دانستنی های پزشكی
افزایش تولد نوزادان پسر، تحت تأثیر پرتوهای هستهای
پرتو یونیزه برای نسل انسانی بدون خطر نیست و بتازگی هم یافتههای یك پژوهش جدید نشان میدهد قرار گرفتن در معرض پرتوهای هستهای، توازن نسبت تولد پسران و دختران را به هم میریزد. این پژوهش نشان میدهد كه پرتوهای آزمایشات هستهای پیش از پیمان منع آزمایش سلاحهای هستهای در سال 1963، فاجعه چرنوبیل و زندگی در كنار تأسیسات هستهای باعث تاثیرات منفی طولانیمدت بر نسبت تولد پسران بر دختران (احتمال جنسیت) شده است. گفته میشود كه پرتو یونیزه در نتیجه فعالیت اتمی از ویژگیهای جهشزا برخوردار بوده و از این رو تاثیرات مضری بر باروری دارد. تا پیش از این تصور میشد كه این تاثیرات ممكن است در مردان به تولیدمثل فرزندان پسر بیشتر و در زنان به دختران بیشتر منجر شود.
محققان آلمانی در پژوهش خود به بررسی تاثیرات طولانیمدت تماس با پرتو بر احتمال جنسیت كه یك نشانگر ژنتیكی برای آشكارسازی جنسیت كودك به شمار میرود، پرداختند. آنها بطور خاص بر دادههای احتمال جنسیت در كنار عواقب جوی جهانی آزمایش بمب هستهای در غرب اروپا و آمریكا، عواقب ناشی از حوادث هستهای در سراسر اروپا و همچنین انتشارات رادیواكتیو از تاسیسات هستهای در شرایط اجرایی عادی در سوئیس و آلمان پرداختند. تحلیلهای آنها نشاندهنده یك شكاف قابل توجه در بین نسبت تعداد زنان و مردان در هر سه مورد بود: - افزایش تولد نوزادان پسر به نسبت نوزادان دختر در اروپا و آمریكا در سالهای 1964 تا 1975 احتمالا در نتیجه ذرات رادیواكتیو و آزمایشهای هستهای در جو جهانی بوده است. - یك جهش قابل توجه در احتمال جنسیت در اروپا در سال 1987 در پی حادثه چرنوبیل دیده شد كه در آمریكا اثری از آن نبود. - در میان افرادی كه در نزدیكی تاسیات هستهای سوئیس و آلمان در فاصله 35 كیلومتری آن زندگی میكنند، افزایش قابل توجهی در احتمال جنسیت در زمان فعالیت این تاسیسات مشاهده شده است.
موضوعی كه هنوز چندان روشن نشده این است كه آیا این افزایش در تولد نوزادان پسر به نسبت به دختران در نتیجه كاهش دفعات تولد نوزاد دختر است یا افزایش دفعات تولد پسران. همچنین این محققان برآورد كردهاند كه نقص تولد و تولد نوزاد مرده یا نوزادان معلول پس از انتشار جهانی پرتو یونیزه تا چندین میلیون در جهان افزایش داشته است.
شناسایی جدیدترین ریسك فاكتور در سلامت زنان
تپش نامنظم قلب یا فیبریلاسیون دهلیزی در زنان بهطور چشمگیری خطر مرگ را افزایش میدهد. مطالعات انجام گرفته روی 34 هزار زن میانسال نشان داد خطر مرگ در زنان مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی دارای نسبتی در حدود 8/10 در هر هزار نفر در سال است كه در مقایسه با رقم 1/3 در هر هزار نفر در سال برای زنانی كه مبتلا به این عارضه نیستند، رقم بسیار بالایی است. فیبریلاسیون دهلیزی یك نوع تپش نامنظم قلب است. به جای پمپاژ مؤثر خون، دهلیز بهطور ناگهانی و گذرا ارتعاش پیدا میكند و به خون اجازه میدهد تا در قلب بریزد. در این هنگام احتمال تشكیل لخته و ورود آن به جریان خون پس از شروع تپش منظم قلب وجود دارد. اگر این لختهها به مغز برسد باعث سكته میشود. فیبریلاسیون دهلیزی اغلب با علائم خاصی همراه نیست. برخی از افراد فیبریلاسیون دهلیزی را مانند تپش قلب احساس میكنند. پس از تشخیص این عارضه در زنان، یك معاینه قلبی كامل شامل اكو و كاردیوگرافی (سونوگرافی قلب) برای بررسی احتمال وجود مشكل قلبی ضروری است. علاوه بر این باید ریسك فاكتورهای دیگر مانند فشار خون بالا و كلسترول بالا برای درمان و ارائه توصیه برای تغییر سبك زندگی مورد توجه قرار بگیرد. پزشكان بر این باورند كه پس از تشخیص این مشكل ابتدا باید ریسك فاكتور را شناسایی و سپس نسبت به درمان آن اقدام كرد و پس از آن تپش نامنظم قلب را مورد توجه خاص قرار داد. از آنجا كه سن، چاقی و فشار خون بالا از ریسك فاكتورهای مهم فیبریلاسیون دهلیزی به حساب میآیند، كاهش وزن و درمان فشار خون بالا به كند كردن روند فیلتراسیون دهلیزی كمك میكند.
مصرف نانهای سبوسدار چربیهای شكمی را كاهش میدهد
یك متخصص تغذیه گفت: مصرف نانهای تیره و سبوسدار موجب كاهش چربیهای شكمی میشود.
سید ضیاءالدین مظهری اظهار داشت: نان سرشار از ویتامینهای گروه B، ویتامین E و مواد معدنی مانند منیزیم، آهن، روی و حتی كلسیم است. وی گفت: اگر افراد از نان سبوسدار استفاده كنند، تمام این ویتامینها و املاح به بدن آنها میرسد البته ویتامینها و املاحی كه در نان وجود دارد در فرآیند پخت از بین نمیرود ولی ممكن است از بخشی از فعالیتهای ویتامینها كاسته شود و در صورتی كه دمای پخت بسیار بالا باشد، درصد زیادی از آنها از بین میرود. این متخصص تغذیه با بیان اینكه كاهش ویتامینها و املاح نان در فرآیند پخت چندان بااهمیت نیست، اضافه كرد: افراد با مصرف مواد غذایی مانند سبزیها، حبوبات، غلات، گوشتها، لبنیات و میوهها میتوانند نیازهای بدن خود به املاح و ویتامینها را تأمین كنند. مظهری درباره خواص سبوس گندم بیان داشت: گندم از چند لایه تشكیل شده كه شامل پوست گندم، جوانه گندم و لایه حاوی كربوهیدرات یا همان نشاسته گندم است. زمانی كه گندم آرد میشود، به ذرات ریزی تبدیل شده و از الكهای مختلفی عبور داده میشود. وی بیان كرد: به مخلوط شدن پوسته خارجی گندم با مغز گندم كه نشاسته است، سبوس گندم گفته میشود كه در آن تركیبات باارزشی وجود دارد البته سبوس انرژی تولید نمیكند همچنین افراد با مصرف آن چاق نمیشوند.
این متخصص تغذیه اضافه كرد: نانهای غنیشده از افزودن ویتامینها و املاح معدنی به آرد تهیه میشود كه بخشی از نیاز بدن به مواد مورد نیاز را تأمین میكند و سبوس هم به دلیل دارا بودن انواع ویتامین به غنی شدن آرد كمك میكند البته مصرف نانهای تیره و سبوسدار موجب كاهش چربیهای شكمی میشود.
دارویی گیاهی برای درمان شوره والتهاب پلک ها
محققان گیاهان دارویی كشور موفق به تولید داروی گیاهی ضد «بلفاریت» - عارضه شوره و التهاب پلكها - شدند كه میتواند سبب رشد و تقویت ابرو و مژهها شود. دكتر علی صالحنیا، مدیر عامل لابراتور تحقیقات كاربردی گیاهان دارویی لرستان اظهار كرد: این دارو از گونه گیاهی «مورت سبز» موجود در رشته كوهها زاگرس و نواحی لرستان گرفته شده و اثر درمانی مناسبی در برابر بیماری «بلفاریت» یا شوره والتهاب پلكها از خود نشان داده است. وی با اشاره به اثر ضد قارچی، باكتریایی و التهابی این داروی گیاهی، تصریح كرد: بیماری «بلفاریت» اغلب در اثر مصرف مواد شیمیایی و آرایشی نامرغوب در زنان بروز پیدا میكند كه این داروی گیاهی با پاك كردن ریشه موها از عوامل عفونی میتواند خواص درمانی مناسبی از خود نشان دهد. مدیرعامل لابراتوار تحقیقات كاربردی گیاهان دارویی لرستان در پایان گفت: این داروی گیاهی میتواند باعث از بین رفتن التهاب و شوره پلكها و ریزش ابرو و مژه شود و بیماران را از مصرف كورتونها و آنتی بیوتیكهایی مانند تتراسایكلین، جنتامایسین و .... بی نیاز كند
تبدیل سلولهای پوستی انسان به سلولهای مغزی
دانشمندان آمریکایی موفق شدند سلولهای پوست انسان را به طور مستقیم به سلولهای مغزی تبدیل کنند.دانشمندان آمریکایی با دست کاری فرایندی که در آن DNA درون سلولهای پوستی جنینی رونویسی میشوند، سلولهایی تولید کردند که مانند نورونها (سلولهای عصبی) عمل کنند. این شیوه پیش از این بر روی موشها انجام شده بود. از این شیوه میتوان برای تحقیقات عصب شناختی استفاده کرد. همچنین استفاده از آنها برای تولید سلولهای مغزی قابل پیوند نیز امکان پذیر است.
دانشمندان از ویروسهای تراریخته برای وارد کردن چهار «عامل رونویسی» مختلف به سلولهای پوستی جنینی استفاده کردند. این عوامل در خواندن DNA و رمز گشایی از پروتئینهای درون سلول نقش دارند. محققان دریافتند ورود این چهار عامل رونویسی در تبدیل بخش کوچکی از سلولهای پوستی به سلولهای که مانند نورونها عمل میکنند، موثرند. برخلاف دیگر راهبردها این فرایند در برنامهریزی دوباره سلولهای پوستی به سلولهای عصبی نقشی ندارد اما بیشتر در شکل گیری مستقیم سلولهای پوستی به سلولهای عصبی موثر هستند.
ماریوس ورنیگ استادیار پاتولوژی در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد کالیفرنیا یکی از پژوهشگران این طرح گفت: نشان دادیم که تبدیل مستقیم سلولهای پوستی انسانی به سلولهای عصبی که ظاهر و رفتار آنها مانند سلولهای عصبی موجود در مغز انسان است،امکان پذیر است. محققان پیش از این میدانستند که تغییر یک سلول تخصصی شده به سلول بنیادی امکان پذیر است اما نمی دانستند که آیا میتوان یک سلول تخصصی را به مسیر دیگری و به سوی یک سلول تخصصی با وظیفه دیگر هدایت کرد یا خیر.ورنیگ یادآور شد: بررسی و مطالعه مغز بسیار دشوار است. جمجمه بسیار دقیق از مغز محافظت میکند و از این رو تصویر برداری از داخل آن دشوار است. این شیوه میتواند روزی برای خلق سلولهای مغزی که بتوان آنها را به بیماران مبتلا به اختلالات عصبی پیوند زد، مورد استفاده قرار گیرد.
محل سوختگی را فقط با آب معمولی خنک کنید
رییس مركز تحقیقات سوختگی بیمارستان مطهری به شهروندان توصیه كرد: زخم سوختگی را به استثنای سوختگی با -UU-'-UU-'پودرآهك-UU-'-UU-' به مدت 10 تا 15 دقیقه، فقط با آب معمولی بشویند و خنك كنند.دكتر محمد جواد فاطمی اظهار داشت :در سوختگی شدید، بیمار را باید فوری به مركز درمانی منتقل كرد، وی افزود: افراد نباید محل سوختگی را به ویژه در موارد شدید با یخ خنك كنند چرا كه استفاده از یخ موجب كاهش دمای بدن میشود. وی خاطرنشان كرد: گرچه خنك كردن محل سوختگی با آب نیز موجب كاهش دمای بدن فرد سوخته میشود اما شدت آن از خنك كنندگی یخ كمتر است. فاطمی اضافه كرد: برای جلوگیری از كاهش دمای فرد دچار سوختگی باید او را با پتو گرم نگه داشت و فقط محل سوختگی خنك شود. رییس مركز تحقیقات سوختگی بیمارستان مطهری تاكید كرد: به كار بردن پمادسوختگی، بتادین، خمیردندان، سیب زمینی، ماست، زردچوبه، الكل و آهك برای افرادی كه دچار سوختگی شدهاند، اشتباه است و میتواند منجر به عفونت شود. دكتر فاطمی با تاكید براینكه بكار بردن هریك از این مواد میتواند میزان عفونتهای زخم سوخته را افزایش دهد، گفت: استفاده از این مواد برای شستن، ضدعفونی كردن و تسكین درد در زخم سوختگی، واكنشهایی را در زخم ایجاد میكند كه موجب به تاخیر افتادن ترمیم جای زخم میشود. رییس مركز تحقیقات سوختگی بیمارستان مطهری خاطرنشان كرد: متاسفانه استفاده از آهك برای تسكین سوختگی بویژه در استان سیستان و بلوچستان كشور رواج دارد كه موجب بروز كزاز، عفونت زخم و افزایش طول درمان سوختگی میشود.دكتر فاطمی گفت: علاوه بر این موارد، بكاربردن این مواد گاهی موجب تغییر رنگ محل زخم میشود و درصورت شدید بودن زخم، پزشك برای اقدامات تشخیصی باید این مواد را از سطح زخم پاك كند كه درد و رنج زیادی را برای بیمار همراه دارد. وی یادآور شد: آمار بالای سوختگی در كشور موجب شده است تا میزان عوارض و مرگ و میر بیماران سوختگی در ایران بیش از استانداردهای جهانی باشد. فاطمی، اطلاع رسانی ناكافی، استفاده از بخاریهای قطرهای، رعایت نكردن اصول ایمنی در ساختمان سازی، فرسودگی سیستم برق، دسترسی نداشتن به آتش نشانی در بسیاری از مناطق و نبود حمایتهای اجتماعی را از دلایل بالا بودن میزان سوختگی و مرگ و میر ناشی از آن در كشور برشمرد.
پلاسما سلاحی برای مقابله با عفونت های خطرناک
متخصصان و كارشناسان علوم پزشكی در اروپا اعلام كردهاند كه از پلاسما میتوان بعنوان سلاحی برای مقابله با عفونتها استفاده كرد. این یافته جدید حاصل یك مطالعه طولانی مدت است و به شناسایی روشی جدید برای مراقبت از بیماران بستری شده در بیمارستان در برابر عفونتهای شدید و خطرناك منجر خواهد شد. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، دكتر گریگو مورفیل از متخصصان انستیتو ماكس پلانك در این مطالعه خاطرنشان كرد كه با استفاده از پلاسما در تلاش برای دستیابی به روشهایی است كه باكتریها و ویروسهای عامل بروز عفونتها در بیمارستانها را نابود میسازند. در این روش، پلاسما فوق العاده حرارت داده شده و با یك گاز دارای بارالكتریكی، تغییراتی روی آن اعمال میشود. مورفیل تصریح كرد كه این روش كاربردهای عملی بسیاری میتواند داشته باشد. وی در این باره تصریح كرد: ما در حال طراحی سیستمی هستیم كه از خواص ویژگیهای آنتی باكتریان ذاتی پلاسما برای عفونت زدایی سریع وآسان استفاده كنیم. دكتر مورفیل همچنین افزود: در واقع تلاش ما این است كه با استفاده از پلاسما توان سیستم ایمنی بدنمان را در مقابله با عفونتهای شدید و خطرناك تكمیلتر كرده و افزایش دهیم. این روش كاربردهای متنوعی میتواند داشته باشد كه شامل حفظ بهداشت دستها و بهداشت مواد غذایی، عفونت زدایی از تجهیزات پزشكی و بیمارستانی، رعایت بهداشت فردی و حتی در دندانپزشكیها هستند.
رابطه مستقیم بین دو آفتكش با بروز پارکینسون
پزشكان هشدار دادند قرارگرفتن در معرض آفت كشها و حشرهكشها در نزدیكی مزارع و محلهای مسكونی، خطر ابتلا به بیماری پاركینسون را تشدید میكند. بیماری پاركینسون یك بیماری تحلیل برنده است كه علائم آن شامل لرزش غیرارادی دست و پا، كند شدن حركات و یا حتی افسردگی هستند. البته علاوه بر اینها علائم دیگری هم وجود دارد كه در بیماران مختلف به نسبتهای متفاوتی ظاهر میشوند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، متخصصان علوم پزشكی دانشگاه كالیفرنیا در لس آنجلس در آزمایشات جدید خود به رابطه بین پاركینسون با دو نوع آفت كش پی بردهاند كه معمولا روی محصولات كشاورزی پاشیده میشوند. احتمالا این آفت كشها كاربرد جهانی دارند و در نقاط مختلف دنیا استفاده میشوند. این مطالعه مستقیما روی خود مزرعه داران و كشاورزان انجام نگرفته بلكه در واقع روی افرادی صورت گرفته كه در نزدیكی مزارع زندگی میكنند.
دو آفت كشی كه در این مطالعات تحت آزمایش قرار گرفتهاند شامل یك قارچ كش به نام «maneb» و یك آفت كش گیاهی به نام «paraquat» هستند. این مطالعات كه در مقالهای در مجله اروپایی همه گیر شناسی به چاپ رسیده حاكیست در افرادی كه با این مواد در تماس هستند احتمال ابتلا به پاركنیسون 75 درصد افزایش پیدا میكند. این بررسیها تایید میكند كه تماس همزمان با سه آفت كش ziram، maneb و paraquat خطر بروز پاركینسون را تا سه برابر افزایش میدهد.
احساس خوب، درد و استرس را از انسان دور میکند
دكتر آنتونی اونگ از متخصصان سلامت و بهداشت عمومی در دانشگاه كورنل آمریكا در این باره میگوید: همه ما پیر میشویم اما آنچه كه مهم است چگونگی روند این پیری است كه در واقع كیفیت aزندگی ما را مشخص میكند. به گزارش روزنامه ساندی تایمز، دكتر اونگ در ادامه میافزاید: برای مثال افراد شادتر ممكن است اشتیاق زیادتری نسبت به ورزش كردن به طور منظم داشته باشند و همچنین زمان خود را طوری برنامهریزی كنند كه از یك خواب خوب و مطلوب شبانه بهرهمند شوند، اقدامی كه بویژه برای سالهای پیری و سالخوردگی مفید و ارزشمند است. بنا براین گزارش، مطالعات مختلف نشان داده است افرادی كه احساسات مثبت قویتری دارند در بدنشان مقدار مواد شیمیایی ناشی از التهاب مربوط به استرس و تنش بسیار كمتر است. این افراد حتی قادر هستند برخی از آسیبهای حسی را كه در اثر استرس به بدن آنها تحمیل میشود با این احساس مثبت شفا داده و برطرف كنند. دكتر اونگ در توضیح این مطلب متذكر شد: اگر احساسات مثبت برای افزایش سطح سلامتی ما مفید هستند بنابراین یك پیامد مستقیم و قابل سنجش آن افزایش سالهایی است كه میتوانیم زندگی باكیفیت و بهرهمند از سلامت مطلوب داشته باشیم. بدین معنی كه حتی با بالارفتن سن، بدن در وضعیت بهتر و قویتر قرار میگیرد و ناتوانیهای ناشی از افزایش سن خیلی دیرتر به سراغ انسان میآید.