دکتر محمد علی نیلفروش زاده؛ متخصص پوست و مو
میکرونیدلینگ (Percutaneous Collagen Induction Therapy) که به درمان تحریک کلاژن سازی یا PCI نیز معروف است نوعی روش تحریک مکانیکال جهت ترمیم آسیبهای ساختاری پوست است که منجر به بازسازی بافت آسیب دیده و تغییر یافته میگردد.
هدف این درمان، بهبود ظاهر و عملکرد پوست میباشد. طی فرایند میکرونیدلینگ، با استفاده از سوزنهای بسیار ریز، میلیونها میکروکانال در اپیدرم و درم ایجاد میگردد.
وارد کردن سوزنها به داخل پوست، باعث افزایش انتشار فاکتورهای رشد از فیبروبلاستها، پلاکتهای خونی و بهبود عملکرد فاکتورهای رشد alpha و Beta میگردد.
این فرایند منجر به افزایش تولید کلاژن و الاستین توسط فیبروبلاستها میشود. کراتینوسیتها نیز به محل نیدلینگ در اپیدرم منتقل شده و در آنجا تکثیر میشوند و در نتیجه باعث افزایش ضخامت اپیدرم میگردند.
در این روش نفوذ سوزن به داخل پوست میبایست به حدی باشد که خونریزیهای ظریف داخل پوستی ایجاد گردد (pin point bleeding) در میکرونیدلینگ اپیدرم سوراخ میشود اما تخریب نمیشود، بنابراین اپی تلیال در مدت زمان کوتاهی بازسازی شده و در نتیجه دوران نقاهت پس از درمان بسیار کوتاه خواهد بود.
مزایای تکنیک میکرونیدلینگ
کاهش ریسک PIH
قابل استفاده برای تیپهای پوستی متفاوت (Fitzpatrick I v)
بسته شدن سریع کانالهای ایجاد شده و ریسک پایین
دوره نقاهت کوتاه مدت
افزایش ضخامت اپیدرم
افزایش فاکتورهای رشد، کلاژن، الاستین
میکرونیدلینگ به دو شیوه سطحی و عمقی انجام میگردد.
میکرونیدلینگ سطحی (جهت جوانسازی اولیه و حداکثر تا عمق 0/5 میلی متر) روی اپیدرم کانالهای بسیار ریزی ایجاد میکنند که باعث میشود فاکتورهای رشد از کراتینوسیتها آزاد شده و فعالیت آنها در اپیدرم افزایش یابد.
میکرونیدلینگ عمقی (جهت جوانسازی پیشرفته، اسکارها، استریا… از عمق 0/5 تا حداکثر ۳ میلی متر) فرایند بهبود زخم موجب میشود کراتینوسیتها و فیبروبلاستها تحریک گردند، که نتیجه آن افزایش فعالیت TGF-β و افزایش رشد و نمو سلولهای اپیدرم، کلاژن، الاستین و گلیکوز آمین گلیکان میباشد.
موارد منع مصرف
موارد منع مصرف دائم، درمان در موارد زیر نمیبایست انجام گیرد:
واکنشهای آلرژیک به مواد مورد استفاده
بیماریهای پوستی (مانند کلوئید، کهیر و ...)
سرطان پوست
مشکلات گردش خون
هموفیلی
مصرف کومارینها یا دیگر داروهای ضدانعقاد خون
دیابت
صرع
بیماریهای مربوط به سیستم ایمنی بدن
موارد منع مصرف موقت
سرما خوردگی
عفونتهای تبزا یا بیماریهای عفونی
مصرف الکل یا مواد مخدر
مصرف آنتی بیوتیکها
بارداری و شیردهی
تبخال
ورم ملتحمه
پس از انجام جراحی زیبایی (توصیه میشود حداقل یک سال بین جراحی زیبایی و میکرونیدلینگ فاصله باشد. (پس از شیمی درمانی یا پرتودرمانی (توصیه میشود حداقل ۸ ماه بین شیمی درمانی یا پرتودرمانی با میکرونیدلینگ فاصله باشد (پس از انجام IPL یا لیزر درمانی، میکرودرم ابریژن یا درمان با استفاده از اسیدهای میوه (توصیه میشود حداقل یک هفته بین این درمانها با میکرونیدلینگ فاصله باشد).
عوارض جانبی
همانند تمام درمانها، میکرونیدلینگ نیز ممکن است عوارض جانبی در پی داشته باشد، اما این عوارض معمولاً ۷۲ ساعت پس از درمان رفع خواهند شد.
این عوارض عبارتند از
قرمزی و تورم
در طول روزهای اول پس از درمان ممکن است تورم و قرمزی در پوست ایجاد شود.
دلیل این امر آن است که نفوذ سوزن به داخل پوست باعث ایجاد کانالهای بسیار ریز در پوست شده که طی فرایند بهبود پس از درمان برطرف خواهند شد.
زخمهای کوچک ایجاد شده بلافاصله بسته شده و حدود ۳ ساعت پس از درمان میتوان از لوازم آرایشی استاندارد استفاده نمود.
کلوئید
اگر پوست بیمار مستعد کلوئید سازی باشد، زخمهای بسیار ریزی که حین درمان در پوست ایجاد میشود ممکن است منجر به بروز کلوئید در پوست گردد.
هایپر پیگمنتیشن
در صورت قرار گرفتن در معرض آفتاب پس از درمان، ممکن است هایپر پیگمنتیشن ایجاد شود، اگرچه احتمال آن بسیار کم است.
استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF بالای ۳۰ میتواند از بروز آن جلوگیری کند.
تبخال
در صورتی که بیمار سابقه تبخال داشته باشد انجام میکرونیدلینگ ممکن است باعث ایجاد این ضایعه شود.
استفاده از داروهای پیشگیری کننده (ضد تبخال) میتواند در جلوگیری از بروز آن مؤثر باشد.
هماتوم (کبودی)
التهاب
خارش و درد خفیف
در یک مطالعه مروری در سال 2017 که توسط Bonati انجام شد، مطرح شده که میکرونیدلینگ در درمان اسکار آکنه، جوانسازی پوست، اسکار آبله مرغان، سوختگی، کلویید، آکنه، ریزش مو، ملانوز اطراف چشم و بهبود قابلیت زنده ماندن فلپها و گرافتها و افزایش جذب داروها از طریق پوست میگردد.
عوارض جانبی خفیف و خود محدود شونده هستند. البته گزارشاتی مبنی بر تیرگی پس از التهاب در برخی افراد و چند عارضه نادر از جمله افزایش حساسیت سیستمیک در گزارشات محدود دیده شده است.
در مجموع در این مطالعه مروری میکرونیدلینگ را روشی بی خطر، ایمن و مقرون به صرفه گزارش کرده است که در تمام انواع پوستها قابل انجام است.