زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر مرتضی نایبی ؛ متخصص بیماری های داخلی ؛ فوق تخصصی بیماری های گوارش و کبد

تحریریه زندگی آنلاین : سوزش سر معده از جمله بیماری های شایع دستگاه گوارش است که احتمال ابتلا به آن در بسیاری از افراد وجود دارد. از مهم ترین علل ابتلا به این بیماری می توان به استرس، ژنتیک، حساسیت های غذایی و … اشاره کرد. در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص و درمان شود، می توان از شدت علائم آن کاست.

منظور از سوزش سر معده چیست؟

پس از جویدن غذا و وارد شدن غذا به مری، جهت آماده سازی مواد غذایی جویده شده به روده ها و جذب مواد مغذی، غذا وارد معده می شود. اسید معده سبب خرد و هضم مواد غذای می شوند و می توانند باکتری های مضر را نیز از بین ببرند.

برخی اوقات غذای خرد شده و یا اسید معده از مری به دهان باز می گردد و سبب بروز سوزش سر معده و یا قفسه سینه می شود. این درد و سوزش سر دل بر اثر چشیدن مایع ترش مزه یا رفلاکس معده اتفاق می افتد. در صورتی که بخش ابتدایی معده یا همان دریچه کاردیا نیز شل شود، سوزش سر معده افزایش می یابد.

چه عللی سبب بروز سوزش سر معده می شود؟

مری لوله ای است که توسط آن، مایعات و غذا از دهان به مری منتقل می شود. در مری، نقطه ای تحت عنوان اسفنکتر تحتانی مری سبب اتصال آن به معده می شود. اسفنکتر تحتانی مری هنگامی که غذا از مری خارج شده و وارد معده می شود، باید بسته شود. برخی اوقات ممکن است دریچه ضعیف شده و به خوبی عمل نکند، به همین دلیل است که محتویات معده به مری نشت پیدا می کند. با این شرایط، اسید معده سبب تحریک مری شده و علائم سوزش سر معده بدتر می شود.

عارضه سوزش سر معده می‌تواند با سایر بیماری‌های مربوط به قفسه سینه اشتباه گرفته شود. برخی از این بیماری ها عبارتند از : حمله قلبی، ذات الریه، درد قفسه سینه و آمبولی ریه.

از مهم ترین عللی که سبب تشدید سوزش سر معده می شود، به شرح زیر است :

بارداری

مهم ترین تغییری که برای خانم باردار می تواند اتفاق بیفتد، تغییر در سیستم گوارشی است. رحم نزدیک ترین عضو به دستگاه گوارش است. زمانی که این عضو بزرگ شود، به معده و روده ها فشار وارد می شود و سبب هل دادن آن ها به جلو می شود.

فتق هیاتال

فتق هیاتال یکی از دلایل سوزش معده و سر دل است. فتق هیاتال زمانی رخ می‌دهد که قسمت فوقانی معده، از طریق عضله بزرگی که شکم و قفسه سینه را از هم جدا می‌کند (دیافراگم)، به داخل حفره قفسه سینه وارد می‌شود و برآمده می‌شود.

پرخوری

با خوردن مقادیر بالای مواد غذایی، معده بیش از اندازه باز می‌شود و کشیده می‌شود. در این زمان به حلقه‌ای که معده را در جای خود نگه می‌دارد تا محتویات آن باز نگردد و اسید به مسیر اشتباهی نرود، فشار وارد می‌شود و کمی باز می‌شود. این حالت باعث برگشت اسید به داخل لوله‌ی گوارش می‌شود و معمولاً مری شما دچار سوزش می‌شود.

از دیگر دلایلی که می‌تواند موجب تشدید سوزش معده شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• مصرف بیش‌ازحد غذا‌های چرب، شور و فراوری‌شده
• دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا خوردن
• مصرف سیر و پیاز خام
• مصرف محصولات تولید شده از گوجه فرنگی مانند سس کچاپ
• نوشیدنی‌های حاوی کربنات
• استفاده زیاد از تنقلاتی مانند چیپس و پفک
• استرس و اضطراب
• مصرف نوشیدنی‌های گازدار مثل نوشابه
• بی خوابی و کم خوابی
• استفاده از برخی دارو‌ها مانند آنتی‌بیوتیک
• یبوست
• خوردن غذا‌های تند و فلفلی
• ابتلا به بیماری‌های گوارشی مثل زخم معده
• مصرف نوشیدنی‌های الکلی

اشاره کرد.

علائم سوزش سر معده

معمولا سوزش غذا به دلیل مصرف برخی غذاها با سوزش معده شبانه که نشان از سکته قلبی است، اشتباه گرفته می شود، چرا که شباهت های زیادی در علائم این دو بیماری وجود دارد. برای تشخیص این دو از هم باید از علائم هر دو آشنا شوید. از جمله علائم سوزش سر معده بر اثر غذا می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• نفخ شکم
• درد پشت
• گرفتگی صدا
• پوسیدگی دندان‌ها
• احساس درد شدید در قسمت بالایی شکم هنگام خم شدن و دراز کشیدن
• حالت تهوع
• اختلال در بلع و بلع دردناک
• التهاب مری و حنجره
• ایجاد طعم تلخ در دهان
• بوی بد دهان

• مدفوع تیره رنگ و خونی
• تنگی نفس
• دردی که از پشت به شانه‌ها کشیده شود
• سرگیجه
• سبک سری
• تعریق هم‌زمان با درد قفسه‌ی سینه
• استفراغ
• کاهش وزنبه‌دلیل کاهش اشتها یا مشکل در بلع
• مشکل در تنفس
• درد در فک و بازو

کلام آخر

سوزش سر معده برای هر فردی می تواند اتفاق بیفتد. این عارضه عوامل مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان به پرخوری، فتق هیاتال و بارداری اشاره کرد. از بروز این عارضه می توان پیشگیری کرد، قبل از اینکه به آن دچار شد.