زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر محمد گلشنی؛ متخصص و جراح پوست و مو

از چه زمانی شروع کنیم؟

نکته مهم این است که باید از دوران کودکی توجه به سلامت پوست را آغاز کنیم؛ یعنی زمانی که کودک خودش به این مسئله آگاهی ندارد. بنابراین از اولین روزهای تولد ابتدا خودمان باید به پوست نوزاد و کودکمان توجه کنیم و پس از آن نیز در کنار این کار به او آموزش دهیم که در این رابطه چه کارهایی باید انجام دهد.پس این مراقبت از هنگام تولد آغاز می‌‌شود از این‌رو توصیه پزشکان و کارشناسان مبنی بر تغذیه نوزاد با شیر مادر به این علت است که تمام مواد لازم برای رشد نوزاد در آن وجود دارد؛ به علاوه مواد غذایی کمکی، که متخصصان اطفال به شما توصیه خواهند کرد.

تفاوت پوست نوزادان با بزرگسالان
همانطور که اشاره شد، در وهله اول تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت و شادابی پوست ایفا می‌‌کند که این مسئله از بدو تولد با تغذیه مناسب نوزاد آغاز می‌‌شود.
در بزرگسالی پوست ما سد محکمی است در برابر ورود میکروب‌ها و آلودگی‌‌های محیطی. وقتی پوست سالم است، هیچ میکروبی نمی‌‌تواند از آن عبور کند. در حقیقت پوست سالم از ارگان‌‌های داخلی بدن ما محافظت می‌‌کند. در عین حال پوست، وسیع‌ترین ارگان بدن است. پوست نوزادان با افراد بزرگسال تفاوت‌‌هایی دارد. اول اینکه ساختمان پوست نوزادان هنوز به طور کامل شکل پیدا نکرده و احتیاج به محافظت دارد، بنابراین حالت سد دفاعی را ندارد. دوم اینکه پوست نوزادان نسبت به بسیاری مواد، تراوا یعنی قابل نفوذ است در حالیکه قابلیت نفوذ بسیاری مواد در بزرگسالی وجود ندارد. سوم اینکه پوست نوزادان به گونه‌ای است که آب بدنشان از طریق آن تبخیر می‌‌شود که این مسئله در بزرگسالان نیز وجود دارد و طبیعی است، اما میزان آن در نوزادان بیشتر است. بنابراین کودکان به راحتی ممکن است آب بدن خود را از طریق پوستشان از دست بدهند، به همین علت است که رطوبت پوست بچه‌‌ها اهمیت زیادی دارد. بنابراین در اطفال باید بیشتر از کرم‌‌های نرم کننده و مرطوب کننده پوست استفاده کنیم. چهارمین تفاوت این است که غدد چربی یا سباسه پوست اطفال و کودکان ترشح کافی ندارند وترشح آنها از دوران بلوغ به بعد به میزان کافی می‌‌رسد. بنابراین ما باید پوست بچه‌‌ها را چرب کنیم، یعنی هم از چرب کننده و هم نرم کننده استفاده کنیم. چرب کننده‌‌هایی مثل روغن بچه، وازلین و اوسرین.

تاثیر آب بر سلامت پوست
ماباید یاد بگیریم که از همان دوران کودکی آب کافی به بدنمان برسانیم ،چون آب نقش حیاتی در سلامت بدن و پوست دارد. 65 درصد از وزن بدن آب است . تعادل میزان آب در بدن نیز بر عهده کلیه‌‌ها و همچنین ترشح غدد عرق است،یعنی غدد عرق مستقیما" آب را از بدن دفع می‌‌کند . جدای از تعریق،تبخیر آب هم از سطح پوست وجود دارد که باعث کاهش آب بدن می‌‌شود.

مواد مورد نیاز پوست
باید بدانید که ساختمان پوست از سه قسمت تشکیل شده: اپی درم (لایه خارجی پوست)، درم (قسمت میانی پوست) و هیپودرم (لایه زیرین پوست یا همان بافت چربی) که در افراد چاق لایه هیپودرم ضخامت بیشتری دارد.
اپی درم یا همانطور که گفته شد، لایه خارجی پوست، هر 28 روز بازسازی می‌‌شود. پوست بدن ما غشای پایه ای دارد که    سلول‌‌ها از آنجا تکثیر می‌‌شوند و به طرف بیرون پوست حرکت می‌‌کنند که طی 4 هفته کل اپی درم بازسازی می‌‌شود. مسئله ای که وجود دارد این است که اپی درم به علت تکثیر و بازسازی دائم، نیاز مفرط به تمام موادی داردکه برای ساخت سلول‌‌ها مورد نیازند. مهمترین این مواد عبارتند از: پروتئین، اسیدهای آمینه، چربی‌‌هایی که مورد نیاز بدن هستند، مانند اسیدهای چرب ، تری‌گلیسیریدها و مقداری کلسترول، قندها و کربوهیدراتها، انواع ویتامین‌‌های ضروی بدن ، شامل عناصر و ویتامین‌‌های و... .A ، گروه B وC،D،K،E مورد نیاز بدن، مانند آهن، روی، بنابراین اگر تغذیه ما کامل نباشد بازسازی اپیدرم که هر 28 روز باید صورت بگیرد، به طور کامل انجام نمی‌‌شود. طی روند بازسازی اپیدرم، سلول‌‌های جدید رفته رفته به سمت بالای پوست می‌‌آیند و به مرور قسمت بیرونی پوست به نام لایه شاخی که بافتی مرده است از بین می‌‌رود. در دوران قدیم که افراد به دفعات کمتر و با فواصل بیشتری حمام می‌‌کردند، هنگام استحمام کیسه می‌‌کشیدند. اجداد ما در آن دوران به طور عامیانه، فکر می‌‌کردندکه با کیسه کشیدن چرک بدن را پاک می‌‌کردند. اما در واقع تنها قسمت اندکی از آن شامل آلودگی‌‌های محیطی بوده و بخش عمده آن، همان لایه شاخی پوست بوده که به علت استحمام دیر به دیر روی پوست انباشته می‌‌شده است. در حال حاضر از آنجا که ما یک روز در میان یا هر روز دوش می‌‌گیریم، حتی اگر لیف هم نکشیم ، لایه شاخی پوست ما زیر آب شسته یا با حوله پاک می‌‌شود. مقدار ی از آن هم به لباس‌‌هایمان می‌‌چسبد و پوست ریزی به صورت میکروسکوپی صورت می‌‌گیرد.

کیسه کشیدن ممنوع!
در این میان نکته مهمی وجود دارد و آن هم این است که در دوران حاضر که عادات استحمام ما تغییر کرده، کیسه کشیدن و استفاده از لیف زبر ممنوع است، زیرا این کار زمانی مناسب بود که ما 2 هفته یکبار حمام می‌‌رفتیم و حالا هر روز دوش می‌‌گیریم، این کار مضر است و حتی مخاطراتی را به همراه دارد.
بنابراین هنگام حمام کردن حتماً از لیف نرم استفاده کنید یا اصلاً لیف نزنید. همچنین از شوینده‌‌های ملایم استفاده کنید. صابون‌‌هایPH قلیایی دارند، در حالیکه PH پوست ما اسیدی و بین 5 تا 6 است. با توجه به این نکته، صابون‌‌های معمولی به علت بر هم زدن PH پوست، باعث تحریک پوستی و رشد بعضی از میکروب‌ها روی آن می‌‌شود. به همین علت اگر هر روز دوش می‌‌گیرید و استحمام می‌‌کنید، نباید به طور دائم از صابون استفاده کنید. منظور از صابون هم نوع غالب آن نیست، بلکه هر نوع صابونی اعم از صابون‌‌های مایع یا شامپو بدن.
همچنین توصیه می‌‌شود که استحمام روزانه خود را با آب ولرم و به مدت کوتاه حدود 2 دقیقه انجام دهید. از پاک کننده‌‌ها هم یک روز در میان یا دو روز در میان استفاده کنید، چون آب داغ و پاک کننده‌‌ها ممکن است لایه خارجی پوست و چربی‌‌های مفید آن را کاملاً بشویند و از بین ببرند که در این حالت پوست دچار خشکی می‌‌شود، نقش دفاعی خود را از دست می‌‌دهد و PH آن تا چندین ساعت دچار اختلال می‌‌شود.