دکتر بهروز باریک‌بین
در هر پا حدود 250 هزار غده عرق وجود دارد، بنابراین پا محل عرق کردن است که این عرق کردن در برخی کاملا معمولی و در برخی دیگر مشکل‌ساز است. گاهی افراد از بوی بد پا شاکی هستند، عده دیگری هم به ویژه آنها که سابقه خانوادگی تعریق بیش از حد کف دست و پا دارند، از خیس شدن کف پاها و جوراب‌هایشان در برخی شرایط مانند استرس یا ورزش شاکی هستند.
در این مواقع، جوراب پوشیدن موجب جذب و تبخیر بیشتر عرق در تماس با هوا می‌شود. در شرایط آب و هوایی سرد، جوراب به حفظ رطوبت پاها کمک کرده و خطر یخ زدگی را کاهش می‌دهد، هم‌چنین موجب حرکت آسان پاها در کفش، گرم نگه داشتن پا، تمیز نگه داشتن و راحتی پا و پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری‌های پوستی است.
از منظر سلامت، بهتر است چه جورابی بپوشیم؟
افراد باید جوراب متناسب با سایز پای خود را انتخاب کنند. جوراب‌های تنگ و گشاد هر دو دردسر آفرین هستند، به طور کلی بهترین جنس برای جوراب، نخ است چرا که قابلیت جذب رطوبت و عرق پا و تبادل هوا را از طریق جوراب نخی، داخل کفش بهتر صورت می‌گیرد.
البته بسته به شرایط، برای مثال در فصل زمستان و در نقاط سردسیر پوشیدن جوراب‌هایی با جنس گرم‌تر مانند جوراب‌های پشمی بهتر است.
آیا جوراب می‌تواند در برخی افراد واکنش‌های حساسیتی ایجاد کند؟
بله. برخی افراد به جنس خاصی از جوراب حساسیت دارند و به قرمزی و خارش پوست پا دچار می‌شوند. یعنی علایم اگزمای تماسی آلرژیک پیدا می‌کنند. در این موارد، پزشک متخصص پوست با دیدن علایم اگزمایی در پوست پا و شک به آلرژی تماسی، می‌تواند به کمک برخی آزمایش‌ها این شک را به یقین تبدیل کند.
البته گاهی، آلرژی پوستی فرد ناشی از رنگ پارچه است و ربطی به جنس آن ندارد. شایع‌ترین حالت آلرژی در این موارد، حساسیت به جنس کفش است. برای مثال، در فردی که به چرم حساسیت دارد، با پوشیدن کفش چرمی و به مجرد خیس شدن جوراب در اثر عرق کردن و تماس پوست با آلرژن مورد نظر (چرم) از طریق رطوبت کفش و جوراب علایم حساسیت مانند خارش، قرمزی و گاه تاول و ترشح مایعات از پوست پا رخ می‌دهد.
درباره جوراب مناسب کودکان چه پیشنهادی دارید؟
پوست بچه‌ها نسبت به بزرگسالان حساس‌تر است. بنابراین توصیه می‌کنیم که در اطفال از جوراب‌های نخی استفاده شود تا امکان مشکلات حساسیتی به حداقل برسد. گرم نگه داشتن پای کودکان به ویژه هنگامی‌که شروع به راه رفتن می‌کنند، اهمیت خاصی دارد. جوراب در آنها می‌تواند از خراشیدگی، ساییدگی و بریدگی تاحدی جلوگیری و محافظت به عمل آورد.
به نظر شما، در چه شرایطی باید از جوراب استفاده شود؟
توصیه می‌شود که در محیط‌هایی که افراد متعددی تردد می‌کنند (مانندسالن‌های ورزشی) از جوراب استفاده شود، تاامکان اکتساب بیماری‌های پوستی کف پا به حداقل برسد. از نظر بهداشتی بهتر است هنگام پوشیدن کفش‌ها و خروج از منزل جوراب مناسب به پا کنیم اما در منزل در صورت استفاده از دمپایی‌های روفرشی شخصی، نیازی به استفاده از جوراب نیست.
قابل ذکر است هنگامی‌که در پایان کارهای روزانه به خانه برمی‌گردیم، جوراب‌های خود را شسته و خشک کنیم و برای استفاده روز بعد آماده کنیم. این کار به رفع خستگی پاها و به بهداشت آنها کمک می‌کند.
بعضی‌ها عادت دارند بدون جوراب به استراحت پرداخته و بخوابند. نظرتان در این مورد چیست؟
به طور کلی بدون پوشش بودن پاها، امکان تبادلات هوا و دما را در پوست پا بیشتر می‌کند و احساس آرامش می‌دهد، این در حالی است که برخی از افراد از سرد بودن پاها رنج می‌برند و به ویژه در فصل سرما نیاز دارند که با جوراب مناسب بخوابند، در رابطه با این افراد و کسانی که مبتلا به بیماری‌هایی مانند اسکلرودرمی هستند.
پوشیدن جوراب در فصل سرما در خواب و بیداری لازم است ضمن اینکه در افراد دیابتی پوشیدن جوراب مناسب تاکید می‌شود، چرا که جوراب در افراد دیابتی که اختلال حس پا دارند تا حدود زیادی از بریدگی‌های ناخواسته و زخم شدن پا جلوگیری به عمل می‌آورد.
