سفید شدن موها با افزایش سن طبیعی است؛ اما هنگامی که آن‌ها را در اوایل دهه ۳۰ و بعضی اوقات، حتی ۲۰ سالگی مشاهده میکنید، بسیار مأیوس‌کننده است. هم خاکستری شدن و هم سفید شدن موها نتیجه‌ی این است که موها رنگ‌دانه‌هایشان را از دست داده‌اند. هنگامی که کاهش قابل توجهی در رنگدانه‌ها به وجود می‌آید، موها خاکستری می‌شوند و وقتی هیچ رنگدانه‌ای وجود ندارد، موها سفید می‌شوند. هنوز علت دقیق این مورد کشف نشده است؛ اما در ادامه فاکتور‌هایی که منجر به سفید شدن موها می‌شود و راه‌حل‌های درمانی آن را آورده‌ایم.
چه عواملی باعث ایجاد موهای سفید می‌شود؟
رشد مو هنگامی اتفاق می‌افتد که سلول‌های پیر به دلیل تولید سلول‌های جدید توسط فولیکول‌های مو بیرون رانده می‌شوند. این اتفاق در سه مرحله رشد (آناژن)، توقف (کاتاژن) و استراحت (تلوژن) رخ می‌دهد. در طول دوره‌ی استراحت، موهای شما به طول عمر خود می‌رسند و می‌افتند و تار موی جدیدی در آنجا رشد می‌کند. هنگامی که موهای شما رشد می‌کنند، رنگ‌دانه‌هایی به آن‌ها تزریق می‌شود که به آن رنگ می‌دهد. با افزایش سن، میزان رنگدانه‌ای که به هر رشته مو تزریق می‌شود کاهش می‌یابد، به همین دلیل موها خاکستری و در نهایت سفید می‌شوند.
بروز موهای سفید با عوامل زیر مشخص می‌شود:
برخی شرایط اساسی پزشکی می‌توانند باعث از بین رفتن رنگدانه در موهایتان شوند. آن‌ها عبارت‌اند از: کمبود ویتامین B۱۲ یا مشکلات غده تیروئید و هیپوفیز
۱- ژنتیک
متخصصان می‌گویند ژن‌ها عامل اصلی تعیین‌کننده‌ی این هستند که موهایتان در چه سنی رنگدانه از دست بدهند. برای برخی افراد، این اتفاق حتی ممکن است قبل از ۲۰ سالگی بیفتد و برای برخی دیگر، اولین تار‌های سفید نسبتاً دیر مشاهده می‌شوند. هر چه پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگتان زودتر موهایشان سفید شده باشد، احتمال این که موهای شما هم زود سفید شوند، بیشتر است.
۲- کمبود ملانین
در بیشتر موارد، کمبود ملانین عامل اصلی سفید شدن موهاست. تولید ملانین به تغذیه مناسب و دریافت پروتئین کافی بستگی دارد. کمبود این مواد مغذی باعث می‌شود میزانِ ملانین، از حد قابل قبول پایین‌تر بیاید.
۳- عدم تعادل هورمون‌ها
هورمون‌های شما تأثیر زیادی بر روی رنگدانه‌ی موهایتان دارند. عدم تعادل آن‌ها می‌تواند باعث سفید شدن زودهنگام موها شود.
۴- برخی شرایط پزشکی
برخی شرایط اساسی پزشکی می‌توانند باعث از بین رفتن رنگدانه در موهایتان شوند. آن‌ها عبارت‌اند از: کمبود ویتامین B۱۲ یا مشکلات غده تیروئید و هیپوفیز.
۵- استرس
استرس ناشی از برنامه‌های سرسام‌آور و مشغله‌های زیاد کاری، یکی دیگر از دلایل مهم خاکستری شدن زودهنگام موهاست؛ چه به تنهایی و چه به دلیل افزایش دیگر عادات نادرست مثل مصرف بیشتر فست فود‌ها و... در این شرایط.
۶- مواد شیمیایی
بعضی اوقات، استفاده از محصولات شیمیایی مانند شامپوها، صابون‌ها، رنگ موها و ... ممکن است به طور مستقیم باعث این مشکل شود و یا می‌تواند با ایجاد عفونت یا آلرژی به طور غیرمستقیم موجب خاکستری شدن زودرس موها شود.
۷- عوامل خارجی
تغییر در رنگ موی شما می‌تواند به دلیل عوامل خارجی مانند آب و هوا، آلودگی و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی رخ دهد. این عوامل روند پیری را تسریع می‌کنند.
اخیراً در مورد فقدان رنگدانه در مو یک موفقیت اساسی حاصل شده است؛ به طوری که مشخص شد فولیکول‌های مو مقدار کمی پراکسید هیدروژن آزاد می‌کنند که با گذشت زمان انباشته می‌شوند و با رنگ‌زدایی از موها باعث خاکستری شدن و در نهایت سفید شدن آن‌ها می‌شوند. با از بین بردن این تجمع، این امکان وجود دارد که موهای شما رنگ طبیعی خود را دوباره به دست بیاورند.
۸- چاقی
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله the American Academy of Dermatology منتشر شد، دانشمندان مشاهده کردند افراد چاق ممکن است با افزایش خطر ابتلا به خاکستری شدن زودرس موها مواجه شوند. بدین منظور بهتر است وزنتان را در محدوده‌ی طبیعی نگه دارید.
۹- کمبود ویتامین D
همان‌طور که ذکر شد برخی کمبود‌های غذایی می‌توانند موجب خاکستری شدن موها شوند؛ یکی از آن‌ها کمبود ویتامین د است. یک مطالعه منتشرشده در مجله بین‌المللی Trichology نشان داد کودکانی که دچار موهای خاکستری زودرس بودند، در مقایسه با گروه کنترل، به میزان قابل توجهی دچار کمبود یا مقدار ناکافی از ویتامین د بودند.
۱۰- بیماری خودایمنی آلوپسی آره آتا
بیماری پوستی خود ایمنی آلوپسی آره‌اتامی‌تواند منجر به سفید شدن تار‌های مو شود. طبق توضیحات بنیاد ملی آلوپسی آره‌آتا، مبتلایان به این بیماری ممکن است موهای سر یا بدنشان را کاملاً از دست بدهند. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش موها می‌شود و وقتی موی جدید رشد کرد، سفید می‌شود.
آیا می‌توان از سفید شدن موها پیشگیری کرد؟
این که خاکستری شدن موها قابل برگشت است و یا این که برای کمک به سیاه شدن موهای سفید چه کاری می‌توان انجام داد، تا حد زیادی به علت ایجاد آن بستگی دارد. اگر ژنتیک عامل این اتفاق باشد، کار چندان زیادی نمی‌توان کرد.
اگر علت اصلی یک مشکل اساسی بهداشتی است، با پزشک مشورت کنید تا ببینید بهترین کاری که می‌توان انجام داد کدام است؟ هنگامی که مشکل رفع شد، ممکن است به بازگرداندن رنگدانه به موهای شما کمک شود؛ البته در این مورد تضمین قطعی وجود ندارد.
پیگمانتاسیون مجدد گاهی اوقات پس از هورمون درمانی امکان‌پذیر است.
راه دیگر برای بهبود رنگدانه‌ها مصرف تزریقی یا خوراکی ویتامین B-۱۲ است.
نکاتی برای خلاص شدن از شر موهای سفید:
۱- افزایش مصرف ویتامین B۱۲
به دلیل کمبود ویتامین B۱۲ موهای شما ممکن است سفید شوند. اگر این مسئله‌ی شماست برگشت فرآیند خاکستری شدن موها می‌تواند به آسانی و راحتی مصرف مقادیر کافی از این ویتامین باشد.
کمبود ویتامین B۱۲ باعث کم‌خونی کشنده (پرنیشیوز) می‌شود و از دست دادن رنگدانه‌های موهایتان نیز از علائم این بیماری است. با حفظ یک رژیم غذایی متعادل که مقادیر مناسبی ویتامین به شما می‌دهد، می‌توان این وضعیت را برطرف کرد.
۲- بررسی غده‌ی تیروئید و درمان آن در صورت کم کاری
غده تیروئید شما روی تمام عملکرد‌های حیاتی بدنتان تأثیر دارد. هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به سفیدی زودرس موها شود. لازم است سطح تیروئیدتان را بررسی کنید تا در صورت از بین رفتن رنگدانه در موهایتان از علت آن آگاهی داشته باشید.
کم کاری تیروئید یک بیماری مزمن جدی است و ممکن است به مکمل هورمون نیاز داشته باشد. برخی از غذا‌ها می‌توانند در عملکرد غده تیروئید شما اختلال ایجاد کنند. برای کنترل سطح تیروئید، حواستان به آن‌ها باشد.
۳. ترک سیگار
سبک زندگی شما تأثیر زیادی در سلامتی و رنگ موهایتان دارد. استعمال سیگار بر روی بدن شما اثرات نامطلوبی دارد و می‌تواند در سفید شدن موها مشارکت کند.
نتایج یک مطالعه نشان داد که افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری شانس بیشتری برای از دست دادن رنگدانه مو دارند.
۴- دریافت آنتی‌اکسیدان‌ها به مقدار کافی
رژیم غذایی شما می‌تواند به جلوگیری از بروز موهای سفید کمک کند. فقط کافی است مطمئن شوید که به اندازه کافی از مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان مصرف میکنید.
از دست دادن رنگدانه به دلیل استرس اکسیداتیو می‌تواند تسریع شود. اکسیداسیون، که یک فرایند طبیعی است، موجب تولید رادیکال‌های آزاد می‌شود که مقدار آن با افزایش سن، افزایش می‌یابد. این عدم تعادل باعث می‌شود موهایتان رنگدانه خود را از دست داده و سفید شود.
۵- مصرف غذا‌هایی که برای کاهش موهای سفید مفیدند
اگر به دلیل کمبود ویتامین B۱۲ موهایتان خاکستری شد باید غذا‌های دریایی، تخم مرغ و گوشت بیشتری از جمله گوشت گاو و گوسفند مصرف کنید. محصولات لبنی مانند شیر و پنیر نیز منابع خوبی هستند. کسانی که رژیم غذایی گیاهی یا وگان دارند، می‌توانند مکمل یا مواد غذایی غنی‌شده با ویتامین B۱۲ را انتخاب کنند.
همچنین، غذا‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند انواع توت، انگور، سبزیجات برگ سبز و چای سبز مصرف کنید.
در اینجا لیستی از غذا‌هایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند موهایتان رنگدانه دار شود:
- انواع توت:این میوه‌های ریز سرشار از ویتامین C هستند.
- جگر:با کم‌خونی و کمبود آهن مبارزه می‌کند.
- هویج:سرشار از ویتامین A است.
- برگ‌های کاری:سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند سلنیوم، ید، روی و آهن است.
- اسفناج:در تولید ملانین کمک می‌کند.
- تخم مرغ:سرشار از ویتامین B۱۲ است.
- لوبیا:منبع غنی پروتئین است.
- تخمه آفتابگردان:سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی است.
- گردو:منبع غنی از مساست که به تولید ملانین کمک می‌کند.
آیا موهای سفید می‌توانند دوباره سیاه شوند؟
با تشخیص صحیح و درمان، فرایند خاکستری شدن موها را می‌توان معکوس کرد و موهای سفید می‌توانند سیاه شوند. اما اگر مشکل ژنتیکی یا وابسته به سن باشد، معکوس کردن روند بعید است. با این وجود، این امکان وجود دارد که سرعت این روند را با یک رژیم غذایی متعادل و یک رژیم مراقبت از مو کند کرد.
منبع:تبیان
