ركسانا خوشابي كارشناس ارشد مشاوره
شايد رفتار و برخوردهاي جنس مخالف‌ها در محيط‌هاي كار چنان تبديل به مشكل و مسئله شده كه حتي از خود كار كردن هم قابل تامل‌تر شده باشد. اين امكان هم هست كه افراد بطور كلي تعامل در محيط كار را بلد نيستند و محيط كار را با محيط‌هاي ديگر، با مهماني، خيابان، فروشگاه يا هر جاي ديگر اشتباه مي‌گيرند و توقعاتي از همديگر دارند كه مناسب محيط كار نيست! بنابر همه اين فرض‌ها، من اين مقاله را طوري مي‌نويسم كه هم خانم‌ها و هم آقايان بتوانند از آن استفاده كنند و اگر لازم شد توصيه‌هاي اختصاصي هر جنسيت را هم اضافه مي‌كنم.
محيط كار، جايي براي احاطه بر كار!
كاري را انتخاب كنيد كه دوست داشته باشيد. كاري كه توان انجام آن را داريد و اگر نداريد به راحتي مي‌توانيد آن را ياد بگيريد. سعي كنيد در محيط كار، كاري را كه بلد نيستيد از كسي ياد بگيريد كه بهتر از همه بلد است. اگر خود شما هم كاري را بهتر از ديگران بلديد آن را به كساني كه بلد نيستند و بايد بلد باشند ياد بدهيد. اگر داريد كاري را از كسي ياد مي‌گيريد نسبت به او قدرشناس باشيد. با جديت كار را ياد بگيريد و هرگز يادگيري را به حساب خودتان تمام نكنيد و هميشه در جلو يا پشت سر، از زحمت او ياد كنيد. وقت او را بيهوده نگيريد و سوالات اضافه نپرسيد. براي آموزش‌دهنده خود شاگرد خوبي باشيد. اگر در مقام ياد دهنده هستيد، منت نگذاريد، خداي ناكرده تحقير يا سرزنش نكنيد و در انتقال درست مطالب سعي خودتان را بكنيد. صرف اين كه يك خانم هستيد دليل نمي‌شود با ضعيف نمايي از ديگران متوقع باشيد و اگر آقا هستيد دليلي ندارد خود را باهوش‌تر بدانيد و با غرور يا تفاخر برخورد كنيد.
محيط كار، مهماني نيست!
همه مي‌دانند محيط كار مهماني نيست. جاي شوخي و خنده زياده از حد نيست! جاي درد دل نيست. جايي براي كنجكاوي در زندگي ديگران نيست. جايي براي ابراز خشم و ناراحتي نيست. جاي فرو ريختن عقده‌ها و نگراني‌ها بر سر ديگران نيست. اما كمتر كسي هست كه اين نكات را در محيط كار مراعات كند. به نظر من حتي خوردن هم در محيط كار بايد متناسب با شرايط كار باشد. جديت و انعطاف‌پذيري در محيط كار از مهمترين شاخص‌هاي رفتاري است. با جديت مي‌توان اهداف كاري شركت يا اداره و نيز اهداف كاري شخصي را تحقق بخشيد و با انعطاف‌پذيري مي‌توان مشكلات را حل كرد و موانع را از سر راه برداشت.
وقار و متانت در محل كار
اگر دخترها يا پسرهايي باشند كه بخواهند براي جلب توجه در محيط‌هاي مختلف، وقار و متانت خود را كنار بگذارند، به نظر من اقلا اين كار را هرگز در محيط كارشان انجام ندهند و اعتبار و احترام خود را حفظ كنند. هر محيطي اقتضاي خود را دارد. در محيط كار، جلب توجه از راه درخشش كاري و حرفهاي است نه از راه‌هاي ديگر. اگر بتوانيم محيط‌هاي كار را به محيط‌هاي شكوفا كردن استعدادها و رسيدن به اهداف تبديل كنيم، پيشرفت در زمينه‌هاي مختلف حرفهاي حاصل مي‌شود.
رعايت حقوق همكاران
گرچه همه كارمندان و هر كسي كه در محيط كاري فعاليت دارد اين نكته را به خوبي مي‌داند، اما در عمل اكثر ما حق ديگران را در محيط كار پايمال مي‌كنيم. اين موضوع شامل بدگويي‌هاي كاري از ديگران، غيبت و كوچك نشان دادن كار همكاران از يك طرف و عدم رعايت اصول اوليه حضور در محيط‌هاي كار (مانند رعايت بهداشت و تميزي بدن و لباس و دهان، رعايت نظم و تميزي ميز و اتاق كار ) و موارد مشابه اين‌هاست. سال‌ها كار كردن در محيط‌هاي كاري مختلف اين تجربه را برايم ايجاد كرده كه هر كاري كه با همكاران خود كنيم، همكاران ديگر در درازمدت با خود ما انجام خواهند داد. اگر حق ديگران را رعايت كنيم حقوق‌مان مراعات مي‌شود و اگر نه، خود، به تدريج، دستخوش حق‌كشي خواهيم شد.
رفتارهاي پيشنهادي به دختران
من چند توصيه اختصاصي براي دخترها در محيط كار دارم كه عبارتند از:
كار را درست و كامل انجام بدهيد و بهترين نتايج را به دست آوريد و نشان دهيد كه كارايي شما كمتر از غير همجنسان شما نيست. به ديگران وابسته نشويد و در انجام كار، حداكثر استقلال را داشته باشيد و مهارت‌هاي خود را هر روز افزايش دهيد. مشكلات زندگي را در محيط كار وارد نكنيد. وقتتان در محيط كار را به درد دل و حرفهاي بيهوده و اضافه نگذرانيد. در محيط كار اداي مردها را در نياوريد، زني جدي باشيد كه در عين حال خوش خلق و قابل اعتماد است. بگذاريد كارتان بدرخشد نه ظاهر و لباس و چهره‌تان. براي درخشش ظاهري جاهاي ديگر مناسب‌تر از محيط كارند. در محيط كار، حداقل صحبت كردن با تلفن و موبايل را داشته باشيد. اطلاعات شخصي يا خانوادگي خود را در كامپيوتر‌ها يا فولدر‌هاي عمومي قرار ندهيد و وسايل شخصي را در معرض ديد نگذاريد. از كارهايي مانند غر زدن، شكوه و شكايت بي‌حاصل، پرگويي و ياوه‌گويي در محيط كار بشدت پرهيز كنيد.
سهل‌الوصول نباشيد، نگذاريد مورد سوء استفاده قرار بگيريد و ديگران صرفا به خاطر مونث بودن، شما را براي وقت گذراني يا استراحت كردن در محيط كار انتخاب كنند. اگر همكار مردي از شما خوشش بيايد مستقيما اين موضوع را بيان خواهد كرد، بنابراين با هر حركت يا نگاه يا توجه ظاهري دچار توهم نشويد. از عطرهاي پراسانس و تند استفاده نكنيد كه اصلا مناسب محيط نيست. كتب و مقالات زيادي در‌باره شناسايي مردان وجود دارد. نياز نيست همه چيز را در محيط كار با آقايان تجربه كنيد و جاه‌طلبي يا حسادت‌هاي كاري و حرفهاي آنان را بعد از ضربه خوردن بشناسيد.
رفتارهاي پيشنهادي به پسران
توصيه‌هاي من به پسرها در محيط كار عبارت است از: جدي و مودب باشيد. از پرخاش در محيط كار پرهيز كنيد و سعي كنيد مهارت‌هاي شغلي‌تان را افزايش دهيد و رقابت سالم داشته باشيد. از ديگران و خصوصا از خانم‌ها در محيط كار، سوء استفاده كاري نكنيد و كارهاي ديگران را به نام خود تمام نكنيد. ماه هميشه پشت ابر نمي‌ماند!
اگر در محيط كار دختري را براي ازدواج پسنديديد، شناخت، آشنايي و خواستگاري را به بيرون از محيط كار موكول كنيد. محيط كار مناسب اين نوع شناخت‌ها نيست. رفتار مناسب با همكاران و زير دستان داشته باشيد و از رفتارهاي عمودي و از بالا به پايين كه تا حدي تحقير كننده و مسخره آميزند پرهيز كنيد. از شوخي و خنده بيش از حد، پرهيز كنيد. فاصله فيزيكي مناسب با همكاران را حفظ كنيد. از خنديدن و صحبت كردن با صداي بلند در محيط كار جدا خودداري كنيد.
همكاران را با نام خانوادگي و با احترام صدا بزنيد يا لااقل ادبيات خاص محيط كارخودتان را مراعات كنيد. بشدت از دروغ گفتن در محيط كار پرهيز كنيد. اگر نمي‌خواهيد راست بگوييد، سكوت كنيد. ارتباط با همكاران را سنجيده انجام دهيد. تناسب‌ها را در نظر بگيريد و جو زده نشويد. تميز، مرتب بودن و تناسب ظاهر با محيط كار را هميشه در نظر بگيريد. روابط شخصي و كاري را با هم در نياميزيد.
توجه داشته باشيد كه محيط كاري بد و پر تنش، بهداشت رواني همه ما را دچار مشكل مي‌كند و محيط كاري خوب و بي‌تنش، قبل از هر كس ديگر براي خود ما محيطي مناسب خواهد بود.
