به قلم : دکتر سعید یزدان خواه - متخصص قلب و عروق
تحریریه زندگی آنلاین : آنژیوپلاستی عروق پا فرآیند درمانی است که برای باز کردن شریان‌های (رگ‌های خونی) باریک یا مسدود شده پا به کار می‌رود، تا بدین ترتیب جریان خون کلی در بدن بهبود پیدا کند. آنژیوپلاستی یکی از موفقیت‌آمیزترین درمان‌هایی است که برای بیماری سرخرگ محیطی تجویز می‌شود.
آنژیوپلاستی عروق پا به چه صورت انجام می‌شود؟
آنژیوپلاستی عروق پا معمولاً در مدت‌زمان کوتاه ۳۰ تا ۴۵ دقیقه‌ای انجام می‌شود، اما این عمل می‌تواند بسته به این‌که وضعیت بیمار چقدر پیچیدگی داشته باشد زمان بیشتری طول بکشد. این عمل معمولاً توسط متخصص رادیولوژی یا متخصص قلب و عروق انجام می‌شود.
در این عمل جراحی، پزشک از یک لوله ظریف (که اغلب با عناوینی نظیر کاتتر یا غلاف خوانده می‌شود) برای ورود به شریان آسیب‌دیده استفاده می‌کند، برای هدایت این لوله نیز پزشکان معمولاً از اشعه ایکس بهره می‌برند. در ادامه این عمل، شریان مسدود یا باریک شده با استفاده از بالون کشیده یا باز می‌شود و در بعضی موارد یک استنت (فنر- لوله‌ای سیمی و شبکه‌ای) در درون رگ قرار داده می‌شود. این عمل معمولاً بابی‌حسی موضعی انجام می‌شود، این یعنی بیمار در طول عمل بیدار خواهد بود، اما هیچ دردی در ناحیه عمل احساس نمی‌کند.
بیشتر بخوانید:
کاهش سریع فشار خون با یک نوشیدنی معجزه آسا
۱. شریان ایلیاک به‌وسیله پلاک‌ها باریک شده است
آنژیوپلاستی عروق پا برای باز کردن شریان‌های باریک شده و بهبود جریان خون پر از اکسیژن به ماهیچه‌ها و بافت‌ها انجام می‌شود. تصاویر مطلب ما آنژیوپلاستی شریان ایلیاک را نشان می‌دهد. آنژیوپلاستی می‌تواند در شریان‌های فمورال، پاپلیتال و تیبیال نیز انجام شود.
۲. کات تر وارد بدن می‌شود
برای انجام آنژیوپلاستی، تیم جراحی ابتدا به کمک بی‌حسی موضوعی، ناحیه جراحی را بی‌حس می‌کند. جراح یک لوله باریک و منعطف که کات تر نام دارد را از طریق یک شریان فمورال (سرخرگ رانی) که در ران قرار دارد وارد بدن می‌کند و به‌دقت این لوله را به بخش باریک شده از شریان ایلیاک هدایت می‌کند. سیمی درون کات تر وجود دارد که برای هدایت ابزارها در شریان به کار می‌رود. این سیم امکان هدایت بالون و استنت را به جراح می‌دهد.
۳. بالون باد می‌شود و استنت قرار داده می‌شود
جراح، کات تر را به بخش باریک شده از شریان وارد می‌کند و بالون موجود در انتهای لوله را باد می‌کند. این بالون برای مدت کوتاهی باز باقی می‌ماند. اگر پزشک بخواهد از استنت (فنر) برای درون شریان استفاده کند، بالون در درون استنت باد می‌شود. فشار ناشی از بالون باد شده باعث باز شدن استنت می‌شود و این موضوع پلاک‌ها را به دیواره شریان‌ها فشرده می‌کند و درنتیجه فضای بیشتری برای جریان خون فراهم می‌شود.
بیشتر بخوانید:
علائم نارسایی قلبی چیست؟
نشانه‌های پنهان حمله قلبی
۴. بالون خارج می‌شود و استنت در شریان باقی می‌ماند
در قدم بعدی، جراح بالون را از حالت باد شده خارج می‌کند و آن را از بدن بیمار بیرون می‌کند. این عمل باعث می‌شود استنت باد شده در محل خود باقی بماند و دیواره‌های شریان بازبمانند.
آنژیوپلاستی عروق پا چه زمانی انجام می‌شود؟
آنژیوپلاستی می‌تواند بخش‌های باریک شده شریان را گشاد کند. این موضوع جریان خون پر از اکسیژن و مواد غذایی به پا را افزایش می‌دهد. پزشک معمولاً زمانی آنژیوپلاستی را تجویز می‌کند که فرد گزینه‌های درمانی دیگر برای بیماری سرخرگ محیطی را امتحان کرده است و همچنان با درد پا مواجه است. گزینه‌های دیگری که معمولاً تجویز می‌شوند اقداماتی نظیر ترک سیگار، مصرف دارو برای کاهش کلسترول و جلوگیری از لخته شدن خون و انجام برنامه‌های ورزشی منظم هستند.
آنژیوپلاستی تا چه حدی موفقیت‌آمیز است؟
آنژیوپلاستی عروق پا می‌تواند جریان خون را به حالت عادی بازگرداند و درد متناوب پا را از بین ببرد. آنژیوپلاستی می‌تواند به فرد کمک کند بدون درد پا قادر به راه رفتن مسافت بیشتری باشد. میزان موفقیت آنژیوپلاستی به‌اندازه سرخرگ، طول رگ آسیب‌دیده و میزان انسداد در شریان بستگی دارد. به‌طورکلی آنژیوپلاستی به میزان بیشتری برای شریان‌های زیر موفقیت‌آمیز است:
شریان‌های بزرگ‌تر
شریان‌های با نواحی باریک شده کوتاه‌تر
شریان‌های باریک شده (نه مسدود شده)
خطرات آنژیوپلاستی عروق پا
خطرات مربوط به کات تر شامل موارد زیر هستند:
درد، ورم کردن و دردناک شدن در محل قرار دادن کات تر
تحریک وریدها (سیاه‌رگ‌ها) توسط کات تر (ترومبوفلبیت سطحی)
خونریزی محل ورود کات تر
ایجاد کبودی در محل قرار دادن کات تر، این مسئله معمولاً چند روز پس از جراحی برطرف می‌شود.
مشکلات حاد در آنژیوپلاستی به‌ندرت رخ می‌دهند. این مشکلات می‌توانند شامل موارد بعدی باشند:
مسدود شدن ناگهانی شریان
ایجاد لخته‌های خونی
ایجاد شکاف کوچکی در مسیر داخلی شریان
واکنش حساسیتی به ماده حاجبی که برای مشاهده درون شریان‌ها توسط پزشک به بدن فرد تزریق می‌شوند.
آسیب به کلیه. در موارد نادر، ماده حاجب می‌تواند به کلیه‌ها آسیب وارد کند و درنتیجه نارسایی کلیه ایجاد کند.
پس از آنژیوپلاستی فرد باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشد.
پس از انجام آنژیوپلاستی، فرد برای مدتی به استراحت در رخت خواب نیاز دارد، گاهی موارد فرد به چند ساعت استراحت نیاز دارد. این موضوع برای جلوگیری از خونریزی مجدد شریان انجام می‌شود.
فرد ممکن است پس از جراحی، در ناحیه ورود لوله احساس درد خفیفی داشته باشد، همچنین ممکن است در این ناحیه با کبودی‌هایی مواجه شود. فرد می‌تواند برای مدیریت شرایط خود از مسکن‌ها استفاده کند. همچنین ممکن است نیاز باشد فرد شب را در بیمارستان سپری کند، بااین‌حال بیشتر افراد در همان روز عمل به خانه بازگردانده می‌شوند.
پیش از بازگشت به خانه، پزشک داروهایی را برای جلوگیری از ایجاد لخته‌های خونی در بدن فرد تجویز می‌کند. پزشک معمولاً نتایج درمان را پیش از ارسال بیمار به خانه به وی اطلاع می‌دهد. همچنین برای پیگیری‌های بعدی، وقت بعدی با بیمار هماهنگ می‌شود.
