تحریریه زندگی آنلاین : تومور نخاعی جزو تومورهایی است که افراد در سنین مختلف درگیر آن می‌شوند. منشأ این تومور به توده‌های سرطانی که در دیگر نقاط بدن فرد وجود داشته، باز می‌گردد و مانند دیگر تومورها راه‌های درمان بسیاری برای این عارضه وجود دارد.
به‌طور کلی، تومورها می‌توانند در سرتاسر بدن رشد کنند؛ متاسفانه وجود سرطان را نمی‌توان به راحتی تشخیص داد. بنابراین رشد غیر عادی هر توده‌ای در داخل بدن، نوعی سرطان محسوب می‌شود.
میزان شیوع تومورهای مغزی بسیار بیشتر از تومور نخاعی است؛ که بر اساس نوع بافت سرطانی و محل آن تقسیم‌بندی می‌شوند.
بیشتربخوانید:
درمان "ام‌اس" با راهکارهای طب سنتی
انواع تومورها به دو دسته تقسیم می‌شود:
خوش‌خیم (غیر سرطانی)
بدخیم یا متاستاز (سرطانی)
هنگامی‌که توده‌هایی بر روی رباط ستون فقرات، نخاع، استخوان‌ها و ریشه‌های عصبی رشد می‌کنند، موجب تشکل تومورهای نخاعی می‌شوند.
گاهی تومورهایی که در بدن افراد شکل می‌گیرند، در ابتدا منشأ غیر از نخاع داشته‌اند و به‌تدریج به ناحیه‌ی کمر و نخاع راه یافته‌اند. به عبارتی دیگر بعضی از بافت‌های سرطانی که در خارج از نخاع شکل می‌گیرند، می‌توانند در اطراف نخاع نیز رشد کنند. همچنین ممکن است در داخل استخوان مهره‌ها نفوذ کند و موجب ایجاد درد و جمع شدن مهره شوند.
دومین ناحیه برای گسترش بافت‌های سرطانی، ستون فقرات هستند. بنابراین تومورها استعداد وارد کردن فشار بر اطراف نخاع یا فضای اپی دورال و بافت‌های نرم را دارند.
انواع تومورهای نخاعی
تمامی توده‌های نخاعی می‌توانند منجر به مشکلات عصبی، درد و در مواردی فلج شوند.
تومورهای نخاعی انواع متفاوتی دارند که در ادامه آن‌ها را ذکر می‌کنیم:
تومورهای ستون مهره (تومورهای خارج از سخت شامه)
بیشتربخوانید:
درد سیاتیک و راه های درمان آن
تومورهای ستون مهره به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
تومورهای متاستاتیک
تومورهای پیش سرطانی یا اولیه
تومورهای خارج از سخت شامه، ستون مهره‌ی افراد را درگیر می‌کند.
بیشتر تومورهایی که در ستون مهره‌ها ایجاد می‌شوند، متاستاتیک هستند. بدین گونه که، تومور اصلی در قسمتی دیگر از بدن ساخته می‌شود و به ناحیه ستون مهره‌ها انتقال می‌یابد. در واقع این گسترش و پخش شدن توده، از طریق جریان خون شکل می‌گیرد.
بیشترین تومورهای متاستاتیک در آقایان، توسط ریه و پروستات شکل می‌گیرد. در بانوان نیز توسط تومورهای ناحیه‌ی ریه و سینه ساخته می‌شود.
تومورهای اولیه خوش‌خیم و بدخیم استخوانی انواع متفاوتی دارند.
از جمله تومورهای خوش‌خیم می‌توان به تومور سلول غول‌پیکر، استئوبلاستوما و استئوما اشاره کرد.
تومورهای بدخیم ستون مهره‌ها نیز شامل کوردوما، سارکوم اوینگینگ، سارکوم استئوژنیک، کندروسارکوم هستند.
تومورهای اینترادورال (تومورهای داخل سخت شامه)
تومورهای غلاف عصبی
مننژیوما
شووانوما
نوروفیبروما
این نوع از تومورهای ستون مهره‌ها در داخل شامه یا لایه‌ی بیرونی استخوان قرار می‌گیرند. با این حال خارج از خود نخاع هستند. در واقع مسئول اصلی تومور شکل گرفته در ناحیه‌ی نخاع، تومورهای عصبی و مننژیوما هستند.
مننژیوما معمولاً میان بانوان میان‌سال شکل می‌گیرد و در رده‌ی تومورهای خوش‌خیم قرار دارد. این نوع تومور در داخل ناحیه شامه رشد می‌یابد؛ در واقع، شامه غشای نازکی است که نخاع و مایع نخاعی را در بر می‌گیرد.
تومورهای شووانوما و نوروفیبروما، همانند مننژیوما نوعی تومور رشته‌های عصبی خوش‌خیم به شمار می‌آیند. ریشه‌های عصبی بدن، با خارج شدن از نخاع موجب شکل‌گیری و رشد توده‌های شووانوما و نوروفیبروما می‌شوند.
تومورهای داخل بافت نخاع
عامل شکل‌گیری تومورهای داخل بافت نخاع، سلول‌های پشتیبان یعنی آستروسیتومها و اپاندیموما هستند. تومور اپاندیموما در بزرگسالان و تومور آستروسیتومها در کودکان شایع است.
بیشتر بخوانید:
روش های درمان خانگی سیاتیک
اگر زیاد بنشینید چه اتفاقی برای بدنتان می افتد؟
بیماری فون هیپل لینداو( VHL)
نوعی بیماری ارثی است که تومورهای اولیه در ناحیه رحم یا گردن شکل گرفته و به کلیه سرایت می‌کنند. خوشبختانه این نوع بیماری خوش‌خیم است.
علت ایجاد تومور نخاعی
علت اصلی شکل‌گیری تومورهای نخاعی در بیشتر موارد، ناشی از نقص ژنتیکی است. اما همان‌طور که گفتیم، در مواردی سلول‌های سرطانی در ناحیه ریه، سینه و کلیه می‌توانند به‌مرور زمان در ستون فقرات سرایت کنند.
یکی دیگر از علت‌های رایج تشکیل توده، تکثیر بیش از حد و سریع سلول‌های سرطانی در اعصاب، استخوان‌ها و غضروف‌های ستون فقرات می‌باشد. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض تشعشعات و مواد شیمیایی نیز می‌تواند موجب این عارضه گردد.
علائم تومورهای نخاعی
علائمی که توده‌های نخاعی از خود نشان می‌دهند به عواملی از قبیل نوع، اندازه و رشد آن‌ها بستگی دارد.
شایع‌ترین علائم وجود توده در نخاع، احساس درد در ناحیه گردن و کمر، تغییر در عادت ادرار و دفع مدفوع و مشکلات عصبی مثل ضعف و بی‌حسی در دست و پا می‌باشند.
موارد مذکور دربرگیرنده‌ی همه‌ی علائم نیستند؛ در ادامه‌ی مطلب به تمام علائم تومور نخاعی می‌پردازیم.
علائم بالینی تومور نخاع
عدم توانایی و هماهنگی در راه رفتن
افزایش درجه حرارت بدن
احساس درد در ناحیه کمر و گردن
تشدید گرفتگی در زانو و مچ پا
عدم کنترل مثانه و مقعد
فلجی ناقص
سیاتیک
احساس درد مکرر و تشدید آن در هنگام شب
عدم اشتها
تب و لرز
کم کردن شدید وزن به صورت ناگهانی
اختلال حسی در اندام‌ها
تحریک کف پا؛ در حالت عادی و نرمال انگشت شست به سمت پایین است که با تحریک شدن به بالا جهش می‌یابد.
رفلکس هافمن؛ در این رفلکس، تماس با انگشت میانی موجب خم شدن انگشت سبابه می‌شود.
نکته حائز اهمیت آن است که؛ افرادی که مبتلا به سرطان در قسمت‌های دیگر بدن هستند، شروع شدن احساس درد در ناحیه نخاعی می‌تواند هشدار جدی برای شکستگی در ستون فقرات آنان باشد. این شکستگی ناشی از تومور متاستاتیک است.
راه‌های تشخیص تومور نخاعی
یکی از سیستم‌های استاندارد بین‌المللی که با عنوان سیستم استیجینگ (مرحله‌بندی) شناخته می‌شود، انواع تومور را بر اساس سایز، غدد لنفاوی درگیر و احتمال متاستاز طبقه‌بندی می‌کند.
مراحل فرایند معاینه‌ی بیماری شامل سونوگرافی، ام آر آی، سی‌تی‌اسکن است.
همچنین دقیق‌ترین نوع آزمایش، آزمایش ام آر آی است. در آزمایش مذکور، از گادولینیوم داخل وریدی استفاده می‌شود. به عبارتی دیگر نوعی ماده‌ی خاص رنگی را در ناحیه نخاع تزریق می‌کنند که موجب روشن شدن تومورها در بدن می‌شود.
این آزمایش تصویری را از ستون فقرات و نخاع را ارائه می‌دهد اما جزئیات تصویر از ستون مهره به اندازه تست سی‌تی‌اسکن دقیق نیست.
پزشک متخصص برای ارائه درمانی با کیفیت از ابزارهای تشخیصی از جمله آنژیوگرافی، میلوگرافی یا اشعه ایکس، بیوپسی یا نمونه‌برداری و آزمایش خون استفاده می‌کند. بهتر است بدانید که آزمایش خون تنها در مواردی خاص قادر به تشخیص بیماری می‌شود.
جراحی تومور نخاع
پزشک متخصص برای انتخاب شیوه‌ی درمان صحیح، باید از شرایط سنی، شرح‌حال بالینی بیمار، اندازه و نوع تومور مطلع گردد. سخت‌ترین مرحله در پروسه درمان، تشخیص نوع تومور بیمار است. به‌خصوص در شرایطی که با شکستگی مهره‌ای ناشی از عفونت و بیماری روبه‌رو باشیم.
در هر صورت، برای جلوگیری از آلوده کردن و عدم درگیر شدن دیگر نواحی بدن باید تومور نخاعی برداشته شود.
برای انواع تومورهای نخاعی، راه‌های درمان به خصوصی توسط پزشک ارائه می‌شود؛ در ادامه مطلب آن‌ها را بیان می‌کنیم.
جراحی تومورهای مقدماتی
همان‌طور که گفتیم تومورهای مقدماتی در داخل نخاع شکل می‌گیرند. بهترین نوع درمان تومورهای مقدماتی، عمل جراحی و برداشتن کامل آن‌ها از بدن است. هدف این قبیل عمل‌ها معمولاً عدم سرایت بیماری به دیگر نواحی و حفظ کارکرد عصبی در ناحیه نخاع می‌باشد.
برای جراحی تومورهای مقدماتی از روش‌های نوروفیزیولوژیک از قبیل SSEP و MEP استفاده می‌شود.
درمان تومورهای ستون فقرات
تومورهای ستون فقرات به شکل استخوانی و متاستاتیک هستند.
حذف تومور نخاعی در هر شرایطی پاسخگو نیست. متاسفانه در افرادی که تومور متاستاتیک را دارند، درمان از طریق جراحی رادیولوژی، شیمی‌درمانی و جراحی جداسازی صورت می‌گیرد.
معمولاً برای کاهش درد نخاع، از اشعه استفاده می‌کنند. در این روش درمانی از اشعه‌هایی با تمرکز بالا استفاده می‌شود تا سلول‌های تومور تحت فشار قرار بگیرند. در نتیجه اندازه تومور کوچک‌تر شود.
هنگامی‌که پزشک شما تشخیص دهد که تومور داخل بدنتان، بر ستون فقرات فشار وارد می‌کند و پایداری آن را مختل می‌سازد، برای درمان از جراحی استفاده می‌کند.
در جراحی مذکور، بخشی از مهره‌هایی که با تومور درگیر هستند را بر می‌دارند. سپس زمانی که مشکل برطرف شد، از استخوان‌های مصنوعی و ایمپلنت‌های فلزی برای بازگرداندن پایداری نخاع استفاده می‌کنند.
گاهی اوقات اپیدیموم‌های انتهای فیلوم بزرگ را نمی‌توان به‌طور کامل از بدن خارج کرد، زیرا به رشته‌های عصبی نخاع وصل هستند، در نتیجه به کمک اشعه روند بهبودی را کامل می‌کنند.
