زردی چشم زمانی رخ می‌دهد که سفیدی چشم متمایل به زرد رنگ شود که به عنوان ایکلوس اسکرال نیز معروف می‌باشد. زرد شدن چشم نشانه بیماری زردی یا یرقان است که در اثر تجمع بیلی روبین در خون ایجاد می‌شود.
بیلی روبین رنگدانه‌ای زرد رنگ است که وقتی گلبول‌های قرمز قدیمی تجزیه می‌شوند ایجاد خواهد شد. این رنگدانه توسط کبد ساخته و ترشح می‌شود و قبل از آنکه از طریق مدفوع دفع شود به روده کوچک راه میابد.
زردی چشم‌ها و پوست در نوزادان عارضه‌ای غیر معمول نیست و دربین آن‌ها متداول است. این بیماری در بسیاری از موارد علامت خطر نداشته و نیاز به درمان ندارد چرا که در نوزادان اغلب طی دو هفته پس از تولد از بین می‌رود.
کبد مادر بیلی روبین را برای نوزاد پردازش می‌کند و پس از تولد این امر به عهده کبد خود نوزاد می‌باشد، اما ممکن است طی چند روز اول تولد مقدار کمی بیلی روبین پردازش شود که به زردی نوزاد ختم خواهد شد.
تغذیه با شیرمادر نیز می‌تواند در این امر همکاری داشته باشد و همچنین مصرف مقادیر زیاد غذا‌های سرشار از کاروتن مانند هویج، کدو و سیب زمینی شیرین توسط مادر شیرده نیز ممکن است باعث زردی برگشت پذیر چشم‌ها شود.
با این وجود لازم است در صورت مشاهده زردی چشم‌ها و پوست به پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت و میزان بیلی روبین نوزاد مطلع شوید. در صورت بالا بودن سطح بیلی روبین با درمان زودرس می‌توان خطر عوارض آن را کاهش داد.
چنانچه نوزاد شما علائم زیر را داشت به پزشک مراجعه کنید:
مکیدن ضعیف
عدم توانایی در تغذیه
عدم پاسخگویی
خیس و یا کثیف نشدن پوشک
داشتن بدنی شل و یا خیلی سفت
حرکات عجیب چشم
زردی شدید
اختلال در بیدار شدن
زردی چشم نوزادان
برخی از علائم جدی، اما نادر عبارتند از::
انسداد مجاری صفراوی
ناهنجاری‌ها و اختلالات خونی
ناهنجاری‌های خاص ارثی
عفونت
بیماری کبدی
زردی چشم در کودکان و بزرگسالان
در کودکان و بزرگسالان نیز زردی چشم و پوست می‌تواند به دلیل بیماری‌های جدی کبدی و یا انسداد مجاری صفراوی باشد. مجاری صفراوی، صفرا را به دستگاه گوارش منتقل کرده تا با مدفوع دفع شود.
مشکلات کیسه صفرا، لوزالمعده، پانکراس و یا سنگ کیسه صفرا باعث انسداد مجاری صفراوی شده و زردی پوست و چشم را ایجاد می‌کند. علاوه براین، بیماری‌های جدی کبدی مانند هپاتیت و سیروز را به همراه خواهد داشت.
برخی از اختلالات خونی از جمله کم خونی همولیتیک به دلیل تخریب غیر طبیعی گلبول‌های قرمز ایجاد شده که با افزایش سطح تولید بیلی روبین باعث زردی می‌شود. در صورت تشخیص زودرس این بیماری درمان آسان داشته و از نارسایی کبدی پیشگیری می‌کند.
در صورت مشاهده علائم زیر همراه زردی به پزشک مراجعه کنید:
عدم پاسخگویی یا بی حالی
احساس گیجی
مشکل در تنفس
اختلال در هوشیاری و خواب آلودگی
علائم جدی کبدی و صفراوی زردی عبارت است از:
انسداد مجاری صفراوی به دلیل سنگ صفرا، پانکراس و یا بارداری
سرطان کبد و لوزالمعده
سیروز (زخم کبدی)
کلستاز ناشی از دارو (کند شدن جریان صفرا به دلیل مصرف دارو)
هپاتیت (التهاب کبدی که می‌تواند در اثر مصرف الکل، دارو و یا عفونت ایجاد شود)
زردی ایسکمیک کبدی (به دلیل کمبود خون و اکسیژن رسانی به کبد)
کم خونی همولیتیک (وضعیتی که بدن هموگلوبین را بصورت غیر طبیعی ازبین می‌برد)
مالاریا (بیماری که در آن انگل‌ها گلبول‌های قرمز خون را ازبین می‌برند)
ناخنک چشم و پینگوکولا (دونوع بیماری چشمی هستند که در قرنیه و ملتحمه وجود دارند و سفیدی چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و غالبا دراثر قرار گرفتن در معرض آفتاب رخ می‌دهد). این دو بیماری شرایط خفیفی داشته و اساسا به زردی و بیماری‌های زمینه‌ای مربوط نمی‌شود.
کم خونی سلولی داسی شکل
ظاهر شدن لکه‌های نارنجی در چشم
زردی چشم و کبد
چه علائم دیگری ممکن است به همراه زردی چشم رخ دهد؟
زردی چشم ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشد که بسته به بیماری‌های زمینه‌ای و وضعیت آن متفاوت می‌باشند. در کودکان و نوزادان علائمی که ممکن است به همراه زردی رخ دهند، عبارتند از::
درد شکمی
ادرار تیره رنگ
علائم آنفولانزا مانند خستگی، تب، گلودرد، سرفه و گاهی بدن درد
خارش پوستی
کسالت یا عموما احساس بیماری
حالت تهوع، استفراغ و اسهال
مدفوع کم رنگ یا به رنگ خاک رس
کم اشتهایی
کاهش وزن بی علت
ضعف
نق نق بیش از حد
عدم توانایی در برخاستن
مشکلات جدی در تغذیه و عدم توانایی به مکیدن سینه مادر و شیشه
علائمی که ممکن است نشان دهنده یک وضعیت جدی و تهدید کننده زندگی باشند که منجر به نارسایی کبد، فشار خون بالا و یا واریس مری می‌شود، عبارتند از:
استفراغ خونی و یا خونریزی مقعدی
بیهوشی ناگهانی
مشکل در تنفس و تنگی نفس
احساس ضعف شدید
تنگی نفس
عوارض احتمالی زردی چشم چیست؟
آب اوردن شکم
واریس مری
انسفالوپاتی کبدی
نارسایی کلیه
پرفشاری ورید باب
عوارض احتمالی زردی چشم در نوزادان می‌تواند به یک عارضه جدی، اما نادر به نام کرنیکرتوس (نوعی آسیب مغزی) منجر شود که علائم آن عبارتند از:
فلج مغزی
از دست دادن شنوایی
مشکلات دندان و بینایی
منبع: بهداشت نیوز
