دانستنی های پزشكی
رهیافتی جدید در شناسایی سریع سرطان
یک گروه پژوهشی از بیمارستان عمومی ماساچوست و دانشکده پزشکیهاروارد با استفاده از یک افزاره تصویربرداری مولکولی دستی و ترکیب آن با نانوذرات مغناطیسی و یک گوشی هوشمند توانستند روش سریع، قابلحمل و ارزانی برای آشکارسازی سرطان در نمونههای بافتبرداری انسان ارائه دهند.
نتایج اولیه بدست آمده از بافتبرداریهای مورد نیاز بسیار کوچک که از بیماران مبتلا به سرطان گرفته شدهاند، نشان میدهند که این افزاره از نظر دقت و سرعت تشخیص نسبت به سایر روشهای آسیبشناسی متدوال برتر است.
این روش جدید برای تشخیص سرطان که توسط رایف وایسلدر و همکارانش ابداع شده است، بر حساسیت فوقالعاده بالای طیفسنجی تشدید مغناطیسی هستهای (NMR) تکیه دارد. این طیفسنجی تکنیک تحلیلی است که بطور متداول توسط شیمیدانان برای مشخصهیابی مولکولهای پیچیده استفاده میشود و اساس تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) است؛ ولی بجای استفاده از یک دستگاه NMR بزرگ استاندارد، گروه مذکور یک دستگاه NMR دستی و ارزانقیمت طراحی کرده و ساخته است که از طریق اتصال با یک افزاره میکروسیالیت نتایج را به گوشی هوشمندی که برای کنترل این افزاره استفاده میشود، ارسال میکند. این افزاره میتواند حضور چندین نانوذره مغناطیسی را، که هرکدام برای اتصال به یک نشانگر مولکولی مختص یک تومور طراحی شده است، آشکارسازی کند.
در دور اول ارزیابیها، این پژوهشگران نمونههای بافتبرداری شده را که از 50 بیمار مشکوک به تومورهای شکمی بدخیم بدست آمد، مورد آنالیز قرار دادند. بعد از یک مرحله سریع آمادهسازی، سوسپانسیون حاصل از سلولهای بافتی توسط مخلوطی از نانوذرات، که هرکدام بمنظور اتصال به یکی از نه نشانگر سرطانی ویژه طراحی شدهاند، مورد بررسی قرار گرفته و سپس به کانالهای میکروسیالیت افزاره تزریق شدند. سیگنالهای دادهای از میکرودستگاه NMR به صورت بیسیم به یک گوشی هوشمند جهت بازخوانی و آنالیز ارسال شد. این افزاره توانست تمام 44 نمونهای که با استفاده روش هیستوپاتولوژی به عنوان بدخیم گزارش شده بودند، بدرستی شناسایی کند.
این پژوهشگران، با استفاده از دادههایی که در قدم اول آزمایشها بدست آمده بودند، توانستند بافتهایی را که از 20 بیمار اضافی گرفته بودند، فقط با استفاده از چهار تا از نانوذرات برچسبدار آنالیز کنند. حتی دقت تشخیص این روش که 96 درصدی بود، بسیار بهتر از دقت 84 درصدی مربوط به هیستوپاتولوژی است که استاندارد مربوط به تشخیص سرطان است. علاوه بر این، افزاره میکرودستگاه NMR-گوشی هوشمند، عمل تشخیص را در عرض یک ساعت انجام میدهد که بسیار کمتر از زمان سه روزه هیستوپاتولوژی است. این پژوهشگران جزئیات نتایج تحقیق خود را در مجله Science Translational Medicine منتشر کردهاند.
چند توصیه برای مقابله با گرمازدگی
با فرارسیدن فصل تابستان كه زمان آفتابی شدن آسمان عاری از ابرهای بارانزا و فراوانی میوههای تابستانی مثل انبه و آناناس است برای بیشتر افراد نگرانی از تكرار یك مشكل جدی به نام گرمازدگی بویژه در مناطق شهری و صنعتی تشدید میشود.
در این فصل گرمای خیابانها شدیدتر، عطش مردم به نوشیدن مایعات خنك بیشتر و صفهای بستنی و آبمیوه فروشیها طویلتر میشود اما آیا راهی برای مقابله با این گرمای زیاد و آزار دهنده وجود دارد. سایت تخصصی مای هلت دیلی نیوز، در یك مقاله جدید فهرستی از چند اقدام سریع و موثر را ارائه كرده است كه برای مقابله با گرمازدگی تاثیرقابل توجهی دارند. در این مقاله توصیه شده است كه اولین نكته مهم این است كه تا حد امكان بدنتان را خنك نگه دارید و در محیطهای خنك بیشترین ساعات روز را سپری كنید. سعی كنید خیلی باتحرك و به شدت كار نكنید و حتیالمقدور در فضاهای سرپوشیده بمانید.
آلاسكا و بستنی یخی كمتر بخورید. تا حد امكان به استخر بروید و شنا كردن را در برنامه خود قرار دهید. بیشتر از لباسهای نخی آزاد با رنگ روشن استفاده كنید. در صورتی كه احساس كردید دمای بدنتان در حال افزایش است میتوانید مدت كوتاهی سرتان را داخل قسمت فریزر یخچال نگه دارید. وقتی در ترافیك در خیابان و پشت چراغ قرمز قرار گرفتهاید تا حد امكان زیرسایه درختان توقف كنید. از مجادله و بحث كردن با مردم و اطرافیان خود پرهیز كنید چون این كار دمای بدن شما را افزایش میدهد. میتوانید برای اینكه خنكتر شوید هندوانه بخورید و روی هندوانه مقدار زیادی شربت سرد و یخدار بریزید. در صورت امكان بعد از ساعت 8 شب دوش آب سرد بگیرید، اگر برایتان مقدور است مدتی از وقت خود را در اماكنی كه دستگاه تهویه و خنككننده هوا همیشه روشن است بگذرانید. زیر پنكه سقفی بخوابید كه با سرعت كامل كار میكند و یا شبها در تراس بخوابید. در پایان نیز با خوشبینی دعا كنید كه هرچه زودتر باران ببارد.
روشی آسان برای كنترل زخمها
محققان استرالیایی موفق به ساخت یك نوع بافت شدهاند كه در واكنش به حرارت تغییر رنگ میدهد.
دانشمندان دانشگاه موناش این پارچه خاص را با هدف استفاده در یك نوار زخمبندی هوشمند ساختهاند كه میتواند وضعیت زخم زیرین آن را نشان داده و از بروز عفونت جلوگیری كند. این نوار زخمبندی هوشمند با قابلیت نمایش تغییرات دمای كمتر از 0.5 درجه سلسیوس به پزشكان اجازه خواهد داد تا سریعتر و راحتتر مشكلات در روند بهبود زخم را كه معمولا با كاهش یا افزایش دمای ناحیه جراحت در اثر عفونت یا اختلال در تامین خون همراه است، شناسایی كند. به گفته این محققان، نوار زخمبندی هوشمند ارزانتر از تجهیزات الكترونیكی است كه در حال حاضر توسط پزشكان استفاده میشود و به بیماران اجازه خواهد داد كه بتوانند شخصا مشكلات جراحتی خود را شناسایی كنند. دانشمندان استرالیایی در حال حاضر توانستهاند پارچهای با قابلیت تغییر رنگ در برابر حرارت بسازند و انتظار میرود تا شش ماه آینده نمونه آزمایشی نوار زخمبندی هوشمند به بازار عرضه شود.
مردم شهرهای آلوده به مواد سربی غذای كلسیمدار بخورند
یك كارشناس تغذیه گفت: استفاده شهروندان زنجانی از شیر و همچنین مواد غذایی سرشار از كلسیم، ضروری است. مهران محسنی با بیان این مطلب اظهار كرد: مردم شهرها و مناطقی كه در مجاورت با مواد سربی قرار داشته و احتمال جذب سرب در مواد تغذیهای آنها زیاد است، باید نسبت به مصرف موادغذایی دارای كلسیم مانند شیر، حساسیت بیشتری نشان داده و از آنها بیشتر استفاده کنند، چرا که كلسیم در جذب نشدن مواد سربی در بدن نقش تعیینكنندهای داشته و برای كم كردن جذب سرب در بدن باید بهصورت مداوم از این ماده غذایی استفاده شود. این مدرس دانشگاه با بیان اینكه نقش تغذیه مناسب در خلق و خوی انسان نیز بسیار تأثیرگذار است، تصریح كرد: عملكرد و اخلاق انسان، خارج از فیزیولوژی بدن نیست به همین خاطر مواد غذایی نیز بر بدن انسان تأثیرگذار است، از اینرو نمیتوان اهمیت آن را نادیده گرفت.
اثربخشی زعفران در بهبود عملکرد حافظه افراد مبتلا به آلزایمر
پژوهشگران مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشكده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پژوهشی به خواص درمانی زعفران در بهبود عملکرد حافظه در بیماران مبتلا به آلزایمر پی بردند. دکتر حسین حسینزاده، استاد فارماکودینامی و سم شناسی مرکز تحقیقات علوم دارویی و دانشکده داروسازی و دكتر ضیایی، داروساز دانشكده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در یک طرح تحقیقاتی به خواص عصاره آبی و مواد موثره موجود در زعفران از جمله کروسین و سافرانال در درمان حافظه تخریب شده پی بردند. حسین زاده گفت: در این تحقیق که در محیط آزمایشگاهی و بر روی موش صورت گرفت، مشخص شد که مواد موثر زعفران موجب کاهش اثرات تخریبی هیوسین بر روی حافظه و افزایش یادگیری میشود. وی افزود: بیماری استحاله عصبی سیستم اعصاب مرکزی از جمله آلزایمر در اثر آسیب سلولی ناشی از فعالیت رادیکالهای آزاد ایجاد میشود و عصاره زعفران حاوی کاروتنوییدهای فراوانی است که دارای اثرات آنتی اکسیدانی قوی بوده و میتوانند سلولهای عصبی سیستم اعصاب مرکزی را در برابر آسیبهای ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت کنند که در نتیجه عصاره زعفران یا مواد موثره آن به ویژه کروسین قادر است انواع خاصی از اختلالات و یادگیری را با مکانیسمهای مختلف بهبود بخشد. رییس بخش فارماکودینامی مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه بیماری آلزایمر علت 50 تا 60 درصد زوال مغزی در سنین بالای 65 سال به شمار میرود و تحقیقات جدید نشان داده است که داروهای مهار کننده متداول از جمله ریواستیگمین، استروژنها و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی تاثیری در درمان و یا مهار بیماری آلزایمر ندارند، اظهار امیدواری کرد كه نتایج این تحقیقات نویدبخش تولید داروهای کاهش اختلالات حافظه و یادگیری ناشی از زوال مغزی باشد. حسین زاده گفت: در طب سنتی از زعفران به عنوان ضد اسپاسم، کمک به هضم طبیعی غذا، تسکین دهنده ناراحتیهای لثه، ضد آبریزش، آرام بخش، ضد نفخ و افزاینده تعرق یاد شده است.
ذرت برای مبتلایان به كم خونی مفید است
متخصصان تغذیه میگویند ذرت به دلیل اینكه غنی از ریزمغذیهاست میتواند یك میان وعده بسیار مطلوب و مفید باشد. ذرت یك منبع غنی از ویتامین B1 است كه در سوخت و ساز كربوهیدراتها استفاده میشود، سرشار از ویتامین B5 است كه به فعالیتهای فیزیولوژیكی در بدن كمك میكند، حاوی فولیت است كه در تولید سلولهای جدید نقش قابل ملاحظهای دارد و حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین C است كه برای مقابله با بیماریها مفید است. به دلیل این مزایای تغذیهای، متخصصان تاكید دارند كه ذرت را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند. به گزارش شبكه خبری تورنتو نیوز، ذرت علاوه بر اینها، سرشار از فیبر خوراكی است كه به شما كمك میكند با مشكلاتهاضمه و دستگاه گوارش مثل یبوست مقابله كنید. فیبر خوراكی همچنین به پایین آوردن سطح كلسترول خون كمك میكند، احتمال ابتلا به سرطان روده را كاهش میدهد و در عین حال برای كمك به كاهش میزان قند خون در افراد مبتلا به دیابت مفید است. بنابراین گزارش، اسید فولیك موجود در ذرت نیز در پیشگیری از نارسایی مادرزادی لوله عصبی موثر است. كارشناسان توصیه میكنند افرادی كه به كم خونی مبتلا هستند ذرت بخورند. مخلوط ذرت با فلفل سبز و پیاز تركیب بسیار خوشمزهای است كه در عین حال خواص فوق العادهای نیز دارد.
خاکشیر، التیام دهنده زخم و جراحت است
یک استاد گیاه شناسی گفت: خاکشیر التیام دهنده زخم و جراحت است. دکتر سیدمحمد معصومی، عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه ، اظهار داشت: خاکشیر التیام دهنده زخم و جراحات است و از جوشانده این گیاه جهت رفع اسهال ساده، اختلاط خونی، رفع ترشحات زنانگی و به عنوان مدر در موارد آب آوردن انساج استفاده میشود. وی افزود: از دانه خاکشیر به عنوان تب بر، دفع کرم و رفع التهاب کلیه استفاده میشود و مصرف آن در دوران بارداری مفید است. معصومی تصریح کرد: از دانه خاکشیر به عنوان خنکی و ملین به صورت مخلوط در آب سرد استفاده میشود. وی در ادامه در مورد ویژگیهای گیاه شناسی خاکشیر، ابراز داشت: این گیاه، گیاهی علمی است که ساقه آن تا ارتفاع یک متر دیده میشود و از مشخصات آن این است که ساقه منشعب در قسمتهای انتهایی دارد و یا آن که این انشعاب از ناحیه سطح زمین منشا میگیرد. معصومی ادامه داد: برگهای خاکشیر دارای بریدگیهای بسیار و نخی شکل با ظاهر مشخص است به طوری که میتوان گیاه را از روی شکل ظاهری برگها و میوههای خورجین و باریک آن به وضع تقریبا قائم كه بر روی ساقه ظاهر میشوند به سهولت تشخیص داد. وی گفت: گلهای خاکشیر به رنگ زرد روشن دیده میشوند. این استاد برجسته گیاه شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه در ادامه ابراز داشت: میوه و دانه قسمتهای مورد استفاده خاکشیر هستند و به صورت خام چاشنی غذا و دم کرده آن مورد استفاده قرار می گیرد. معصومی افزود: اردیبهشت و خرداد زمان برداشت این گیاه از طبیعت است. وی در پایان گفت: نام علمی خاکشیر «Descurainia Sophia» است که متعلق به تیره Cruciferae (شب بو) بوده و از گیاهان دارویی استان کرمانشاه نیز محسوب میشود.
با خواص شگفتانگیز گشنیز آشنا شوید
سبزی گشنیز كه به طور معمول و حتی روزانه در آشپزی از آن استفاده میكنیم خواص بسیار زیادی دارد و بعنوان دوای معده و بهبود دهنده عمل گوارش و هضم شناخته شده است. متخصصان علوم پزشكی و تغذیه در كانادا میگویند افزودن یك یا دو قاشق چایخوری آب گشنیز به مخلوط شیر تازه، یك تركیب عالی برای درمان حالت تهوع و اسهال خونی است. گشنیز خشك نیز به درمان اسهال كمك میكند. شبكه خبری تورنیونیوز در مقالهای در این باره آورده است: گشنیز همچنین برای زنان بویژه آنهایی كه در دوره عادت ماهانه دچار خونریزی شدید میشوند، مفید است. برای استفاده از این خاصیت درمانی گشنیز میتوانید شش گرم از دانه آن را در500 میلی گرم آب بجوشانید و پس از افزودن شكر به آن، این مخلوط را به صورت گرم استفاده كنید. علاوه بر این، گشنیز برای كسانی كه دچار مشكلات آرتریتی (التهاب مفصلی) هستند سودمند است چون این سبزی خواص ضد التهابی بسیاری دارد. برای این منظور نیز كافی است دانههای گشنیز خاكی را با آب بجوشانید و این مخلوط را بنوشید. از سوی دیگر گشنیز بعنوان سبزی كاهش دهنده قند خون شناخته شده است و این كار را با تحریك ترشح انسولین انجام میدهد. این تاثیر به حدی است كه آن را گیاه ضد دیابت نیز مینامند. گشنیز در عین حال با پایین آوردن میزان كلسترول بد و افزایش سطح كلسترول خوب در خون به سلامت قلب كمك میكند. بنابراین گزارش، این سبزی برای پوست نیز بسیار مفید است. مخلوط آب گشنیز با پودر زردچوبه به درمان جوشهای پوستی و جوشهای سرسیاه كمك میكند.
ریزالكترودهایی با بار دارویی برای كنترل و درمان مشكلات مغزی
محققان دانشگاه پیتسبورگ یك الكترود جدید با پوشش پلیمری ساختهاند كه میتواند علاوه بر نظارت بر شرایط بیماران، آنها را درمان كند. در حال حاضر كاشتهای الكترود در مغز بیماران قرار گرفته تا به آنها در نظارت و تسكین اثرات مشكلات عصبی مانند پاركینسون كمك كند. با افزایش توانایی ریزالكترودها برای توزیع دارو، آنها خواهند توانست به عنوان اولین ارگان در برابر عدم هماهنگی مواد شیمیایی مغز یا علائم الكتریكی از خود واكنش نشان دهند. دستگاهی كه این محققان ساختهاند اساسا یك ریزالكترود مانند سایر ریزالكترودهاست با این تفاوت كه با یك غشای رسانای پلیپیرول پوشیده شدهاست. حجرههای درون این غشا با داروها و انتقالدهندگان عصبی مختلف مانند دوپامین یا GABA پر میشود. تحت شرایط خاص الكتریكی، این پلیمر با شیوههای خاصی پیچ و تاب خورده و بار دارویی آن آزاد خواهد شد. هنگامی كه این الكترودها بار دارویی خود را منتقل كردند، راه دیگری برای بارگیری مجدد دارو به جز تعویض این الكترودها وجود ندارد و بیماران معمولا خواستار انجام پیدرپی این عملیات نیستند. از این رو این تیم در حال انجام تحقیقات بیشتر برای یافتن شیوههای افزودن به ذخایر دارویی ریزالكترودها مثلا از طریق استفاده از نانولولههای كربنی هستند.
تأثیر ماه تولد روی سلامت و طول عمر افراد
یك بررسی جدید حاكیست احتمال ابتلای كودكان به آسم، اوتیسم، شیزوفرنی و یا حتی ام اس به میزان تماس مادر با نور خورشید در دوران بارداری بستگی دارد كه این فاكتور نیز به نوبه خود تحت تأثیر زمان آخرین ماههای بارداری فصل و تولد نوزاد است. متخصصان معتقدند كه ماه تولد نوزاد میتواند روی هر فاكتوری از هوش گرفته تا طول عمر افراد تأثیرگذار باشد برای مثال نوزادانی كه در ماههای فصل بهار به دنیا میآیند بیشتر در معرض خطر ابتلا به گروهی از بیماریها مثل آسم، اوتیسم، شیزوفرنی، ام اس و یا حتی آلزایمر قرار دارند درحالی كه این خطرات در نوزادان فصل تابستان به مراتب كمتر است. این بررسیها همچنین نشان میدهد كه متولدین فصل بهار نسبت به متولدین تابستان عمر كوتاهتری دارند. در یك مطالعه مشابه كه در آمریكا صورت گرفت معلوم شد متولدین پاییز حدود 160 روز بیشتر از متولدین بهار عمر میكنند. به گزارش روزنامه دیلی میل، اغلب متخصصان بر این باور هستند كه چنین تفاوتهایی میتواند ناشی از میزان تماس مادر با نور خورشید در دوران بارداری باشد. همچنین بنابراین یافتهها، كمبود نور خورشید میتواند تأثیرات طولانی مدت روی سلامت جسم و روان كودكان در ماههای نخست زندگی داشته باشد.
شناسایی ژنهای مرتبط با میگرن
پزشكان در یك مطالعه جدید ژنهایی را شناسایی كردهاند كه با بروز سردردهای میگرنی ارتباط دارند. این ژنهای شناسایی شده یك مجموعه سه تایی هستند كه نقش یكی از آنها در بروز سردردهای میگرنی در زنان بیشتر است. آمارها نشان میدهد كه به طور متوسط 20 درصد جوامع به این نوع سردردهای آزاردهنده و شدید مبتلا هستند. بعلاوه احتمال بروز این نوع سردردها در زنان سه تا چهار برابر بیشتر است. پزشكان این بیماری را بعنوان یك اختلال مغزی توصیف كردهاند كه در آن نورونها یا سلولهای مغزی به محركها واكنش غیرطبیعی نشان میدهند. دكتر ماركوس شواركز از بیمارستان زنان بریگهام در بوستون آمریكا برای ارزیابی و آزمایش دقیق روی این اجزاء ژنتیكی یك مجموعه بینالمللی از ژنومها را كه از 23 هزار و 230 زن تهیه شده بود و 5122 نفر از آنها نیز به میگرن مبتلا بودند، تحت مطالعه قرار دادند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، دو نوع از این ژنها PRDM16 و TRPM8 نام دارند كه فقط با بروز میگرن ارتباط دارند. بعلاوه ژن TRPM8 فقط موجب بروز میگرن در زنان میشود. این مطالعه در مجله تخصصی نیچر منتشر شده است.
روش جدید محققان برای به داماندازی سلولهای فراری سرطانی
مهندسان در دانشگاههاروارد و موسسه فناوری ماساچوست(MIT) افزاره جدیدی خلق کردهاند که میتواند سلولهای سرطانی منفرد را در یک نمونه خون آشکارسازی کند و به پزشکان اجازه تعیین سریع اینکه آیا سرطان از جایگاه اصلی خود پخش شده است یا نه، را بدهد.
اندازه این افزاره میکروسیالیت در حد یک سکه است و قادر به آشکارسازی ویروسهایی مانند HIV نیز هست. مهمت تونر از MIT معتقد است که این افزاره را میتوان جهت تستهای ارزان قیمت در کشورهای در حال توسعهای که تجهیزات تشخیص گران قیمت ندارند، استفاده کرد. این میلهها که از نانولولههای کربنی ساخته شدهاند، میتوانند سلولهای سرطانی و سایر اجسام ریز را هنگام عبور از افزارههای میکروسیالیت بدام بیندازند. تونر مدل اولیه این افزاره را چهار سال پیش ساخت. در مدل اولیه، خونی که از یک بیمار گرفته میشد از دهها هزار میله سیلیکونی ریزی که با پادتنهای قابل چسب به سلولهای توموری پوشیده شده بودند، عبور میکرد.
هر سلول سرطانی که به میله تماس پیدا میکرد به دام میافتاد. با این حال، بعضی از سلولها ممکن بود هرگز با میلهها تماس پیدا نکنند. تونر فکر کرد که اگر میلهها به جای اینکه توپر باشند، متخلخل باشند؛ آنگاه سلولها میتوانند درست از داخل آنها عبور کنند و احتمال چسبیدن آنها افزایش مییابد. این افزاره میکروسیالیت جدید که با نانولولههای کربنی تجهیز شده است، میتواند سلولهای سرطانی را هشت برابر بیشتر نسبت به مدل اولیه جمعآوری کند. معمولاً آشکارسازی سلولهای سرطانی گردشی یا همان سلولهای سرطانی که از تومور اصلی جدا شدهاند، بسیار سخت است، زیرا تعداد کمی از آنها وجود دارد؛ معمولاً فقط چندین سلول در هر میلیلیتر نمونه خونی که میتواند شامل 10 میلیارد سلول سالم خونی باشد. با این حال، آشکارسازی این سلولهای فراری یک راه مهم برای تعیین گسترش بیماری سرطان است. این گروههاروارد/MIT هندسههای متنوعی از جنگل نانولوله کربنی را در این افزاره میکروسیالیت قرار داد. بمانند مدل اولیه، سطح هر لوله میتواند با پادتنهای مختص سلولهای سرطانی تجهیز شود. با این حال، از آن جایی که سیال میتواند از درون این هندسههای جنگلی و نیز از اطراف آنها عبور کند، فرصت بسیار زیادی برای بداماندازی سلولها یا ذرات هدف وجود دارد. این پژوهشگران جزئیات نتایج کار تحقیقاتی خود را در مجله Small منتشر کردهاند.