زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تاثير گیاه پنجه شیطان در درمان استئوآرتریت

آرتریت شایعترین علت ناتوانی‌های طولانی مدت در دنیا است واستئوآرتریت شایع ترین فرم آن است كه مردم همه نژادها را در سراسر دنیا درگیر می‌كند. در حال حاضر استئوآرتریت اصلی‌ترین علت از كارافتادگی در كشورهای صنعتی است. شیوع استئوآرتریت در دنیا 5/2 برابر شیوع بیماری‌های قلبی و 6 برابر سرطان گزارش شده است.

اگر چه علت اصلی استئوآرتریت مشخص نشده است ولیكن در درجه اول وابسته به سن بوده و فاكتورهای مكانیكی، ژنتیكی، متابولیك و شیمیایی در پیشرفت آن موثر هستند. استئوآرتریت در اواخر دهه 40 و 50 و یا 60 زندگی آغاز و تقریبا در70 سالگی در همه افراد دیده می‌شود.

شیوع این بیماری قبل از 55 سالگی در هر دو جنس یكسان است ولی بعد از 55 سالگی شیوع آن در زنان بالاترمیباشد.در حال حاضر هیچ درمان دارویی قطعی برای این بیماری وجود ندارد و درمان دارویی بیشتر جنبه تسکینی دارد و دارویی یافت نشده است که باعث برگشت مفصل به حالت طبیعی گردد. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  (NSAIDs)نیز که در استئوآرتریت کاربرد وسیعی دارند اگرچه درد مفاصل را کاهش داده و تحرک آن را بهبود می‌بخشند ولی مصرف طولانی مدت آنها با عوارض جانبی خطرناکی همراه است. سایر رو‌ش‌های مرسوم درمانی مانند فیزیوتراپی انجام حرکات ورزشی کاهش وزن و تزریق داخل مفصلی استروئیدها نیز در تعدادی از بیماران جواب نمی‌دهد لذا نیاز به داروهای اثربخش و ایمن برای این بیماران باعث شده است تا مطالعات فارماکولوژیک وبررسی‌های بالینی متعدد و متنوعی در مورد اثر بخشی فراورده‌های با منشاء طبیعی انجام گیرد.

از جمله این فراورده‌ها که در سال‌های اخیر در کشورهای اروپائی و آمریکا برای کاهش درد و التهاب سیستم عضلانی-اسکلتی مورد توجه قرار گرفته است فراورده‌های خوراکی حاوی عصاره ریشه گیاه پنجه شیطان (Devil-UU-'-UU-'s Claw) است. منابع معتبر و موثق گیاه درمانی دنیا مصرف ریشه‌های این گیاه را در درمان حمایتی اختلالات دژنراتیو سیستم حرکتی و روماتیسم، ناراحتی‌های‌ هاضمه، ناراحتی‌های کبدی و صفراوی و کاهش اشتها توصیه نموده‌اند.پنجه شیطان با نام علمی Harpagophytum procumbens از خانواده Pedaliaceae گیاهی علفی با ساقه‌های خزنده، گلهای به رنگ قرمز مایل به بنفش و میوه‌ای با ظاهر چنگک مانند می‌باشد. از ریشه اصلی گیاه ریشه‌های ثانویه انشعاب یافته اند که بخش دارویی گیاه را تشکیل می‌دهند. این گیاه در مناطق وسیعی از آفریقای جنوبی و نامبیا می‌روید.

ریشه‌های گیاه پنجه شیطان حاوی 3-5/0 درصد گلیکوزیدهای ایریدوئیدی از جمله ‌هارپاگوزید (Harpagoside) می‌باشد. ریشه‌های گیاه همچنین حاوی ترکیباتی نظیر فلاونوئیدها (مانند کامفرول، آپی جنین)، تری‌ترپن‌ها، فیتواسترول‌ها، اسیدهای فنلیک و قندها می‌باشد.

فارماکولوژی:

اثر ضد درد و التهابی ریشه‌های گیاه پنجه شیطان مربوط به گلیکوزیدهای ایریدوئیدی خصوصاً‌ هارپاگوزید می‌باشد. اگرچه مکانیسم عمل آن هنوز به خوبی شناخته نشده است مطالعات invitro و invivo نشان داده است که عصاره ریشه پنجه شیطان تاثیری بر مهار ساخت پروستا گلاندین‌ها ندارد. در مطالعات invitro و invivo نشان داده شده که عصاره ریشه پنجه شیطان خصوصاً‌هارپاگوزید از سنتز لوکوترین‌ها ممانعت نموده و ارتباطات تنگاتنگی بین سطح‌هارپاگوزید سرم و ممانعت از بیوسنتز لوکوترین‌ها وجود دارد.

یافته‌های بالینی:

طی مطالعات بالینی متعدد در 30 سال گذشته اثر بخشی عصاره ریشه‌های گیاه پنجه شیطان و فراورده‌های آن بر اختلالات دژنراتیو سیستم حرکتی به اثبات رسیده

است.

در مطالعه ای که در سال 2005 انجام گرفت نشان داده شد که میزان اثر ضد التهابی عصاره ریشه پنجه شیطان در مقایسه با ایندومتاسین به عنوان یک داروی ضد التهاب استاندارد و نیز خاصیت ضد درد آن در مقایسه با استیل سالیسیلیک اسید به عنوان یک مسکن استاندارد تفاوت معنی داری وجود ندارد که با توجه به عوارض زیانبار داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) از جمله ناراحتی‌های گوارشی مصرف این گیاه و فراورده‌های آن جهت کاهش درد و التهاب مفاصل و بطور کلی اختلالات سیستم حرکتی توصیه می‌شود.

تحقیقات مشابه دیگری نیز بر روی عصاره ریشه‌های گیاه پنجه شیطان انجام شده است كه نتایج این مطالعات حاكی از بهبود معنی دار اختلالات دژنراتیو سیستم حرکتی می‌باشد.

عوارض جانبی:

با مصرف ریشه‌های گیاه پنجه شیطان و فرآورده‌های آن تا كنون عوارض جانبی خطیری در انسان گزارش نشده است. درموارد نادر ممکن است باعث واکنشهایی آلرژیک و ناراحتی‌های گوارشی مانند دلپیچه و تهوع گردد.تا كنون تداخل دارویی شناخته شده ای برای این گیاه گزارش نشده است. موارد عدم مصرف آن ابتلا به زخمهای گوارشی و سنگهای صفراوی می‌باشد. از آن جا كه در دوران بارداری و شیردهی مطالعات كافی انجام نگرفته است مجامع دارویی مصرف این گیاه و فراورده‌های آن را توصیه نمی كنند.

در بازار داروئی اروپا و آمریكا از عصاره ریشه‌های این گیاه فرآورده‌های تجاری بسیاری به صورت قرص و پماد با نامهای گوناگون در دسترس می‌باشد.در آلمان بیش از 30 فراورده به صورت منفرد از عصاره ریشه‌های این گیاه تولید می‌شود.شركت داروسازی امین عصاره استاندارد شده ریشه پنجه شیطان را به فرم قرص روکشدار و با نام تجاری آرتروهرب® وارد بازار نموده است.

هر قرص حاوی 480 میلی گرم عصاره خشك ریشه گیاه محتوی 12 میلی گرم‌هارپاگوزید می‌باشد.

مقدار مصرف آن 2 بار در روز هر بار یك قرص بعد از غذا می‌باشد. طول مدت مصرف این فراورده محدودیت زمانی ندارد و بستگی به نوع و شد ت بیماری دارد.