زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مراقبت‌ های بهداشتی برای شادابی پوست

داشتن پوستی سالم و شاداب یكی از دغدغه‌های فكری خیلی‌ها، مخصوصا خانم‌هاست و امروز برای رسیدن به این منظور، روش‌های مختلفی پیشنهاد می‌شود؛ اگر به دنبال راه هایی برای حفظ شادابی پوست صورت و برطرف کردن مشکلات خود در آن ناحیه هستید این مطلب را مطالعه کنید.

اولین توصیه‌‌های مراقبت پوستی

1- مراقبت از آفتاب

2-  مراقبت از خشكی پوست

3- عدم مصرف سیگار

4- عدم اسكراب پوستی در پوست دارای ضایعه

5- استفاده از محصولهای غیر كومدوژن در بیماران مبتلا به آكنه.

محصولات مراقبت پوست

محصولات انتخابی برای مراقبت پوست شامل:

1- صابونها و پاك كننده‌‌ها

2- تونرها، قابض‌‌ها، شفاف كننده‌‌ها

3- مرطوب كننده‌‌ها

4- كرمهای دور چشم

5- ضد آفتاب

6- لایه بردارها

7- ماسك‌‌ها

صابون ها و پاك كننده ها

 هدف استفاده از این تركیبات پاك كردن آرایش، چربی و كثیفی از سطح پوست است كه جهت سرعت بخشیدن به تمیز كردن پوست از این فرآورده‌‌ها استفاده می‌‌شود.

مدتها صابون به عنوان پاك كننده اصلی بود ولی امروزه پاك كننده‌‌های جایگزین صابون استفاده می‌‌شوند چرا كه رطوبت پوست را بهتر حفظ می‌‌كنند.

پاك كردن پوست اساس حفظ سلامت پوست است. این تركیبات در مورد پوست خشك باید ملایم بوده و صابون همراه با مرطوب كننده باشد.بهتر است علاوه بر شستن صورت از مالش آرام پوست هم استفاده شود و اسكراب هم انجام شود.

پس از خشك كردن پوست ، مالش و اصطكاك شدید  آن را تحریك می‌‌كند و نباید اینكار انجام شود و خشك كردن توسط یك حوله نرم انجام می‌‌شود.

آب مورد استفاده جهت شستشوی صورت باید ولرم باشد و از مصرف آب خیلی سرد یا خیلی گرم جلوگیری شود.

در بعضی از موارد صابون‌‌های مخصوص پوست‌های جوش‌دار استفاده می‌‌شود كه حاوی تركیب آنتی باكتریال و یا بنزوئیل پروكسید است.

بعضی پاك كننده‌‌ها به شكل كرم یا امولسیون هستند كه منفعت بیشتری نسبت به صابون و آب ندارند ولی نباید به عنوان مرطوب كننده استفاده شود. این تركیبات برای پاك كردن آرایش چرب كه مقاوم به آب است توصیه می‌‌شود. این تركیب برای افراد با پوست ظریف توصیه می‌‌شود. اگر چه این مواد باید با آب شسته شوند.

تونرها و شاداب كننده ها

هدف استفاده از این تركیبات برطرف كردن چربی و یا باقیمانده صابون است ولی علاوه بر آن اثر نرم كننده نیز بر پوست دارند. در مواردیكه شوینده‌‌های قلیایی استفاده می‌‌شود شاید مصرف این تركیبات ضروری به نظر برسد.

در صورتیكه رتینوئید مصرف می‌‌كنید، مصرف این تركیبات پوست را قرمز، ملتهب و دچار خارش می‌‌كند. در این صورت استفاده از تركیبات فاقد الكل مفید است.

این تركیبات پوست را خنك و شاداب به نظر می‌‌رساند و بصورت موقت منافذ پوستی را می‌‌بندد و چربی لایه خارجی پوست را می‌‌برد.

شاداب‌كننده‌ها غالباً شامل آلومینیوم یا نمك‌های روی هستند كه منافذ پوستی را می‌‌بندند ولی این اثر جنبه علمی ندارد. از طرفی این تركیبات منتول یا كامفور دارند كه پوست را خنك و شاداب می‌‌كند.

 امروزه كه استفاده از صابون‌های مدرن رایج شده است، شستشوی صورت با آب برای پاك كردن كامل صابون كافی است و مصرف این تركیبات غیر ضروری است. فرآورده‌‌های بعد از اصلاح غالباً شامل این تركیبات هستند و این محصولات دارای آب و الكل است.

در صورتیكه بیمار از تركیبات آنتی اكسیدان موضعی استفاده می‌كند بهتر است فرم ژل یا اسپری استفاده شود.

مرطوب كننده ها

این تركیبات برای حفظ سد پوستی لازم است و بعلاوه اثرات ضد پیری نیز دارد. بعضی از بیماران دچار آكنه عنوان می‌‌كنند كه چون پوست ما دارای ضایعه است مجبوریم پوست را خیلی خشك نگه داریم. در حالیكه در این افراد استفاده از فرم محلول یا شكل كرم بدون چربی مناسب است و این تركیبات باید در این افراد دارای خاصیت غیر كومدوژن باشند. در صورتیكه بدن خشك نباشد استفاده از مرطوب كننده لازم نیست ولی در بعضی افراد مرطوب كردن بدن نیز لازم است.

مهمترین فاكتور در انتخاب نوع مرطوب كننده تعیین نوع پوست است.

 پوست خشك: فاقد درخشندگی است. منافذ به سختی قابل تشخیص است و این افراد معمولاً پوستهای روشنتری دارند. در افراد با پوست بسیار خشك گاهی پوسته پوسته شدن و ترك پوستی قابل شهود است.

 پوست چرب: این پوست براق به نظر می‌‌رسد خصوصاً در ناحیه پیشانی، بینی، چانه، در لمس چرب است. منافذ پوستی بزرگ قابل مشاهده است این افراد مستعد آكنه در بلوغ هستند.

 پوست نرمال: حالتی بین خشك و چرب است. نه براق و نه چرب در لمس هستند. به نظر مرطوب می‌‌رسد. منافذ پوستی بزرگ نیستند.

 پوست تركیبی: T-Zore این پوستها كه شامل پیشانی، پل بینی، مركز چانه است فعالیت غدد سبابه شدیدتر است. در این نواحی چرب می‌‌باشد.

در پوستهای خشك استفاده از مرطوب كننده چرب لازم است.

در پوستهای چرب یا متمایل به چرب نیاز به مرطوب كننده نیست به جز مواقعی كه پوست خشك‌تر می‌‌شود مثلاً در معرض هوای سرد و خصوصاً در افراد با پوست مستعد آكنه نباید از مرطوب كننده معمولی استفاده شود.

در پوستهای نرمال یا نزدیك به نرمال باید از مرطوب كننده‌‌هایی كه حداقل چربی را دارند استفاده كرد. در پوستهای تركیبی نباید از مرطوب كننده در نواحی T-zone استفاده كرد و باید از تركیبات فاقد چربی استفاده كرد.

تیپ پوستی همچنین در تعیین تكرار استفاده از مرطوب كننده نیز موثر است. در پوستهای خشك تر، دفعات تكرار باید بیشتر شود. مرطوب كننده‌‌ها بایستی بصورت كامل بر روی پوست مالیده و بعد با آب شسته شود.

كرم های دور چشم

هدف در واقع شبیه كاربرد مرطوب كننده‌‌ها است. البته این تركیبات بسیار گران تر هستند. بدلیل اینكه ماده فعال مرطوب كننده‌‌ها برای دور چشم می‌‌تواند تحریك كننده باشند. این تركیبات باید برای پوست نازك اطراف چشم قابل تحمل باشند و میزان رطوبت مورد نیاز نیز در استفاده از این تركیبات یك ملاك است.

ضد آفتاب ها

جزء موارد ضروری برای مراقبت پوستی هستند. بیماران باید مراقبت كامل از اشعه UVB,UVA داشته باشند هر چقدر پوست فرد روشن تر باشد احتمال آسیب بیشتر است.

نكات ضروری با آفتاب

1- در ساعات اوج گرما بیرون از منزل نباشد (ساعت 9 صبح تا 4 بعدازظهر)

2- در طی ساعات فعالیت خارج از منزل از كلاه یا نقاب یا لباس مناسب استفاده كنید چرا كه امواج خورشید از سطح آب شن و برف ساتع می‌‌شود. امواج خورشید از هر سطح قابل رفلكس، بازتاب می‌‌شود.

3- روزهای ابری كه به نظر خنك تر می‌‌رسد، نیز مانند سایر روزها است و حفاظت از آفتاب كاملاً ضروری است.

4- در روزهای برفی، احتمال سوختگی بسیار شدید است پس حفاظت از صورت و گوشها ضروری است.

5- SPF لباسهای پوشش حدود 4 یا بیشتر است كه بسته به نوع لباس متفاوت است. افرادی كه لباسهای نازك یا تی شرت سفید می‌‌پوشند حدود 20درصد از امواج خورشید را جذب می‌‌كنند و بقیه را عبور می‌‌دهند. پوشیدن لباس خیس حفاظت آن را در برابر نور آفتاب 30-40درصد كاهش می‌‌دهد.

6- استفاده از ضد آفتاب‌‌ها با SPF حداقل 15.

انواع ضد آفتاب

ضد آفتابها 2 نوع فیزیكی و شیمایی دارند :

ضد آفتاب فیزیكی: با ایجاد نور خورشید عمل می‌‌كنند و این كار را با كاربرد موادی مشابه تالك مثل تیتانیوم دی اكساید عمل می‌كند.

ضد آفتاب شیمایی: امواج خورشید را جذب می‌‌كنند.

 میزان جذب به مواد اختصاصی موجود در محصول و غلظت این مواد بستگی دارد. مواد اصلی موجود در این ضد آفتابها شامل اكسی بنزون، بنزوفنون و پارا آمینوبنزوئیك اسید (PABA) هستند.

بیشتر ضد آفتابهای شیمایی 95درصد اشعه UVB را جذب می‌‌كنند ولی اغلب آنها UVA را جذب نمی كنند. ضد آفتابهای شیمیایی از گروه بنزوفنون كه مثل ضد آفتابهای فیزیكی امواج ماوراء بنفش را تقریباً بطور كامل بلوك می‌‌كنند، SPF معادل 15 دارند. بطور كلی ضد آفتاب ایده آل هر دو فاكتور شیمایی و فیزیكی را بطور تركیبی دارا است.

 spf: بر اساس FDA درجه حفاظت از امواج نورماوراء بنفش كه توسط پوست با ضد آفتاب در مقایسه با پوست بدون ضد آفتاب را نشان می‌‌دهد.میزان اثربخشی كه در SPF تعریف می‌‌شود با بروز قرمزی كه در پوست در معرض آفتاب مشخص می‌‌شود كه به اریتم معروف است. بروز حداقل دوز ایجاد كننده اریتم یعنی حداقل میزان تابشی كه باعث بروز قرمزی پوست می‌‌شود و این میزان تابش از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. به عنوان مثال اگر فرد بدون هیچ ضد آفتابی 10 دقیقه طول بكشد تا دچار اریتم شود، تماس با همان تابش با ضد آفتاب با SPF 15، 150 دقیقه طول می‌‌كشد (15 ×10).

 محصولات مقاوم به آب (Water-resistant): محافظت از پوست را تا 40 دقیقه پس از تماس با آب تازه انجام می‌‌دهد.

 محصولات ضد آب (Waterproof): محافظت از پوست را تا 80 دقیقه پس از تماس با آب تازه انجام می‌‌دهد.

 محصولی كه بیش از 25درصد اثربخشی خود را پس از 40 دقیقه شناكردن از دست ندهد به عنوان Water resistant است.

 محصولی كه بیش از 25درصد اثر بخشی خود را پس از 40 دقیقه شنا كردن از دست بدهند، مقاوم به آب نیستند و باید بطور مكرر از آنها حین شنا كردن استفاده كرد.

 حساسیت پوستی: این مشكل بیشتر در برخورد با ضد آفتابهای شیمایی دیده می‌‌شود. در گذشته PABA كه در بیشتر ضد آفتابها وجود داشت، ایجاد حساسیت می‌‌كرد ولی در سالهای اخیر اكسی بنزون و گروه بنزوفنون تحریك پوستی كمتری ایجاد می‌‌كند و جایگزین PABA شده اند.

ضد آفتابهای فیزیكی باعث واكنش پوستی نمی‌شود. در بیشتر موارد علت حساسیت پوستی به ضد آفتاب بدلیل سایر مشتقات آنها مثل عطر یا نگهدارنده‌‌هاست و نه به دلیل خود ضد آفتاب.

 بهترین SPF باید 15 و بالاتر باشد. برای افراد با تیپ پوستی 1 یا 2 و افراد high risk مثل افرادیكه در ریسك خطر تومور پوستی هستند SPF 30 یا بیشتر لازم است.

SPF توصیه شده نه تنها به تیپ پوستی فرد بلكه به میزان زمان تابش نور آفتاب نیز بستگی دارد.

نكاتی در مورد ضد آفتاب ها

 بینی بیشترین تماس با نور خورشید را دارد و در ریسك بالاتری از آسیب ناشی از نور آفتاب است. بعلاوه بیشتر تومورهای سرطانی پوست بر روی بینی دیده می‌‌شود. بنابراین استفاده مكرر از ضد آفتاب روی بینی لازم است.

 استفاده از ضد آفتاب باید بصورت دائمی باشد.

 استفاده از عینك آفتابی همانگونه كه از چشم محافظت می‌‌كند، از پوست نیز محافظت می‌‌كند و باید بگونه ای باشد كه 100درصد امواج ماوراء بنفش را جذب كند. چرا كه تماس با نور خورشید چین‌‌های پوستی اطراف چشم را مشخص تر می‌‌كند. بهتر است عینك آفتابی فرم چشم را داشته باشد (فرم Elliptical) و یا لبه‌‌های وسیع‌تری داشته باشد كه از امواج رسیده به چشم جلوگیری كند.

 استفاده از كلاه نیز می‌‌تواند SPF حدود 3 داشته باشد. البته در صورتی كه لبه‌‌های پهنی داشته باشد. البته به تنهایی كفایت نمی كند و ضد آفتاب با SPF مناسب نیز لازم است.

 حفاظت از لبها: ضد آفتاب بایستی بر روی لب هم زده شود. دیده شده كه تومورهای لب در مردان شایع‌تر است. به این خاطر كه خانمها غالباً از lipStick استفاده می‌‌كنند كه به عنوان فیلتری اشعه خورشید را بلوك می‌‌كند. درست مثل ضد آفتابهای فیزیكی و از نفوذ اشعه خورشید و بروز تومور پوستی جلوگیری می‌‌كند.

 سایه‌بان یا نورگیر شیشه ماشین نیز از موارد ضروری است چرا كه بیشتر امواج مضر خورشید از شیشه عبور می‌‌كند و می‌تواند اثرات تخریبی تجمعی داشته باشد

لایه بردارها

 این تركیبات لایه استراتوم كورنئوم (لایه شاخی) را تخریب می‌‌كند. Scrub یا مالش بر اساس عمل فیزیكی لایه بردارها پایه گذاری شده است.

 البته مصرف این تركیبات امروزه خیلی زیاد شده است. و در بعضی از موارد باعث بروز مشكلاتی شده است مثلاً Acne excoriate در افرادیكه از Scrub زیاد و نادرست استفاده می‌‌كنند، دیده می‌‌شود.

شایعترین تركیباتی كه به عنوان لایه بردار به كار می‌‌روند، آلفاهیدروكسی اسید (AHA)، بوتیلتید هیدروكسی آنیزول (BHA) و رتینوئیدها هستند.

با استفاده از این تركیبات بازسازی پوست انجام می‌‌شود و پوست نرم تر و شفافت تر به نظر می‌‌رسد.

استفاده از میكرودرم ابریژن به این روند كمك بیشتری می‌‌كند. از جمله در بیماران كه Acne excoriate دارند، انجام میكرودرم ابریژن با جلسات كنترل شده می‌‌تواند احساس رضایت در بیماران ایجاد كند.

ماسك ها

ماسك‌‌ها یك سیستم انتقالی هستند و بیماران معمولاً این فرآورده‌‌ها را برای سفت كردن پوست، پاك كردن عمقی منافذ پوستی و مرطوب كردن پوست استفاده می‌‌كنند. بیشتر افراد برای كاربرد این فرآورده‌‌ها رغبت نشان می‌‌دهند چرا كه در مدت زمان كوتاهی انواع متفاوتی از محصولات را بر روی صورت می‌‌گذارند و حس ماسك گذاشتن را دوست دارند ولی باید به بیماران توضیح داد كه منافع این فرآورده‌‌ها فقط تا زمانی است كه بر روی پوست قرار دارند. بهتر است این محصولات هفته‌ای یكبار بر روی پوست بكار روند. بعضی از این محصولات با اثرات درمانی به عنوان ماسك مشابه به كار می‌روند.

مراقبت های پوستی

به سن، جنس، تیپ پوستی بیمار، حساس بودن، چرب بودن و .... یا روش زندگی (كار در خارج از منزل یا خانه‌داری) و سیل كار در روز یا شب بستگی دارد.

 فاكتور دیگر نژاد است به عنوان مثال استفاده از تركیبات ضد آفتاب حاوی روی میكرونیزه یا تیتانیوم در افراد با پوست سبزه یا سیاه ظاهر ماسكه‌ای ایجاد می‌‌كند.

بطور كلی 3 كلمه اصلی در مراقبت از پوست:

1- تمیز كردن

2- درمان كردن

3- حفاظت كردن

اقدامات بهداشت و مراقبت پوست باعث:

1- محدود كردن آسیب‌های ناشی از تماس با نور آفتاب

2- آبرسانی را تقویت می‌‌كند.

3- حفاظت سد لیپیدی را باعث می‌‌شود.

از طرفی شیوه زندگی هم به اندازه مراقبت روزانه مهم است. حفاظت از تابش اشعه آفتاب با استفاده از ضد آفتاب، كلاه و... سیگار نكشیدن هم اهمیتی به اندازه مراقبت روزانه دارد.