تحریریه زندگی آنلاین : این روزها کرونا با شکل و شمایل جدید خود بانام دلتا حریف میطلبد و همچون سیل خروشانی هر بشری را درگیر میکند؛ سرعت ویروس دلتا نسبت به اجداد قبل خود یعنی آلفا(انگلیسی) حداقل 50 درصد بیشتر بوده و بهطور متوسط 6 تا 9 نفر را آلوده به خود میکند. در این گزارش به 12 پرسش مهم در این خصوص پاسخ دادهایم.بیش از ۱۸ ماه از شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان میگذرد؛ در این زمان مقامات بهداشتی و سازمانهای مربوطه اطلاعاتی در مورد تشخیص علائم بیماری کووید -۱۹ در اختیار مردم قراردادهاند، اما همانطور که ویروس جهش پیدا میکند رایجترین علائم مربوط به آن نیز تغییر پیدا میکند. این روزها ویروس ویرانگر کووید 19 در شکل و فرم جدید خود و با جهشهایی که داشته است بانام دلتا به گردش درآمده و بسیاری از کشورها ازجمله ایران را درنوردیده است.اکنون کرونا در ایران در هر 2 ثانیه یک نفر را بیمار کرده و هر 3 دقیقه یک هموطنمان جان خود را از دست میدهد.همچنین 336 شهر کشور در وضعیت قرمز قرار دارند بهطوریکه اکنون غالب کشور با این نوع ویروس درگیر است؛ ویروسی که به گفته متخصصان امر سرعت انتقال بسیار زیادتری نسبت به واریانتهای قبلی خود دارد؛در این میان، وجود پرسشهای مختلف و متنوع در خصوص ویژگیهای این نوع کووید 19 و ابهامات مربوط به آن افراد مختلف را باسئولات مختلفی روبرو کرده است.
بیشتربخوانید:
اولین علامت کرونای دلتا که نباید از آن بیاعتنا گذشت
1)کرونای دلتا چیست؟
نحوه نامگذاری انواع ویروس کرونا
ویروس کرونا از زمان شیوع جهشهای زیادی داشته و در همین راستا گونههای جدیدی از آن مشاهده میشوند. این روزها بحث کرونای دلتا در ایران و جهان مطرح است و مردم زیادی به دنبال اطلاع از تغییرات این ویروس هستند. متأسفانه اینگونه نسبت به نوع اولیه آن، قدرت سرایت بیشتری دارد و باید پروتکلهای بهداشتی را بیشتر رعایت کنیم.
2) نحوه نامگذاری کرونا چگونه است؟
ویروسها بیماریهای مختلفی را ایجاد میکنند؛ اما معمولاً هم نام یکدیگر نیستند و اغلب نامهای مختلفی دارند؛ بهعنوانمثال HIV ویروسی است که باعث ایدز میشود. مردم اغلب نام بیماری را میدانند، اما نام ویروس عامل آن را نمیدانند. فرایندها و اهداف مختلفی برای نامگذاری ویروسها و بیماریها وجود دارند.
ویروسها بر اساس ساختار ژنتیکیشان نامگذاری میشوند تا روند تولید آزمایشهای تشخیصی، واکسنها و داروها را تسهیل کنند. ویروسشناسان این کار را انجام میدهند؛ بنابراین ویروسها توسط کمیته بینالمللی طبقهبندی ویروسها (ICTV) نامگذاری میشوند.
بیشتربخوانید:
16 علامت اخطار کرونای دلتا
بیماریها نامگذاری میشوند تا بتوان در مورد پیشگیری از بیماری، شیوع، انتقال، شدت و درمان آنها بحث کرد.
در مورد ویروس کرونا هم دقیقاً همینطور است. در ۱۱ فوریه سال ۲۰۲۰ «سندرم حاد تنفسی کرونا ویروس ۲ (SARS-CoV-2)» را بهعنوان نام ویروس جدیدی اعلام کردند. این نام به این دلیل انتخابشده است که این ویروس ازنظر ژنتیکی به ویروس کرونا سارس SARS که در سال ۲۰۰۳ شیوع پیدا کرد، مربوط میشود.
اما در عین اینکه این دو ویروس به هم مرتبط هستند، ولی کاملاً باهم تفاوت دارند. در همین راستا جهت تحقیق، تشخیص و درمان راحتتر از این به بعد جهشهای مختلف را بانام جدیدی نامگذاری میکنند.
در مورد کرونای دلتا نیز این موضوع صدق میکند. در حال حاضر ۴ گونه جهشیافته به نامهای آلفا، بتا، گاما و دلتا وجود دارند و گونه دلتا بسیار بحثبرانگیز شده است. این نامگذاریها بر اساس الفبای یونانی هستند.
به گفته بسیاری از کارشناسان این ویروس مُسریترین ویروس بیست سال اخیر است و به همین دلیل بهسرعت میتواند از فرد مبتلابه اطرافیان و خانواده منتقل میشود.
سرایتپذیری سویه دلتا نسبت به سویه آلفا (انگلیسی) حداقل 50 درصد بیشتر شده است. ازآنجاکه سویه آلفا نیز نسبت به سویه اولیه پاندمی 50 درصد سرایتپذیری بالاتری داشته است؛ لذا سویه دلتا نسبت به سویه اوایل اپیدمی ۱۰۰ درصد مسریتر شده است که عدد بسیار بالایی است.
به عبارت بهتر هر فرد مبتلابه سویه دلتا میتواند بهطور متوسط ۶ و حتی تا ۸ یا ۹ نفر را آلوده کند که سرایتپذیری معادل ویروس آبلهمرغان است.
درحالیکه سوش اولیه سرایتپذیری معادل سرماخوردگی نشان میداد و بهطور متوسط میتوانست ۲-۳ نفر را آلوده کند.
3) شدت بیماری کرونای دلتا چه میزان است؟
در مورد اینکه آیا بیماری ایجادشده از واریانت دلتا شدیدتر باشد یا خیر اطلاعات کمی در دسترس است؛ اما نتایج مطالعاتی در اسکاتلند، انگلیس و کانادا نشاندهنده افزایش میزان بستری در مورد سویه دلتا بوده است.
4)چطور کرونای دلتا تشخیص داده میشود؟
طبق هشدار سازمانهای جهانی احتمال بالاتر بودن پاسخ منفی کاذبِ تستهای PCR روتین با واریانتهای جدید وجود دارد، اما میزان آن مشخص نشده است. بههرحال تا 30 درصد احتمال تست منفی کاذب وجود دارد و تکنیک نمونهگیری، شرایط فرد و زمان نمونهگیری میتواند این احتمال را بیشتر کند.
بنابراین تست منفی رد کننده ابتلا به کووید نیست و باید برای تشخیص، علائم فرد را در اولویت قرارداد؛لذا خواهشمند است بهمحض مشاهده علائم فوقالذکر در خود یا اعضای خانواده به مدیریت واحد اطلاع داده و جهت ارزیابی علائم به پزشک مراجعه کنید.
بیشتربخوانید:
16 علامت اخطار کرونای دلتا
5) سیر بیماری کرونای دلتا چگونه بوده است؟
بر اساس نتایج یک مطالعه انجامشده در چین سرعت تکثیر بالای این سویه علاوه برافزایش سرعت انتقال به سایرین، دوره کمون (نهفتگی) را نیز کاهش داده است و از متوسط ۶ روز به ۴ روز رسانده است؛ بهعبارتدیگر فرد به دنبال مواجهه زودتر علامتدار خواهد شد.
همچنین، نتایج یک مطالعه انجامشده در سنگاپور نشان داده است که طول دوره عفونتزایی سویه دلتا (مدتزمانی که ویروس لود بالا را در فرد مبتلا حفظ کرده و میتواند منجر به سرایت شود) نسبت به ویروس اولیه افزایش داشته است.
اگرچه تا زمان انتشار این اطلاعیه تغییری در توصیههای رسمی مربوط به طول قرنطینه اعمال نشده است، احتمال افزایش دوره قرنطینه در افراد مبتلا وجود دارد که در صورت تغییر متعاقباً اعلام خواهد شد.
6) کدام دسته از افراد در معرض خطرقرار دارند؟
به نظر میرسد این سویه، افراد زیر 50 سال و کودکان را ۲.۵ برابر بیشتر درگیر میکند. علت این موضوع هنوز مشخص نشده که آیا به خاطر واکسیناسیون و ایجاد ایمنی در جمعیت سالمند بوده یا به علت حساسیت بیشتر جمعیت زیر 50 سال نسبت به سویه دلتاست.
7) منبع شیوع کرونای دلتا کجاست؟
کرونای دلتا یکگونه از ویروس است که برای اولین بار در هند و در طی یک موج عفونت شدید در ماه اردیبهشت و خرداد شناسایی شد. اینگونه در برخی از مناطق هند بهسرعت رشد کرد، و نشانههایی از مقاومت نسبی در برابر واکسنها را نشان داد.
پس از مدتی کوتاه در سطح جهان شیوع پیدا کرد، و این شیوع تمامی برنامهها را تغییر داد. مثلاً انگلستان تازه در حال واکسیناسیون سریع و کنترل بیماری بود، که اینگونه در آنجا هم مشکلاتی را ایجاد کرد.کشورهای دیگر پس از مشاهده افزایش سریع و حیرتانگیز نسخه دلتا، سعی کردند که زودتر به مردم واکسن بزنند.کشورهایی که دسترسی گستردهای به واکسنها دارند، مانند کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی، امیدوارند که بتوانند ظهور اجتنابناپذیر دلتا را کاهش دهند. اما برخی از دانشمندان نگرانند در کشورهایی که ذخایر واکسن زیادی ندارند؛ بهویژه در آفریقا، ویروس بسیار مخرب باشد.محققان هنوز مطمئن نیستند که چرا نوع دلتا در مقایسه با دیگر گونهها قدرت انتقال بیشتری دارد. آنها فکر میکنند که تغییر در بخش پروتئینی ویروس، ممکن است ورود به سلولهای انسانی را آسان کند.
یک مطالعه اولیه دیگر نشان میدهد که جهش در نوع دلتا، شاید باعث شده است تا ویروس بهمحض اتصال خیلی راحتتر به سلولهای انسانی بچسبد؛ درنتیجه وقتی دلتا کرونا بتواند بهراحتی با سلولهای شما ترکیب شود، میتواند تعداد بیشتری از آنها را آلوده کرده و بر سیستم ایمنی بدن غلبه کند. دلتا حدود ۶۰ درصد قابلانتقالتر از نوع آلفا است که در اواخر سال ۲۰۲۰ در انگلستان شناسایی شد.
درواقع اینگونه میتواند از مدلهای قبلی ویروس نیز جهش پیدا کند.در حال حاضر بیشتر کشورها نگران هستند و پیشبینی میکنند که کرونا دلتا در ماههای آینده به نوع اصلی کرونا تبدیل شود.این بیماری شدیداً قابلانتقال است و همچنان شیوع خواهد داشت؛مگر اینکه میزان واکسیناسیون بهاندازه کافی بالا باشد.
به نظر میرسد اینگونه افراد جوان را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد. مطالعات صورت گرفته در انگلستان نشان داده است که کودکان و بزرگسالان زیر ۵۰ سال، ۲.۵ برابر بیشتر در معرض ابتلا هستند.
شواهد اولیه حاکی از آن است که افراد آلوده به دلتا حدود دو برابر بیشتر از افراد آلوده به آلفا در بیمارستان به سر میبرند. بااینکه گونه دلتا جدید است، اما دانشمندان جهان اطلاعات خوبی در مورد نحوه رفتار آن دارند.
8) علائم ویروس کرونای دلتا چیست؟
طبق نتایج، علائم ویروس کرونای دلتا شدیدتر هستند و احتمال بستری شدن در بیمارستان تقریباً دو برابر گونه آلفا است. بهعلاوه پزشکان در چین میگویند، افراد مبتلابه کرونای دلتا نسبت به مبتلایان قبلی، بیمارتر هستند و به نظر میرسد که وضعیت آنها خیلی زودتر رو به وخامت میرود.
طبق تحقیقات علائم اصلی کرونای دلتا در حال تغییر هستند؛ یعنی هرچه بیماری بیشتر گسترش مییابد، این نشانهها نیز تغییر میکنند.
علائم اصلی گزارششده شامل موارد زیر هستند: سردرد، گلودرد، آبریزش بینی تب، سرفه.
9)تأثیر واکسن بر کرونای دلتا چه مقدار است؟
سردرد، گلودرد، آبریزش بینی و تب چهار نشانه مهم کرونای دلتاست.متأسفانه واریانت دلتا نسبت به واکسنها تقریباً مقاوم است؛ خصوصاً در افرادی که فقط یک دز دریافت کردهاند.اولین و مهمترین راه جلوگیری از ابتلا به کرونای دلتا، همچنان واکسیناسیون عمومی است. گزارشها نشان میدهند که اکثر واکسنهای معتبر دنیا، بین ۷۹ درصد تا ۸۸ درصد از مبتلایان حفاظت میکنند؛ بهعلاوه، همچنان باید به رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاریها ادامه داد.یک مطالعه اولیه دیگر نشان میدهد که جهش در نوع دلتا، شاید باعث شده است تا ویروس بهمحض اتصال خیلی راحتتر به سلولهای انسانی بچسبد؛ درنتیجه وقتی دلتا کرونا بتواند بهراحتی با سلولهای شما ترکیب شود، میتواند تعداد بیشتری از آنها را آلوده کرده و بر سیستم ایمنی بدن غلبه کند.
10)پیشبینی آینده کرونای دلتا چگونه است؟
مدلسازان بیماریهای عفونی نشان میدهند که چگونه یک نوع مانند کرونای دلتا میتواند کووید ۱۹ را شدیدتر کند. طبق نظر آنها وقتی یکگونه انتقالپذیر تر مثل دلتا به وجود میآید، احتمالاً باید اواخر تابستان یا اوایل پاییز سال میلادی، شاهد تجدید حیات بیماری باشیم؛ حتی جدیدترین مدل نشان میدهد که یک نوع دلتا مانند که ۶۰ درصد قابلانتقالتر از آلفا است، شاید در واکسیناسیون هم تغییراتی را ایجاد کند.
11) وضعیت کرونای دلتا در ایران چگونه است؟
طبق گزارشها سرتاسر کشور در معرض کرونای دلتا قرار دارد و پیک پنجم شکلگرفته است. تعداد بیماران سرپایی و بستریها به شکل چشمگیری افزایشیافته است. این ویروس ابتدا از بخشهای جنوبی و جنوب شرقی وارد کشور شد و در حال حاضر شهرهای جنوبی در وضعیت سختتری قرار دارند.
همانطور که اشاره کردیم، بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون است. اگر تمام دنیا سریعتر واکسینه شوند، ویروس فرصت کمتری برای تغییر دارد.
امیدواریم که در ماههای آینده نتایج مختلفی در رابطه با اثربخشی اکثر واکسنها منتشر شوند و مردم بیشتری ایمن شوند. تا آن زمان ما بهعنوان شهروند باید همچنان فاصله اجتماعی را رعایت کنیم، ماسک بزنیم و هر طور که شده از شیوع بیشتر ویروس جلوگیری کنیم.
تفاوت این ویروس با ویروس انگلیسی، برزیلی، آفریقایی و… در این است که در همه این ویروسها فقط یک جهش باعث شده بود که ویروس جدید به وجود بیاید، اما در نوع دلتا، چندین جهش در چندین قسمت مختلف از ژنها صورت گرفته که باعث شده عفونتزایی بسیار بیشتری داشته باشد.
برخی از علائم این ویروس با علائم کرونای آلفا (کرونایی که در سال گذشته مشاهده شد) شباهت دارد، اما در کروناویروس دلتا علائم غالبی که گزارششده سردرد، گلودرد و آبریزش بینی است، یعنی بیشتر شبیه علائم سرماخوردگیِ خیلی شدید است ولی در کرونای آلفا علائم غالب تب، سرفه، بدندرد و از دست دادن بویایی بوده است.
تفاوت دیگری که این ویروس با ویروسهای آلفا دارد این است که این ویروس سن پایینتر را هم درگیر میکند؛ موارد بسیار زیادی در کودکان و نوجوانان دیدهشده و همین موضوع باعث شده است که سن ابتلا کاهش یابد؛ بنابراین باید توجه داشته باشیم که کودکان مهمترین منبع انتقال ویروس هستند.
متخصصان معتقدند که بروز بیماری کووید -۱۹ به عوامل ویروسی و شرایط میزبان بستگی دارد؛ عوامل ویروسی شامل مواردی مانند سرعت تکثیر، روشهای انتقال و غیره میشود که با تکامل ویروس تغییر میکنند.
عوامل میزبان تحت تأثیر سن، جنسیت، داروها، رژیم غذایی، ورزش، سلامتی و استرس است بنابراین زمانی که در مورد علائم و نشانههای ابتلای ویروس صحبت میکنیم به موارد شایع آن اشاره میکنیم. برای نمونه افراد مسن ممکن است علائم متفاوتی را نسبت به افراد جوان تجربه کنند.