سمیرا سرایلو
آیا سرتان خیلی شلوغ است؟ یاد بگیرید به تقاضاها و خواستههای جدید نه بگویید! آیا برنامه کاری فوقالعاده شلوغی دارید و تحت فشار و استرس زیادی هستید؟ با مشغلههای امروزی، شما هرگز تنها و بیکار نیستید. یک روش برای کاهش و تقلیل برنامه زمانبندیتان این است که به مسئولیتها و تعهدات جدید به خوبی نه بگویید. خواه بدون احساس گناه، تعارض درونی، یا تصور اشتباه که میتوانید«همه کارها را انجام دهید»، «بله» بگویید، یا اینکه بیاموزید به تقاضاهای بیشتر نه بگویید؛ این کار میتواند یکی از بزرگترین لطفها و مرحمتهایی باشد که در حق خودتان و آنهایی که به آنها عشق میورزید انجام میدهید. این کار میتواند سطح استرس را کاهش دهد و زمان کافی برای انجام آنچه حقیقتاً مهم و ضروری است در اختیارتان قرار دهد.
نحوه انجام کار:
فقط بگویید، «متاسفم. الان نمی توانم این کار را انجام دهم.» از لحن حاکی از همدردی اما محکم و قاطع استفاده کنید. اگر تحت فشار گذاشته شدید تا دلیلش را بیان کنید، پاسخ دهید با برنامهتان هماهنگ و جور نیست، و موضوع را عوض کنید. اکثر افراد منطقی این پاسخ را میپذیرند، بنابراین اگر شخصی همچنان شما را تحت فشار گذاشت، قطعا آدم گستاخی است، فقط تکرار کنید، «متاسفم اصلا به برنامهام نمیخورد،» و موضوع را عوض کنید یا حتی اگر مجبور شدید محل را ترک کنید. اگر نمیتوانید محکم و قاطع باشید، و از سمت فرد سمجی تحت فشار هستید، بگویید،«بگذارید در مورد آن فکر کنم و بعد به شما اطلاع دهم.» این کار به شما فرصت میدهد تا برنامه کاریتان را مرور کنید، و همینطور تمایل و احساساتتان را به پذیرفتن مسئولیت یا تعهدی دیگر بررسی نمایید، سود و زیان این کار را بسنجید و تحلیل کنید، و سپس به آن فرد پاسخ مثبت یا منفی بدهید.
مهمتر از همه، این تاکتیک کمک میکند تا مانع این شوید که فشار زیادی را بر برنامه زندگیتان و استرس بیشتری را بر خودتان تحمیل کنید. اگر خودتان مایل هستید که تقاضایی که از شما خواسته شده را انجام دهید اما زمان کافی ندارید (یا نپذیرفتن آن برایتان عواقب و دردسرهایی به همراه دارد)، بهتر است بگویید، «میتوانم این کار را انجام دهم، اما میتوانم...» و حداقل خواسته یا بخشی از آن را که میتوانید برآورده کنید عنوان نمایید. با این روش تا حدودی درگیر آن کار خواهید شد، اما این کار بر اساس ضوابط و معیارهای شما خواهد بود.
توصیهها:
قاطع و مودب باشید نه حالت تدافعی به خود بگیرید یا اینکه بیش از حد متاسف و شرمنده نباشید. برخورد قاطع و مودب علامت این است که شما همدردی میکنید، اما اگر تحت فشار قرار بگیرید هم به آسانی نظرتان را تغییر نخواهید داد. اگر تصمیم گرفتید که به آن شخص بگویید که ممکن است کار را قبول کنید، واقع بین باشید، و زیادی قول ندهید و وی را بیخود امیدوار نکنید. اگر افراد را وادارید که باور کنند شما احتمالا بعداً «بله» میگویید و کار را میپذیرید، اما بعد از شما «نه» بشنوند خیلی ناامید و سرخورده میشوند. و این نه دوم میتواند آنها را بسیار سرخورده و مایوس کند.
اگر دنبال توضیحی منطقی برای عدم پذیرش کار هستید، به خاطر داشته باشید که شما حقیقتاً به کسی مدیون نیستید؛ و هیچ لزومی ندارد کارتان را توجیه کنید. «این کار با برنامه کاری من جور نیست»، این جواب کاملا منطقی و قابل قبولی است.
به خاطر داشته باشید که تعداد ساعات مفید روز محدود است. یعنی اینکه هر کاری انتخاب کنید انجام دهید عملاً توانایی شما را در انجام سایر کارها محدود میکند. بنابراین حتی چنانچه بتوانید به نحو و ترفندی این کار، مسئولیت یا تعهد جدید را به برنامه کاریتان اضافه کنید - قطعا شما برای اینکه برای این کار جدید فضا باز کنید باید قید یکسری کارهای دیگر را بزنید.
با خودتان فکر کنید آیا این کار ارزش آن را دارد که قید کار دیگری را بزنید؟ چنانچه این مسئولیت و تعهد مازاد چندان حایز اهمیت نباشد و ارزش کارهایی که به خاطر انجام آن باید قیدشان را بزنید نداشته باشد (منجمله زمانی که صرف استراحت و توجه به خودتان و خانواده و عزیزان تان میکنید)، شما حقیقتا در برنامه کاریتان وقت اضافی ندارید، پس نمیتوانید آن کار را تقبل کنید. افراد بسیاری قصد دارند از تبحّر و مهارت شما استفاده کنند و بهره لازم را ببرند، بنابراین وظیفه شما است که خود و برنامه کاری و زمانیتان را کنترل و مدیریت کنید. بیشک شما، سلامتتان، خانواده و عزیزانتان اولویت اول را دارید. به خودتان و خانوادهتان فکر کنید، شما مهم هستید نه كارهای دیگران ... .