دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
معمولاً 35 تا 40 درصد نوجوانان بهویژه پسرها دچار آكنه میشوند علت اصلی آكنه افزایش ترشحات چربی، توسط غدد چربی در پوست و یا بسته شدن مجرای این غدد و رشد باكتریایی است.
شیوع بیشتر آكنه در آقایان معمولاً در اواخر بیست سالگی و سی سالگی دیده میشود در حالی كه در این زمان شیوع آن در زنان كمتر از سنین نوجوانی است.
علت اصلی بروز این مشكل پوستی شناخته نشده است. بسیاری از پزشكان در غرب نقش رژیم غذایی را خنثی میدانند و بیشتر بروز آن را به استفاده از مواد آرایشی و عدم رعایت بهداشت فردی نسبت میدهند.
علائم آکنه
آكنه از درجات خفیف تا بسیار شدید وجود دارد كه به صورت تجمع لكههای قرمز رنگ كه گاه توپر نیز هستند در ناحیه صورت، شانه و پشت ایجاد میشود.
نواحی متورم پوست ممكن است به صورت جوشهای سرسیاه و یا سر سفید دیده شوند. بعد از فروكش كردن التهاب آثار جوشها به علت تجمع رنگدانهها باقی میمانند.
تركیب این علائم باعث ایجاد ظاهر ناخوشایند آكنه میشود. آكنه میتواند باعث زخم، اثرات سوء فیزیكی و روان گردد.
در موارد آكنههای شدید چركی (آكنه فول مینانژ) بیرون ریزی شدید آكنه میتواند به همراه تب و درد در مفاصل باشد.
درمانهای رایج آکنه
درمانهای موضعی مانند بنزوئیل پراكسید، اثرات ضدمیكروبی دارند. كرمهای ضدمیكروب مانند اریترومایسین نیز استفاده زیادی دارند.
از آنتیبیوتیكهای خوراكی مانند تتراسایكلین گاه برای 3 ماه و یا بیشتر استفاده میشود.
رتینوئید خوراكی (اكوتان) كه همان دوز بالای ویتامین A است از جمله درمانهای رایج است. داروی ایزورتینوئین غدد چربی در پوست را كوچك میكند و به كاهش بسته شدن مجاری غدد چربی كمك میكند.
زنانی كه تحت درمان با رتینوئید خوراكی هستند نباید باردار شوند، زیرا دوز بالای ویتامین A باعث بروز نقایص جنینی میشود.
مواد غذایی مفید برای آکنه
اكثر متخصصان پوست به اثر رژیم غذایی در بروز آكنه معتقد نیستند، هر چند برخی متخصصین تغذیه و درمانگران سنتی موفق به درمان آكنه با توجه به رژیم غذایی شدهاند.
نتایج اولیه نشان دادهاند كه رژیمهای حذفی موفق میتواند در این شرایط مفید باشد.
روی و آکنه
گوشت قرمز، نان كامل و غلات سبوسدار منبع خوب روی هستند.
كمبود روی در ایجاد التهاب پوست، التیام زخمها و مدت زمان بروز آكنه مؤثر است.
ویتامین A و آکنه
جگرحاوی مقدار بسیار زیاد ویتامین A است كه به حداقل رساندن زخمها كمك میكند. هویج و سیبزمینی شیرین نیز حاوی بتاكاروتن هستند كه پیشساز ویتامین A است.
دریافت مقادیر خوب بتاكاروتن میتواند برای آكنه مفید باشد.
کروم و آکنه
غلات كامل صبحانه، نانها و ماكارونی حاوی كروم هستند كه تصور میشود به كاهش عفونت پوست كمك میكند.
اسیدهای چرب ضروری و آکنه
دانه كتان، دانه كنجد، دانه كدو حلوایی و آفتابگردان حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند كه برای التیام پوست لازمند.
میتوان این دانهها را با هم آسیاب كرد و در یخچال نگهداری نمود و به غلات، نانها، سوپ، آش، خورشت، ماست و میوهها به هنگام استفاده اضافه نمود.
ویتامین C و آکنه
توتها، مركبات، فلفل و پاپایا منابع غنی ویتامین C هستند كه برای سلامت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونتهای باكتریایی مفید است.
ویتامین E و آکنه
آواكادو، جوانه گندم حاوی ویتامین E هستند كه به حفظ ساختار پوست و التیام پوست كمك میكند.
سولفور و آکنه
سیر، پیاز و تخممرغ حاوی سولفور هستند كه تصور میشود به بهبود آكنه كمك میكنند.
مواد غذایی كه باید پرهیز شوند
جلبكها و سبزیهایی كه حاوی مقادیر زیاد ید هستند میتوانند باعث تشدید آكنه در برخی افراد شوند.
نکات مهم
- مكمل روغن گل مغربی حاوی اسید گاما لینولئیك است كه به ساخته شدن پوست جدید و پوست نرم كمك میكند.
- برخی درمانگران گیاهی به استفاده از روغن درخت چای، برگ كلم و سیر خام بر روی نواحی آكنهدار پوست توصیه میكنند.
- مكمل روی میتواند مفید باشد.