علاقه مندی به بوییدن محصول‌های شیمیایی که بوی تند و قوی دارند یکی از اختلال‌های شایع در عصر کنونی است که بیشتر میان نوجوانان و به میزان کمتر میان بزرگسالان مشاهده می‌شود و نشان دهنده ابتلا به نوعی بیماری روانی است.
علائم اختلال پیکا را بشناسید
محققان علاقه مندی به بوییدن محصول‌های شیمیایی، چون لاک ناخن، خاک، بنزین، چسب مایع و حتی رنگ‌های روغنی را از طیف اختلال پیکا دسته بندی کرده اند.
افراد مبتلا به اختلال پیکا، به مصرف مواد غیرخوراکی علاقه‌مند هستند که دربرخی موارد سبب ابتلای آن‌ها به انواع بیماری‌ها و درمواردی مرگ به دلیل مسمومیت خونی و خونریزی داخلی از اعضای بدن می‌شود.
اختلال پیکا در اثر نوعی جهش ژنتیکی به وجود می‌آید و بیشتر میان کودکان، زنان باردار و افراد دچار استرس غیرقابل کنترل مشاهده می‌شود، افراد در این حالت به مصرف مواد غیرخوراکی، چون تکه فلز، موی سرو بدن، چوب، صابون، پاک کن، دکمه لباس، آجر، شن، خاکستر سیگار، رنگ، چسب، گچ خاک، سنگ، پارچه و به طور کلی هرماده که به آن کشش داشته باشند، می‌پردازند.
افزون بر خوردن مواد غیرخوراکی افراد مبتلا به اختلال پیکا امکان دارد به بوییدن مواد خوراکی و شیمیایی غیرعادی هم علاقه‌مند باشند.
بنا بر آمار‌ها این اختلال در افراد مبتلا به مشکل‌های روانی، چون عقب ماندگی ذهنی، افراد دچار افسردگی، مبتلایان به وسواس اجباری کندن موی سر، مبتلایان به اسکیزوفرنی و مواردی از این دست بیشتر مشاهده می‌شود.
گاهی اوقات هم کمبود مواد مغذی در بدن، چون کمبود آهن یا روی و اثرگذاری آن بر بدن سبب علاقه مندی به مصرف مواد غیرخوراکی یا بوییدن مواد شیمیایی و مضر برای بدن می‌شود.
کارشناسان کمبود آهن را یکی از اصلی‌ترین دلایلی می‌دانند که سبب می‌شود برخی بانوان باردار به مصرف مواد غیر غذایی علاقه‌مند شوند.
اختلال پیکا معمولاً بین یک یا چند عضو خانواده مشاهده می‌شود و پزشک با مطالعه سابقه خانوادگی و بررسی عادت‌های رفتاری فرد می‌تواند این اختلال را در فرد شناسایی کند، انجام آزمایش خون هم می‌تواند وجود عفونت یا کمبود آهن و روی را در بدن مشخص کند و به این ترتیب با مصرف مکمل‌های دارویی و اصلاح رژیم خوراکی اختلال پیکا برطرف می‌شود.
گاهی اوقات فرد مبتلا به اختلال پیکا به دلیل مصرف مواد غیرخوراکی آلوده و حاوی مواد سمی نیازبه بستری در بیمارستان پیدا می‌کنند.
نوع خاصی از وسواس اجباری کندن موی سر هم به نام سندرم راپونزل وجود دارد که در آن فرد مبتلا مو‌های کنده شدن را جویده و قورت می‌دهد که می‌تواند سبب ایجاد توده در معده، خونریزی معده و حتی مرگ درصورت تاخیر در درمان شود.
یکی از اشکال اختلال پیکا، علاقه مندی به بوییدن چسب مایع، بنزین و لاک ناخن و حتی خوردن آنهاست، این کار به دلیل افزایش ناگهانی جریان خون نوعی احساس شادی کوتاه مدت در فرد ایجاد می‌کند و البته پس از مدتی دچار احساس سردرد، تهوع، گیجی، تاری دید و مواردی از این دست خواهد شد.
این اختلال بین کودکان و نوجوانان به دلیل ارزانی و در در دسترس بودن چسب برای انجام کار‌های مختلف هنری و مواردی ازاین دست بیش از دیگر گروه‌های سنی مشاهده می‌شود.
ازجمله دیگر آسیب‌های بوییدن چسب می‌توان بروز آسیب مغزی و مشکل‌های شدید تنفسی را نام برد، با بوییدن چسب، بدن دچار اختلال تنفسی می‌شود که اثر مستقیم برعملکرد ریه‌ها می‌گذارد. این کار مانع از رسیدن میزان کافی اکسیژن به اندام‌های بدن می‌شود و به تدریج زمینه ساز ابتلای افراد به انواع بیماری‌های خطرناک می‌شود.
چسب مایع به ویژه آن دسته از چسب‌ها که شامل حلال‌های تولوئن و نفتالین هستند می‌توانند به عملکرد سیستم عصبی سلول‌های مغزی آسیب وارد کنند و حتی حالتی مشابه MS در افراد به وجود آورند.
ایجاد آریتمی قلبی هم یکی دیگر از عارضه‌های بوییدن چسب است که درمواردی می‌تواند منجر به سکته قلبی و حتی مرگ در افراد شود، از جمله دیگر عارضه‌های بوییدن چسب مایع می‌توان مواردی، چون ایجاد لکه‌های قرمز و کهیر روی بدن، سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ، درد شکم، نوسانات خلقی، کاهش مهارت‌های فکری، تمرکز و توانایی تصمیم گیری، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزانه، احساس بی حسی در دست و پا، سوزن سوزن شدن دست و پا، از دست دادن هماهنگی حرکت اعضای بدن، خستگی، از دست دادن شنوایی و از دست دادن سطح هوشیاری را نام برد.
درمان اختلال پیکا چیست؟
برای درمان این اختلال مراجعه به متخصص، شرکت درجلسه‌های مشاوره، یادگیری هنر و سرگرمی‌های جدید، رعایت رژیم خوراکی، انجام ورزش، شرکت درفعالیت‌های اجتماعی، ایجاد آرامش درمحیط خانواده، کمک به کودک دریادگیری درس‌های مدرسه و مواردی ازاین دست و در برخی موارد مصرف دارو‌های ضد استرس زیرنظر متخصص برای بازه استاندارد می‌تواند اثربخش باشد.
منبع:باشگاه خبرنگاران
