رکسانا خوشابی؛ کارشناس ارشد مشاوره
هر وقت دختر خاله‌ام به منزلمان می‌‌‌آید سردرد می‌‌‌گیرم. نمی‌دانم دلیل این سردرد این است که زیاد حرف میزند یا من از حرف‌‌های او خوشم نمی‌آید !
همکلاسی‌ام از من انتظار دارد مانند یک ماشین یا یک ضبط صوت باشم! انتظار دارد مدام حرف بزند و من هم ساکت باشم و گوش کنم. دیگر از این ارتباط خسته شده‌ام!
دیروز با دوستم قرار داشتم. با هم برای خرید به یک پاساژ رفتیم. البته چیزی را که می‌‌‌خواستیم پیدا نکردیم و فقط با هم حرف زدیم. اما وقتی به خانه برگشتم سردرد شدیدی داشتم و نتوانستم از بقیه ساعات روز استفاده کنم و خوابیدم.
هر وقت همکارم در محل کار شروع به نق زدن و غر زدن می‌‌‌کند اعصابم به هم می‌‌‌ریزد و آشفته می‌‌‌شوم. اگر جوابی بدهم عصبانیت‌اش را سر من خالی می‌‌‌کند.
حتما شما هم با موارد مشابه اینها روبرو شده‌اید. در واقع اكثر ما در اطراف خود دوستان و آشنایانی داریم كه رفتار آنها گاه و بیگاه ما را خسته و ناراحت یا درمانده می‌‌‌کند؛ از هم‌كلاسی گرفته تا خواهر و برادر و دوست و همكار و.... رابطه با این‌گونه افراد معمولاً ما را دچار احساساتی مانند عصبانیت، سردرگمی، رنجش و مشابه اینها می‌كند؛ و متاسفانه اینها همان احساساتی هستند كه سلامت روح و روان و حتی سلامت جسمانی ما را به خطر می‌اندازند. اما ما به این علائم و نشانه کمتر توجه می‌‌‌کنیم. چنین روابطی را می‌توان «روابط سمی» نامید و اگر این گروه از آدم‌ها در سایر روابطشان هم چنین رفتارهایی داشته باشند در واقع می‌توان به آنها گفت «آدم‌های سمی»!
ارتباط‌هایی که سمی‌اند
اگر یاد نگرفته باشیم به دوستی که مدام بار‌های عاطفی و مشکلات و مسائل خود را مانند الوار روی سر شما خالی می‌‌‌کند، نه بگویید احتمالا در خیلی مواقع با وجود كار و مشغله زیاد، وقتتان را صرف این كرده‌اید كه صرفاً شنونده مشکلات او باشید. شنونده‌ای كه تنها در صورت لزوم «بله» یا «نه» می‌گوید. بعد هم احتمالاً به یك سردرد شدید یا خفیف دچار می‌‌‌شوید. این سردرد دقیقاً نشانه این است كه مسلسل یك ارتباط سمی شما را هدف گرفته است!
در واقع هر ارتباطی كه انرژی شما را تحلیل ببرد، خسته و عصبانی‌تان كند یا احساس تحقیر و یا سردرگمی در شما به وجود بیاورد ارتباطی سمی محسوب می‌شود. اغلب اوقات ریشه سردردهای میگرنی، پرش‌های عصبی چشم، حساسیت‌های پوستی و اختلالات تغذیه، در روابط سمی بلند مدت است. برخی از این روابط سمی می‌تواند طرح‌ها، روابط، برنامه‌ها و حتی خوشبختی شما را خراب كند. این‌گونه روابط می‌تواند مربوط به رئیسی دمدمی مزاج باشد كه هیچ وقت هیچ چیز راضیش نمی‌كند، دوستی باشد كه منتظر است اشتباه كنید تا مچ‌تان را بگیرد یا پدر و مادری كه با شما عین بچه‌ها رفتار می‌كنند و نیز ارتباط با دوستانی باشد که عادت کرده‌اند بدون در نظر گرفتن احوال شما، مشکلات خود را در گوشتان فرو کنند. اما با چنین روابطی چه باید کرد؟ آیا باید با شرم و خجالت به این روابط ادامه داد؟
هنر غلبه بر روابط سمی !
اولین قدم برای سم‌زدایی روابط، این است كه روابط خود و انواع رفتارهایی كه آزارتان می‌دهند را فهرست كنید. دومین قدم هم تسلط بر روش‌های جواب دادن به این افراد است كه مانع قربانی شدن شما در قبال رفتار زهرآگین آنها می‌شود. وگرنه آسیب همچنان ادامه می‌‌‌یابد. در اینجا پنج روش ساده برای خنثی کردن سم‌های ارتباطی به شما پیشنهاد می‌كنیم. مطمئناً اگر شما هم روی این موضوع متمركز شوید می‌توانید روش‌های خلاقانه‌ای را ابداع كنید و به کار ببرید .
روش اول برای خنثی كردن این سموم به شوخی برگزار كردن موضوع است. سعی كنید وقتی با رفتار غیر منطقی و آزار دهنده آشنای سمی‌تان روبرو می‌‌‌شوید، به جای از كوره در رفتن، به این دوست آزار دهنده بخندید. كار سختی است اما به امتحانش می‌ارزد.
روش دوم این است كه آینه بشوید و عین رفتار طرف مقابل را به او نشان بدهید تا متوجه شود رفتارش چقدر غیر منطقی است.
روش سوم در بعضی مواقع هم روش سوم یعنی رویكردی ملایم‌تر و پرسش‌گر می‌تواند كارساز شود. می‌توانید خیلی ملایم راجع به علت رفتار طرف مقابل سؤال كنید. یعنی بپرسیم : چرا تو همیشه زمانی را که با من سپری می‌‌‌کنی صرف بیان مشکلات و ناراحتی‌ها یا حرف‌‌های غیر منطقی می‌‌‌کنی؟
روش چهارم مربوط به زمانی است كه كسی نیش و كنایه میزند. در این موارد گاهی تنها راه این است كه از كوره به در روید! البته منظور پرخاشگری و خدای ناکرده توهین نیست. بلکه منظور این است که مودبانه اما رک و مستقیم به طرف مقابل بگویید که اجازه نمی‌دهید کسی با کنایه و نیش با شما صحبت کند و ترجیح می‌‌‌دهید سخن طرف مقابل را در حالی بشنوید که مودبانه و بدون تحقیر یا توهین با شما صحبت می‌‌‌کند .
روش پنجم به درد محیط‌های كاری می‌خورد چون بعضی از تنش‌زاترین موقعیت‌ها در محیط كار اتفاق می‌افتد. در این موارد آگاه بودن از حق و حقوق، دفاع خوبی در برابر روابط سمی است. بهتر است نقش و وظایف قانونی خود را بدانید تا اگر كسی بخواهد چیزی را به شما تحمیل كند بتوانید به خوبی در برابرش اقدام كنید.
