببویید
شاید كمی عجیب به نظر برسد، اما بوییدن برخی گلها، مثل گل رز، باعث تقویت حافظه میشود.
ارتباط میان عملكرد مغز و تناسب اندام
افرادی كه تصمیم گرفتهاند خود را به اندامی متناسب برسانند، شاید تنها چیزی كه در این زمینه به آن فكر نكردهاند، تأثیر این كار بر روی عملكرد مغز است. سالهاست كه محققان روی ارتباط جسم، ذهن و روح تحقیق میكنند. اینك یوگا تمرین میكنید یا هر ورزش دیگری انجام میدهید، همه در جهت رسیدن به احساس خوب و حركت داشتن است.
تغذیه و نقش آن در تواناییهای ذهنی
تغذیه افراد روی رفتارها و روحیات آنها اثر میگذارد و علاوه بر آن در عملكرد مغز نیز مؤثر است. ذهن ما به انرژی و مواد مغذی نیاز بسیاری دارد. دریافت انرژی و موارد مغذی مختلف روی میزان مواد شیمیایی مغز تأثیر میگذارد. انرژی مورد نیاز مغز از كربوهیدراتها، پروتئین و چربیها به دست میآید. ویتامینها و املاح معدنی برای سلامت جسم ضروری هستند. مغز ما حدود 20- 30 درصد از انرژی دریافتی را به مصرف میرساند و افرادی كه به اندازه كافی كالری دریافت نمیكنند، دچار تغییراتی در عملكرد مغز میشوند. مثلاً نخوردن صبحانه باعث كاهش توانایی فعالیتهای ذهنی در طول روز میگردد؛ به خصوص در افرادی كه دچار سوء تغذیه هستند. بدن ما به كاهش انرژی از طریق كند شدن در انجام فعالیتهای غیرضروری پاسخ میدهد. علاوه بر كند شدن، كاهش میزان هورمونها، كاهش فعالیتهای كه نیاز به هوشیاری و دقت بیشتر دارند، كاهش انتقال اكسیژن و مواد مغذی به بدن، كاهش توانایی بدن را برای مقابله با عفونت و هزاران هزار مسأله مستقیم و غیرمستقیم دیگر نیز در اثر كاهش انرژی رخ میدهند.
جنین در حال رشد، نوزادان و كودكان خردسال در اثر سؤتغذیه بیشتر از بزرگترها دچار آسیبدیدگی مغزی میشوند. كاهش هوش، نارساییها بدرفتاری و عملكردی نیز از این عوارض هستند.
كربوهیدراتها و سلامت ذهنی
كربوهیدراتها مثل حبوبات، شكر تصفیهشده برخی میوهها و سبزیها تأثیر زیادی روی خلقیات و رفتار انسان دارند. خوردن غذاهای سرشار از كربوهیدرات باعث ترشح هورمون انسولین در بدن میشود و كمك میكنند تا قند به سلولهای بدن برسد. میزان انسولین نباید بیش از حد نیاز باشد؛ زیرا تریپتوفان روی عملكرد انتقالدهندههای عصبی مغز اثر میگذارد.
پروتئینها و سلامت ذهنی
پروتئینها از آمینواسیدها تشكیل شدهاند. بدن ما به هشت نوع آمینواسید ضروری نیاز دارد كه باید در برنامه غذایی گنجانده شوند. گوشت، شیر، محصولات لبنی و تخممرغ سرشار از پروتئین هستند. دریافت پروتئین روی عملكرد مغز و تواناییهای ذهنی اثر میگذارد.
بیشتر انتقالدهندههای عصبی مغز از آمینواسیدها تشكیل شدهاند. اگر آمینواسید مورد نیاز بدن تأمین نشود، میزان انتقالدهندههای عصبی در مغز كاهش مییابد و عملكرد مغز ضعیف میشود.
چربیها و سلامت ذهنی
چربیها تأثیر زیادی در عملكرد مغز و خلق و خوی افراد دارند. گوشت، كره، مارگارین، روغنهای گیاهی سرشار از چربیها هستند. البته كاهش كلسترول در بدن باعث كاهش خطر بیماریهای قلبی میشود. به همین دلیل بهتر است از اسیدهای چرب امگا 3 استفاده كنید تا هم چربی مورد نیاز بدن تأمین شود و هم از سلامت بیشتری برخوردار باشید.
ویتامینها و سلامت ذهنی
تیامین، ویتامین B12، فولیك اسید و نیاسین.
تیامین نوعی ویتامین B است كه در دانهها، آجیلها، گوشتها، حبوبات و سبزیها یافت میشود و به طور غیرمستقیم روی متابولیزم گلوكز و یا قندخون اثر میگذارد. برای ساخت انتقالدهندههای عصبی مختلف، تیامین لازم است. ویتامین B12 فقط در غذاهایی كه از حیوانات به دست میآیند، وجود دارد؛ مثل شیر، گوشت و تخممرغ. ویتامین B12 برای سلولهای عصبی ضروری است. كمبود آن باعث كاهش آهن خون و آسیبدیدگی عصب، از دست دادن حافظه و كاهش عملكرد مغز میشود. فولیك اسید، یك نوع ویتامین B دیگر است كه در جگر، نخود، مارچوبه، براكلی، گندم و برخی دانهها وجود دارد.
فولیك اسید روی متابولیسم پروتئین و آمینواسیدها در بدن تأثیر میگذارد. كمبود فولیك اسید در بدن، به خصوص در خانمها باعث افزایش احتمال نارساییهای عصبی در جنین میشود. همچنین احتمال خطر سكته را افزایش میدهد و برخی اختلالات ذهنی را به دنبال دارد.
نیاسین در گوشت، غلات، ماهی، مارچوبه و بادام زمینی وجود دارد. در ضمن بدن آن را از آمینواسیدهای اصلی، تولید میكند. نیاسین تولید انرژی از كربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها میشود و كمبود آن علائم ذهنی بسیاری دارد؛ مثل سردرد، از دست دادن حافظه، كمخوابی و بدخوابی، بیثباتی روحی و ... .