سپیده حقی فر-کارشناس ارشد علوم تغذیه
بر اساس مطالعه‌ای که اخیراً در مجله‌ی "Radiology" منتشر شده است، سیگار کشیدن و دیابت افراد می‌تواند خطر کلسیفیکاسیون را در ناحیه‌ای از مغز که نقش اساسی در حافظه دارد افزایش دهد.
دمانس یا زوال عقل یک مشکل عمده‌ی بهداشت عمومی است که ده‌ها میلیون نفر را در سرتاسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد.
یکی از موضوع‌های مورد تمرکز در دمانس، هیپوکامپ- ساختاری از مغز که در ذخیره‌ی کوتاه مدت و بلند مدت حافظه حائز اهمیت است- می‌باشد.
بیماری آلزایمر که شایع‌ترین نوع دمانس است با آتروفی هیپوکامپ در ارتباط است.
طبق فرضیه‌ی مطالعات، تجمع غیر طبیعی کلسیم در هیپوکامپ –کلسیفیکاسیون- می‌تواند با مشکلات عروقی مرتبط و در آتروفی هیپوکامپ و تحلیل عملکرد شناختی متعاقب آن نقش داشته باشد.
با این حال مطالعه‌ی منتشر شده در زمینه‌ی ارتباط کلسیفیکاسیون هیپوکامپ و اختلال عملکرد شناختی محدود است.
پیشرفت‌هایی که در تصویربرداری به دست آمده است این فرصت را فراهم کرده است تا نقش کلسیفیکاسیون هیپوکامپ در دمانس به طور دقیق‌تری مورد ارزیابی قرار گیرد.
روش‌های جدید در سی تی اسکن تمایز کلیسفیکاسیون هیپوکامپ را از کلسیفیکاسیون در ساختارهای مغزی مجاور ممکن کرده است.
محققان این مطالعه ارتباط بین عوامل خطر عروقی نظیر فشار خون بالا، دیابت و سیگار کشیدن را با کلسیفیکاسیون هیپوکامپ مورد بررسی قرار دادند.
آن‌ها همچنین اثرات کلسیفیکاسیون بر عملکرد شناختی را ارزیابی نمودند. گروه مطالعه شامل 1991 بیمار با میانگین سنی 78 سال بود که بین سال‌های 2009 تا 2015 به کلینیک حافظه‌ی بیمارستان مراجعه کرده بودند.
این افراد براساس یک استاندارد تشخیصی شامل آزمون‌های شناختی و سی تی اسکن مغزی انتخاب شدند.
محققان نتایج سی تی اسکن را جهت تأیید وجود و تعیین شدت کلسیفیکاسیون هیپوکامپ آنالیز نمودند. از بین 1991 بیمار، در 380 نفر -19/1 درصد- کلسیفیکاسیون هیپوکامپ تأیید شد.
سن بالا، دیابت و استعمال سیگار با افزایش خطر کلسیفیکاسیون هیپوکامپ تأیید شده در سی تی اسکن مرتبط بود.
با اینکه این مطالعه برای تعیین اینکه سیگار کشیدن و دیابت منجر به افزایش خطر کلسیفیکاسیون هیپوکامپ می‌شود طراحی نشده بود، نتایج نشاندهنده ی ارتباطی قوی بود.
براساس نظر نویسنده‌ی مسئول مطالعه می‌توان سیگار کشیدن و دیابت را عوامل خطر محسوب نمود.
در بررسی بافت شناسی، کلسیفیکاسیون هیپوکامپ نشانه‌ای از بیماری عروق می‌باشد. مشخص شده است که سیگار کشیدن و دیابت عوامل خطر بیماری قلبی-عروقی هستند.
بنابراین، به نظر می‌رسد سیگار کشیدن و دیابت عوامل خطر کلسیفیکاسیون هیپوکامپ می‌باشند.
به طور جالب توجهی، ارتباطی بین وجود و شدت کلسیفیکاسیون هیپوکامپ و عملکرد شناختی به دست نیامد. نویسنده‌ی مسئول توضیحات متعدد محتملی را ارائه می‌دهد از جمله انتخاب شرکت کنندگان مطالعه که از مراجعه کنندگان کلینیک حافظه بودند و محققین اجرای مطالعات بیشتر با گروه‌های جمعیتی متفاوت را برای درک بهتر ارتباط احتمالی کلسیفیکاسیون و مشکلات شناختی برنامه ریزی می‌کنند.
کاهش قابل توجه خطر سرطان ریه پس از ترک سیگار
یافته‌های جدیدی که از آنالیز داده‌های مطالعه‌ی فرامینگهام به دست آمده اخیراً در مجله‌ی "Journal of the National Cancer Institute" به چاپ رسیده است.
براساس گفته‌های نویسنده‌ی اول این مقاله اگر شما یک فرد سیگاری هستید امروز بهترین زمان برای ترک سیگار است.
انگیزه‌ی جدید شما برای ترک سیگار می‌تواند این باشد که خطر سرطان ریه پس از ترک سیگار در مقایسه با تداوم سیگار کشیدن به سرعت کاهش می‌یابد.
یافته‌های مطالعه‌ی فرامینگهام در تعیین فشار خون بالا و کلسترول بالا به عنوان عوامل خطر کلیدی در بیماری‌های قلبی-عروقی حائز اهمیت بوده است.
این مطالعه همچنین پیامدهای سرطان را نیز مورد پیگیری قرار داده است.
در مقاله‌ی اشاره شده، 8907 شرکت کننده برای مدت 25 تا 34 سال مورد پیگیری قرار گرفته‌اند. در طی این دوره، 284 مورد سرطان ریه به ثبت رسیده است که 93 درصد از این موارد در میان افراد سیگاری است که برای مدت 21 سال یا بیشتر حداقل یک بسته سیگار در روز مصرف کرده‌اند.
پنج سال پس از ترک سیگار، خطر سرطان ریه تا 39 درصد کاهش می‌یابد و این روند کاهشی همچنان ادامه می‌یابد.
با این حال، 25 سال بعد از ترک سیگار خطر سرطان ریه سه برابر افرادی است که هرگز سیگار مصرف نکرده‌اند.
داده‌های مطالعه‌ی فرامینگهام به خاطر پیگیری روند مصرف سیگار و پرسش رفتار سیگار کشیدن در بازه‌های زمانی مشخص منحصر بفرد می‌باشد.
با وجود اهمیت ترک مصرف سیگار، دانستن این نکته برای افرادی که پیش از این سیگاری بوده‌اند ضروری است که خطر سرطان ریه برای دهه‌ها پس از ترک سیگار همچنان بالا باقی می‌ماند و نبایستی از اهمیت غربالگری سرطان ریه چشم پوشی شود.
افزایش خطر اختلال ریتم قلبی با افزایش تعداد سیگار مصرفی
براساس یافته‌های مطالعه‌ای که در مجله‌ی " European Journal of Preventive Cardiology" به چاپ رسیده است، به ازای هر 10 سیگار مصرفی در روز 14 درصد خطر فیبریلاسیون دهلیزی افزایش می‌یابد که یک ارتباط خطی وابسته به دوز به دست آمده است به این معنی که این خطر به ازای هر سیگار مصرفی افزایش می‌یابد.
سیگار کشیدن یک عادت مرگبار است. کسی که در تمام طول عمر خود سیگار می‌کشد به طور میانگین 10 سال از سال‌های زندگی خود را از دست می‌دهد و به احتمال 50% مرگ مرتبط با سیگار خواهد داشت. نرخ سیگار کشیدن در اروپا در حال کاهش است اما همچنان رفتاری معمول و در حال افزایش در میان زنان و نوجوانان است.
فیبریلاسیون دهلیزی شایع‌ترین نوع اختلال ریتم قلبی (آریتمی) و عامل 30-20 درصد سکته‌ها می‌باشد و منجر به افزایش خطر مرگ پیش از موعد می‌شود.
تخمین زده می‌شود که سالانه 215-120 هزار مورد جدید در سال تشخیص داده می‌شود و در اتحادیه‌ی اروپا تا سال 2030، 17-14 میلیون بیمار با فیبریلاسیون دهلیزی خواهد بود.
مطالعات اندکی وجود ارتباط وابسته به دوز بین تعداد سیگارهای مصرفی و خطر فیبریلاسیون دهلیزی را مورد ارزیابی قرار داده‌اند.
نویسندگان مقاله‌ی اخیر این موضوع را با اجرای یک متاآنالیز شامل 29 مطالعه‌ی آینده نگر از اروپا، آمریکای شمالی، استرالیا و ژاپن با مجموع 39282 موارد بروز فیبریلاسیون دهلیزی از میان 677785 شرکت کننده مورد بررسی قرار دادند. در مقایسه با صفر سیگار در روز، مصرف 5، 10، 15، 20، 25 و 29 نخ سیگار در روز به ترتیب با افزایش 9، 17، 25، 32، 39 و 45 درصدی خطر فیبریلاسیون دهلیزی همراه است.
در مقایسه با افرادی که هرگز سیگار مصرف نکرده‌اند، گروه سیگاری‌های اخیر 32 درصد، گروه سیگاری‌های اخیر و پیشین 21 درصد و سیگاری‌های پیشین 9 درصد خطر فیبریلاسیون دهلیزی بالاتری دارند که شواهد بیشتری از ارتباط وابسته به دوز ارائه می‌دهد.
هر ده بسته-سال با افزایش 16 درصدی خطر فیبریلاسیون دهلیزی مرتبط است. بسته-سال با ضرب تعداد بسته‌های سیگار مصرفی روزانه در تعداد سال‌هایی که فرد سیگار مصرف کرده است محاسبه شد.
راهنماهای اروپا در زمینه‌ی پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی، پرهیز از مصرف تنباکو به هر شکل آن را توصیه می‌کنند.
دکتر آنه، نویسنده‌ی مقاله و پژوهشگر در کالج امپریال لندن می‌گوید "نتایج ما شواهد بیشتری از فواید سلامتی ترک سیگار و عدم شروع به مصرف سیگار ارائه می‌دهد که این موضوع از دیدگاه بهداشت عمومی برای پیشگیری از فیبریلاسیون دهلیزی و بسیاری از بیماری‌های مزمن حائز اهمیت می‌باشد."
