آزمایش پوست
در این روش، عصاره غذا یا غذای تازه با سوزن كوچكی روی پوست پیشانی یا کتف (این عمل دردناک نیست)تزریق میشود. این آزمایش باید حتما توسط پزشک مجرب که اغلب متخصص حساسیت است انجام شود و میتوان آن را در مطب انجام داد (به شرط آنكه مطب مجهز به تجهیزات لازم برای درمان واکنشهای حساسیتی مهلک باشد).
بزرگسالان و کودکان در هر سنی میتوانند این آزمایش را انجام دهند. البته نتیجه این آزمایش در سنین بسیار پایین یا بسیار بالا چندان قابل اعتماد نیست.
آزمایش خون
آزمایش خون برای تشخیص حساسیت غذایی بیمار صورت میگیرد. این آزمایش در برخی شرایط، مانند احتمال خطر آنافیلاکسی، به آزمایش پوست ارجحیت دارد. آزمایش خون در سطح گستردهای قابل اجرا بوده و نیازی به حضور متخصص حساسیت برای انجام آزمایش نیست. با این حال مشاوره با یک متخصص حساسیت در مورد نتیجه آزمایش توصیه میشود.
رژیم حذف
رژیم حذف، نوع خاصی از رژیم است که در آن یک نوع یا گروه خاصی از مواد برای یك دوره از رژیم غذایی بیمار حذف میشوند و مدتی بعد، دوباره به رژیم غذایی او اضافه میشوند تا مشخص گردد آیا نشانههای حساسیت مربوط به آن غذا است یا خیر.
اگر فرد دچار حساسیتهای غذایی باشد، رژیم حذف را میتوان به عنوان بخشی از روند تشخیص به کار برد. پزشک متخصص حساسیت یا تغذیه باید رژیم حذف را محتاطانه اجرا كند؛ چرا که پرهیز از کل یک گروه غذایی مانند (شیر) به خصوص در کودکان و اطفال میتواند منجر به سوءتغذیه شود. رژیم حذف به تنهایی نمیتواند منجر به تشخیص حساسیت غذایی شود. در طول رژیم حذف، بیمار باید مشخصات غذاها را به دقت مطالعه کند.
در ایالات متحده، قانون حمایت از مصرف کنندگان و برچستگذاری غذاهای حساسیتزا، درج ترکیبات غذا را روی بستهبندی آنها، برای مشخص شدن وجود هر یک از هشت گروه غذایی (شیر، تخممرغ، ماهی، صدف، مغزها، بادام زمینی، گندم و سویا) الزامی نموده است؛ هرچند ممکن است دیگر مواد غذایی تحت نامهای متفاوتی استفاده شوند.
علاوه بر این، بیماران باید توجه داشته باشند مواد غذایی جایگزین که میزان چربی و یا دیگر ترکیبات غذا در آنها کاهش یافته است، باز هم پروتئینهای حساسیتزا هستند. برای مثال، جایگزینهای تخممرغ (که کلسترول پایینتری دارند) همچنان دارای پروتئین سفیده تخممرغ میباشند.
فهرست غذاهای مصرفی
پزشک معالج ممکن است از بیمار بخواهد تا برای یک دوره فهرست کاملی از هر آنچه را در طول روز میخورد (شامل تمام غذاها، نوشیدنیها، ادویهجات و شکلاتها)، یادداشت كند.
چه زمانی نیاز به کمک داریم
در برخی موارد، تشخیص اینکه واکنش، مربوط به حساسیت غذایی است یا عدم تحمل غذا، مشکل است. اگر یک یا چند مورد از نشانههای زیر را داشتید، به سرعت به پزشک مراجعه نمایید: حالت تهوع یا استفراغ دل درد یا اسهال؛ بخصوص اگر خون یا ترشحات در مدفوع وجود داشته باشد خارش یا قرمزی پوست التهاب پوست ( قرمزی و داغی) تورم لبها، دهان، صورت یا گلو خس خس سینه، سرفه و مشکل تنفس گیجی و بیهوشی.
مبارزه غذایی
اگر مشخص نباشد که فرد دچار حساسیت غذایی است، بر اساس سوابق پزشکی و آزمایشهای حساسیتی وی، ممکن است لازم باشد تحت نظارت پزشک به تدریج از غذاهای حساسیتزا استفاده كند. مبارزه غذایی زمانی تجویز میگردد که پزشک معتقد باشد حساسیت غذایی بیمار برطرف شده است.
در این روش به فرد مقدار کمی از غذایی که به صورت بالقوه حساسیتزا است، داده میشود. پس از مصرف اولین نمونه غذایی، فرد برای ده تا پانزده دقیقه تحت نظر خواهد بود. اگر هیچ واکنشی نشان نداد، غذای بیشتری به او داده میشود. این روند تا حدود تقریبا 90 دقیقه یا بیشتر ادامه مییابد و هر زمان نشانههای واکنش حساسیتی در فرد ظاهر شد، مبارزه غذایی به سرعت متوقف میگردد.
مبارزه غذایی تنها باید در مکانی صورت گیرد که پرسنل و تجهیزات لازم برای اقدام در صورت آنافیلاکسی وجود داشته باشد؛ مثل مطب یا بیمارستان.
آمادهسازی برای مبارزه غذایی: دو ساعت پیش از انجام آزمایش، بیمار باید از خوردن یا آشامیدن خودداری نماید و برخی از درمانهای دارویی را روزها یا هفتهها قبل قطع کند. همچنین باید ابزار تزریق اتومات اپینفرین را همراه بیاورد تا در صورت بروز واکنشهای تاخیری در راه خانه آمادگی لازم را داشته باشد.
اگر هیچ واکنشی در طول مبارزه غذایی رخ ندهد و هیچ حساسیتی در فرد به وجود نیاید، ممکن است وی به غذای مورد آزمایش حساسیتی نداشته باشد. و به غذاهای دیگر حساسیت نشان دهد؛ بنابراین باید مشخص شود که آیا باید همچنان از مصرف مواد غذایی خودداری کند و اگر جواب مثبت است، تا چه زمانی.
دو روز بعد از فرد خواسته میشود تا یک پرس کامل از غذای تحت آزمایش را مصرف کند. اگر همچنان هیچ نشانهای از واکنش نداشت، غذای مذکور باید دست كم هفتهای یکبار به مدت یک ماه مصرف شود. مصرف غذا در زمان مشخص و به صورت مرتب میتواند از بروز حساسیت دوباره جلوگیری کند.
برای خواندن بخش اول- حساسیت غذایی- اینجا كلیك كنید.