ركسانا خوشابی؛ كارشناس ارشد مشاوره بالینی
به نظر شما نگاه به چه معناست؟ آیا همان چیزی است كه در اشعار و غزل ها و در نثر و داستان‌ها درباره آن بسیار گفته و نوشته‌اند؟ همان كه با یكی از آنها انسان ناگهان عاشق و دلباخته می‌شود؟ یا چیزی است كه باعث می‌شود دست و دل انسان بلرزد یا روحش به پرواز در آید؟ شاید هم مقوله‌ای است روانشناسانه كه با آن می‌توان نیمی از لیوان را پر یا خالی تلقی كرد؟!
نگاه، از نوع مولانایی‌اش هم وجود دارد و آن نگاهی است كه می‌تواند موجودی به بزرگی فیل را فقط یك ناودان یا یك بادبزن یا حتی یك ستون بداند. نگاه، چه بدانیم و چه ندانیم تعیین‌كننده بسیاری از برداشت ها و احساسات ماست. شما ممكن است از یك زاویه به یك ساختمان یا یك كوه یا یك خیابان نگاه كنید و نمایی از آنها را ببینید؛ اما اگر جای خود را عوض كنید و از زاویه دیگری به همان مكان نگاه كنید چیزهای دیگری را خواهید دید.
به همین ترتیب اگر دور بزنید و نگاه خود را چرخش دهید و از زوایای بیشتر و متفاوت‌تری نگاه كنید؛ چیزهای بیشتر و متفاوت‌تری خواهید دید؛ چیزهایی كه نظر و حتی احساس‌تان را تغییر می‌دهند. ممكن است در سمت دیگر كوه، یك تكه ابر، لانه پرندگان، یك كوهپایه سرسبز یا هر چیز دیگری ببینید كه اصلا انتظارش را نداشته‌اید.
ممكن است در سوی دیگری از خیابان، یك تصادف یا منظره افتادن یك كودك بر سطح آسفالت ، لحظاتی دلتان را ریش كند یا وقتی از سوی دیگر ساختمان بدان نگاه كنید با ویرانه ای كه نصفش فروریخته روبه‌رو شوید! وقتی نگاه و جهت و راستای آن را تغییر می‌دهیم، نظر و عقیده‌مان هم تغییر می‌كند.
بسیاری از افرادی كه درباره دیگران قضاوت می‌كنند و آنها را زیر سوال می‌برند، وقتی جایگاه خود را عوض می‌كنند و خود را به جای همان دیگری می‌گذارند، رفتاری مشابه او دارند.
وقتی خود را در شرایط زندگی و تصمیم‌گیری فرد دیگر می‌گذاریم، نگاهمان تغییر می‌كند و به تبع آن تصمیماتی كه می‌گیریم و انتخاب‌ها و رفتار و احساس‌مان نیز تغییر جهت می‌دهد و این بدان معناست كه نگاه، تعیین‌كننده سرنوشت و آینده ما نیز هست. وقتی نگاهمان را عوض می‌كنیم، وسعت گستره دیدمان هم بیشتر و حتی كل زندگی‌مان دگرگون می‌شود. اما متاسفانه اكثر ما نگاه‌های‌مان تك‌بعدی است و بدتر اینكه تا آخر عمر تك‌بعدی می‌ماند.
نگاه تك‌بعدی، نگاه چندبعدی
اگر نگاه شما تك‌بعدی باشد، تنها یك زاویه از سیصد و شصت زاویه موجود را خواهید دید. در نتیجه تصمیم یا انتخاب‌تان بر اساس همان یك زاویه اتخاذ خواهد شد. اما اگر زوایای بیشتری را ببینید، تصمیم و انتخاب كامل‌تری خواهید داشت. حتی اگر فقط از یك بعد به خودتان نگاه كنید و تنها كاستی‌ها یا نقاط مثبت خود را ببینید، دچار افسردگی یا برعكس، دچار خودشیفتگی می‌شوید.
چون دیدن زاویه یا زوایای منفی به شما احساس افسردگی می‌دهد و دیدن زوایای مثبت بدون در نظر گرفتن منفی‌ها، باعث ایجاد نوعی حس كاذب خودبزرگ‌بینی یا خودخواهی می‌شود. كه البته هیچ یك از این دو كامل نیستند. به همین دلیل یكی از وظایف ما این است كه نگاه خود را كامل‌تر و پخته‌تر كنیم و زوایای بیشتری را ببینیم.
گاهی ما به طور كاذب تنها یك بعد از توانمندی‌ها و استعدادهای خود را می‌بینیم و می‌شناسیم؛ در نتیجه ابعاد دیگر استعدادمان بر ما پوشیده می‌ماند و چون آنها را نمی‌شناسیم، تا آخر عمر نمی‌توانیم از آنها بهره ببریم.
نگاه دیگران به ما چه می‌گوید؟
اطرافیان ما اكثراً، تنها با چند بعد از وجود ما آشنا هستند. حتی خودمان هم همه ابعاد وجود خود را نمی‌شناسیم. بعضی از ما وقتی خودمان را در شرایط خطر یا شرایط غیرعادی می‌بینیم، تعجب می‌كنیم. وقتی شجاعت، سرسختی، قدرت مبارزه یا حتی خشم شدیدی از خود می‌بینیم، شگفت‌زده می‌شویم. در حالی‌كه توانایی‌های ما بسیار بیش از این حرف‌هاست...
برای خواندن بخش دوم- نگاه تو زندگی‌ات را می‌سازد- اینجا کلیک کنید.
