عفونت‌های ناشی از آب آلوده بسیار خطرناک هستند. بنابراین نظارت بر آب آشامیدنی و غذای سالم افراد سیل زده باید در اولویت برنامه‌های بهداشتی باشد.
از طرفی وجود گل و لای و آب‌های ساکن نیز می‌تواند محل تجمع انواع باکتری، پشه، قارچ و ویروس باشد. معمولا بیماری‌های منتقله از پشه نیز در این شرایط به عنوان عامل خطر قلمداد میشود. استفاده از حشره‌‌کش‌های دوستدار محیط زیست برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های ناشی از حشرات موثر است.
آشنایی با این بیماری‌ها و روش‌های تشخیص می‌تواند نقش موثری در موفقیت درمان مبتلایان داشته باشد.
- حصبه
حصبه یا تب تیفوئید (typhoid fever) یک بیماری عفونی است که در اثر باکتری سالمونلا تیفی ایجاد میشود، این بیماری مسری بوده و از طریق آب و غذای آلوده منتقل میشود و معمولا با علائمی چون تب بالا، اسهال، بی‌اشتهایی و سردرد همراه است.
باکتری حصبه در آب‌های گل‌آلود تا یک‌ماه زنده می‌ماند و در اثر گرما بخصوص نور آفتاب به سرعت از بین می‌رود.
- وبا
وبا از طریق آب آلوده و یک باکتری به نام ویبریو کلرا ایجاد میشود. اسهال، استفراغ، کاهش ادرار، تغییر رنگ ادرار، احساس تشنگی زیاد، و گرفتگی عضلات از جمله مهمترین علائم وباست.
- تب شالیزار (leptospirosis)
این عفونت از نوعی باکتری به نام لپتوسژیرا ناشی میشود و با علائمی مانند سردرد، تب، درد عضله و خونریزی ریه همراه است.
- هپاتیت A
به التهاب کبد، هپاتیت گفته می شود. التهاب کبد می تواند به فیبروز، سیروز یا سرطان کبد منجر شود.
تاکنون پنج ویروس اصلی هپاتیت شناخته شده است که به عنوان هپاتیت نوع A، B، C، D و E شناخته می‌شوند. احتمال سیروز کبدی و سرطان در دو نوع B و C بیشتر است. هپاتیت نوع A و E معمولا بر اثر مصرف آب و غذای آلوده ایجاد می‌شوند.
- مالاریا
مالاریا از طریق نیش پشه آلوده به انگل پلاسمودیم فالسیپاروم به انسان منتقل میشود. این انگل وارد جریان خون میزبان میشود و سلول‌های قرمز را تخریب می‌کند. زمانی که گلبول‌های قرمز تسلیم این انگل می‌شوند، علائم این بیماری که شامل سردرد، لرز، درد عضلانی، خستگی، تهوع، اسهال و استفراغ است، ظاهر میشود. این انگل همچنین سبب مشکلات تنفسی شدید، کاهش قندخون، کم خونی شدید و در نهایت بروز کما در بیمار می شود که در صورت نبود درمان کشنده است. کودکان به دلیل ضعف سیستم ایمنی در مقابل این انگل تسلیم می شوند و از بین می‌روند.
- تب دانگ
دانگ (dengue) یک عفونت ویروسی است که از طریق نیش پشه آلوده Aedes منتقل میشود. علائم این بیماری تب بالای 41 درجه سانتیگراد، سردرد شدید، درد مفاصل، عضلات و چشم ها، بثورات پوستی، استفراغ و تهوع است.
در صورتیکه این عفونت به موقع تشخیص و درمان نشود، منجر به مرگ بیمار میشود. برخی از پزشکان این بیماری دردناک را تب استخوان شکن (Breakbone fever) می‌نامند.
در بدن بیمار مبتلا به تب دانگ، آنتی بادی‌هایی تولید میشود که می‌توانند منجر به تب خونریزی دهنده دانگ (DHF) یا سندرم شوک دانگ (DSS) شود.
- تب زرد (yellow fever)
تب زرد یک بیماری ویروسی است که با نشانه‌هایی مانند تب، لرز، تهوع، کاهش اشتها، سردرد و درد عضلانی همراه است. دردهای شکمی و آسیب‌های کبدی نیز از دیگر علائم این بیماری هستند.
- بیماری‌های منتقل‌شده از اجساد
مدارکی دال بر انتقال بیماری از جساد در دست نیست؛ چرا که احتمال زنده ماندن عوامل بیماری‌زای شایع در سیل پس از مرگ وجود ندارد، به جز ویروس HIV (ایدز) که تا 6 روز پس از مرگ در بدن زنده می‌ماند.
با این حال به شدت توصیه میشود که اجساد با استفاده از تجهیزات لازم منتقل و جابجا شوند و از تماس دست و پوست با جراحت‌های باز اجتناب شود. امکان انتقال عفونت‌های گوارشی از طریق مدفوع اجساد نیز وجود دارد، بنابراین باید کمترین تماس را داشت.
کارکنان بهداشت، پرستاران و پزشکان باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از تماس با اجساد را اتخاذ کنند.
- مداوای سریع زخم‌های باز
زخم‌های باز مهمترین عامل ورود انواع عفونت به بدن هستند، بنابراین درمان و پانسمان این افراد در اولویت است و نباید کمبودی در زمینه تجهیزات پانسمان و ضدعفونی کننده وجود داشته باشد.
- عفونت‌های تنفسی
عفونت‌های تنفسی به دلیل عوامل بیماری‌زا و شرایط جوی ناشی از سیل و عدم وجود بهداشت کافی در شرایط پس از سیل بسیار شایع است.
- اسهال
اسهال یکی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی در شرایط سیلاب است. این عارضه می‌تواند روزها به طول انجامد و باعث کم‌آبی بدن شود. علت اصلی اسهال عفونت روده‌هاست. عوامل ویروسی، باکتریایی و انگلی می‌توانند منجر به اسهال شوند. این آلودگی‌ها معمولا از طریق آب و غذای آلوده وارد بدن می‌شوند.
منبع : ایرنا
