زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

روش‌های غیر جراحی جوان سازی صورت

امروزه باطول عمر بیشتر افراد جامعه، تلاش‌هـــای زیادی برای کشـــف روش‌هایی که ردپای گذر روزگار را در چهره کمرنگ کند صورت گرفته و دانش نوین مرزهای جدیدی در این حوزه ترسیم کرده است. پیداست که آگاهی از زیروبم شیوه‌های نوین جوان‌سازی صورت و مرزهای ایمنی هر یک، دانستن عوارض احتمالی آنها و واقعی کردن توقع‌مان از هر یک از این روش‌ها، راه را برای تصمیم‌گیری کسانی که متقاضی جوان‌سازی صورت خود هستد هموارتر می‌‌کند.

با این منظور در این بحث اشاره‌ای به مهم‌ترین روش‌های غیر جراحی جوان‌سازی صورت خواهیم داشت.

  ماندگاری روش‌های غیر جراحی در مقایسه با جراحی جوان‌سازی صورت

بسیاری از مردم تصور می‌کنند که درمان‌های غیر‌ جراحی جوان‌سازی موقتی هستند و جراحی دائمی ‌‌است و به همین دلیل جراحی را انتخاب می‌‌کنند این تصور، از اساس اشتباه است. از طرفی روش‌های جراحی جوان‌سازی صورت دائمی ‌‌نیستند و با افزایش سن، مجددا پوست صورت شل‌تر شده و نیاز به جوان‌سازی مجدد پیدا می‌‌کند و این در حالی است که جراحی جوان‌سازی روی یک قسمت صورت را برای یک‌بار می‌‌توان با حداقل عارضه انجام داد و امکان انجام دوباره آن بدون افزایش ریسک‌های جراحی نیست. در حالی که روش‌های غیر جراحی از مزیت مهم تکرارپذیر بودن برخوردارند، یعنی اگر درمان‌های غیر‌جراحی درست انجام شوند، ممکن است حتی از درمان‌های جراحی هم ماندگاری بیشتری داشته باشند. به این معنا که شاید کسی با درمان‌های درست غیر ‌جراحی حتی تا پانزده سال بعد هم نیازی به مداخله‌ جراحی نداشته باشد در صورتی که یک فرد جراحی شده ممکن است پس از پنج سال مجددا نیاز به اقدام مجدد داشته باشد. البته باید دانست که هیچکدام از روش‌های جراحی و غیر‌جراحی دائمی ‌‌نیستند و همه بعد از مدتی دچار درجاتی از برگشت می‌شوند.

 اهمیت درست انجام شدن روش‌های غیر جراحی

صرف‌نظر از اهمیت بالای انتخاب درست پزشک متخصص، بهترین نتایج در روش‌های مختلف جوان‌سازی صورت، اعم از جراحی و غیر جراحی زمانی حاصل می‌‌شود که متقاضی به چند جنبه توجه جدی داشته باشد. اول آن که در انتخاب شیوه‌  درمانی، به نظر پزشک خود اعتماد کند و از اعمال نظرهای شخصی بپرهیزد. یعنی بر نوع خاصی از روش‌های جوان‌سازی اصرار نکند و اجازه دهد پزشک او با ملاحظه‌ی آناتومی‌‌ و ویژگی‌های صورتش و به منظور دست یابی به بهترین نتیجه، شیوه‌ای را که صلاح می‌‌داند در پیش بگیرد. در بسیاری از موارد برای اثربخشی بهتر و طولانی‌تر ممکن است حتی نیاز به ترکیب چند روش جوان‌سازی باشد. از سوی دیگر، علاوه بر مهارت پزشک، کیفیت و به روز بودن دستگاه و یا ماده استفاده شونده در روش‌های غیر جراحی نیز بسیار حائز اهمیت است. حتی گاهی مشاهده شده که یک تزریق ظاهرا ساده‌ سم بوتولینیوم (معروف به بوتاکس) به سبب آن که کیفیت نامرغوب و کنترل نشده‌ای داشته، عوارض ناراحت کننده‌ای نظیر واکنش‌های حساسیتی، افتادگی پلک و دوبینی را بهمراه داشته است.

نکته دیگر، عدم افراط در این روش‌هاست. به عنوان نمونه استفاده افراطی از بوتاکس و این که هنوز اثر بوتاکس قبلی از بین نرفته، دوباره در مقادیر زیاد تزریق شود، حالت انباشتگی و سمیت ایجاد می‌‌کند و عضله بطور کامل فلج می‌شود. در این حالت، فرد دچار مشکل خواهد شد.

دیگر آن که باید از استفاده از مواد مصنوعی خصوصاً در مورد حجم دهنده‌ها (فیلرها) جدا خودداری کرد.

  کاربرد حجم دهنده‌ها یا فیلرها

در روش‌های جوان‌سازی از روش‌های ترکیبی استفاده می‌شود. یعنی یک شیوه‌ی خاص برای همه صورت جواب نمی‌دهد. مثلاَ ما نمی‌توانیم تمام صورت را بوتاکس بزنیم یا همه جا از فیلر استفاده کنیم. در قسمت بالایی صورت بسیاری از جوان سازی‌ها با بوتاکس قابل انجام است، ولی در قسمت‌های پایین، بوتاکس کارآیی کمتری دارد و بهتر است از فیلر استفاده کرد. در پایین صورت اعصاب حساس‌تر هستند و اگر از بوتاکس استفاده کنیم ممکن است ابراز احساسات در چهره فرد مخدوش شود.

یکی از مهمترین موارد استفاده از فیلرها خط خنده است، یعنی خطی که بین بینی و لب وجود دارد. گرچه در این خط هم انقباض عضلات نقش دارد، اما بهترین روش برای کاهش آن، فیلر است. بر حسب عمق خط خنده مقدار و نوع فیلر مورد استفاده متفاوت است. اگر در خط خنده بیش از حد از فیلر استفاده کنیم محل اتصال بینی به گوشه دهان باد کرده و حالتی غیر طبیعی ایجاد می‌کند. در واقع، هدف کاهش عمق این خط است نه برطرف‌کردن کامل آن و پزشک نباید درصدد از بین بردن این خط باشد.

مورد دیگر، حجم‌دادن لب‌ها است. برای لب‌ها هم باید به نحوی از این فیلرها استفاده کرد که لب‌ها حالت غیرطبیعی پیدا نکنند. در واقع اگر لب آنقدر حجیم شود که فرد بجای اینکه به چشم‌ها نگاه کند به لب‌ها نگاه کند این  چهره  دیگر زیبا نخواهد بود. زیبایی وقتی حاصل می‌شود که همه اجزای صورت با هم متناسب باشند.

مورد سوم هم خطوطی است در گوشه لب پایین که حالت افتادگی در گوشه لب‌ها ایجاد می‌کند. این حالت بیشتر در افراد مسن وجود دارد و ما با فیلرها هم این خطوط را پر می‌کنیم و هم گوشه لب را به سمت بالا حرکت می‌دهیم. در مورد خطوط گوشه لب کار باید بسیار هنرمندانه باشد. در افراد مسن معمولا گودی در گوشه‌های لب ایجاد شود باعث افتادگی گوشه لب‌ها می‌شود. ما این خطوط را پر می‌کنیم و هم گوشه‌های لب را تقویت می‌کنیم و هم گودی زیر گوشه‌های لب را پر می‌کنیم. این کار باعث می‌شود گوشه لب‌ها بالاتر قرار بگیرند چون وقتی گوشه‌های لب پایین باشد چهره افسرده و مسن به نظر می‌رسد. این کار در افراد بالای هفتاد سال هم قابل انجام است و در صورت انجام صحیح هیچ خطری ندارد.

مورد چهارم حجم دادن گودی دو طرف چانه و یکنواخت کردن لبه فک پایین است که جوان‌سازی نیمه پایینی صورت را تکمیل می‌‌کند.

غیر از چهار مورد فوق، فیلرها یک روش ساده برای حجم دادن به صورت و زیباتر کردن حاشیه‌های صورت محسوب می‌‌شوند. دو مورد حجمی‌‌که تجربیات مختلف آن را تایید کرده‌اند، افزایش حجم گونه‌ها و چانه است. می‌‌توان گونه‌ها را برجسته تر کرد و بین لب و چانه زاویه ایجاد کرد. انجام روش‌های حجمی ‌‌باید با دقت و احتیاط خیلی زیاد همراه باشد چرا که وارد کردن بیش از حد فیلرها ممکن است عوارض نامطلوبی مانند جابه‌جایی آنها را در پی داشته باشد.

  مخاطرات فیلرهای مصنوعی

انتخاب و نحوه تزریق فیلر مانند بوتاکس اهمیت فراوانی دارد.  سه دسته فیلر داریم: مواد مصنوعی، فیلرهای طبیعی و بافت چربی. مواد مصنوعی اکثرا از ترکیبات پلیمری هستند و دسته‌بندی متنوعی دارند. در قدیم حتی از سیلیکون و تفلون بعنوان فیلر استفاده می‌شد. یکی دیگر از این‌ها پلی آکریل آمیدها بودند که چند دهه قبل رواج داشتند و در بلوک شرق تولید می‌شدند. این مواد فاقد سازگاری لازم با بافت‌های بدن بوده و عوارض شدید و وحشتناکی داشتند. متاسفانه این مواد مصنوعی به تصور دائمی ‌‌بودن و ارزان‌ بودن مورد استفاده قرار می‌گیرند و عوارض درازمدت فراوانی دارند. یکی از عوارض آنها مهاجرت است. یعنی این مواد در جای خود باقی نمانده و حرکت می‌کنند. این مواد چون معمولا در حجم بالایی هم تزریق می‌شدند پوست را می‌کشیدند و در بسیاری از موارد با تغییر حالت پوست ظاهر آن را پیرتر نشان می‌دادند. بیمارانی مراجعه نموده‌اند که بدلیل تزریق نابجای این مواد ظاهراً بیست سال پیرتر شده‌ و اصرار برخارج نمودن این توده‌ها از صورت‌شان را داشتند چون مواد حرکت کرده و بدلیل نیروی جاذبه آویزان شده بودند. این عوارض بسختی قابل جبران هستند. کلا فیلر، اگر بد و نابجا تزریق شود، عوارضی برجای می‌گذارد که حتی از عوارض یک جراحی بد هم بدتر است. الان مدت‌ها است توصیه می‌کنیم که از مواد دائمی‌‌یا مصنوعی استفاده نشود.

 فیلرهای طبیعی یا موقتی

 موادی سازگار با بافت بدن بوده و جزیی از بدن فرد می‌شوند. لذا هم نتیجه آنها از نظر زیبایی بهتر است و هم بسیار کم‌عارضه هستند. با پیشرفت تکنولوژی احتمال بروز حساسیت ناشی ازنوع با کیفیت بالای این مواد به زیر یک درصد رسیده و ماندگاری‌شان هم بیشتر شده است. یکی از معمول‌ترین انواع این مواد اسید هیالورونیک است که ماده بافت همبند بدن انسان است و اکثرا از مشتقات و ترکیبات آن استفاده می‌شود.

 تزریق چربی

فیلر چربی، بسیار بهتر از انواع مصنوعی است چون یک بافت طبیعی با سازگاری کامل بافتی است. با این وجود مشکلاتی هم دارد. در مورد چربی، باید آنرا از جای دیگر بدن برداشت که نیازمند یک پروسه اضافه است و این برداشت از بخش دیگری از بدن ممکن است برای بیمار ناخوشایند باشد. دومین مسأله اینکه چربی برای چین‌های متوسط و عمیق ماده خوبی است، اما برای چین‌های ظریف کارآیی آن کمتر است. ولی مواد پرکننده طبیعی با توجه به غلظت‌های متفاوتی که دارند، برای انواع و اقسام چین‌ها قابل استفاده‌اند. در نتیجه احتمال ناهمواری در این مواد بسیار کمتر است. کاربرد فیلرهای طبیعی بسیار ساده است، اما در گذشته که مواد حجم ‌دهنده طبیعی به شکل فعلی در دسترس نبود استفاده از چربی بدن بیمار رایج‌تر بود.

 میزان پایداری فیلرها

عمر فیلر از بوتاکس کمی ‌‌بیشتر است. برحسب نوع فیلر و محل استفاده، بین 4 تا 8 ماه امکان ماندگاری وجود دارد. اکثر افرادی که از فیلر استفاده می‌کنند سال بعد برای تجدید آن مراجعه می‌کنند. معمولا در دفعات بعدی مقدار فیلر کمتر شده و کم‌کم فواصل تزریق نگهدارنده هم بیشتر می‌شود. یعنی فرد در زمانی طولانی‌تر به مقدار کمتری فیلر برای حفظ حالت قبل نیاز خواهد داشت. اصولا صورت ساختاری در حال تغییر است و به مرور زمان با کاهش کلاژن و بافت همبند پوست ضعیف‌تر می‌شود. هدف ما از تمام این کارها برگرداندن صورت به وضعیت جوانتر قبلی است. بنابراین درمان‌های نگهدارنده یک اصل کلی در تمام روش‌های جوان‌سازی است و بیمار باید باز هم برای حفظ وضعیت مراجعه کند منتها معمولا درمان اول کامل‌تر بوده و درمان‌های بعدی اغلب سبک‌تر هستند.

استفاده از توکسین بوتولینیوم

 به هنگام حرکات ماهیچه‌ای صورت، در هر بار لبخند زدن، خندیدن و اخم کردن، عضلات زیر پوست صورت منقبض و موجب چین خوردن پوست صورت، به‌ویژه در بالای بینی و ناحیة پیشانی می‌شوند. این حالت به مرور، سبب ایجاد چین و چروک‌های متحرک در پوست می‌شود. هر چه این حرکات شدیدتر باشد خطوط چهره و چین‌وچروک‌های حاصل از آن عمیق‌تر خواهند بود.

بوتاکس یکی از تحولات بزرگ در علم جراحی پلاستیک صورت ‌و البته جایگزین مناسبی هم برای کشیدن پوست و انواع جراحی‌های لیفتینگ -که به منظور جوان‌سازی صورت انجام می‌‌گیرد- به حساب می‌‌آید. بیشتر افراد برای برطرف کردن چین و چروک‌های پوست قسمت بالای صورت، بوتاکس را انتخاب می‌کنند.

بوتاکس نام اختصاری سم قوی بوتولینیوم است که از نوعی باکتری با نام کلوستیریدیوم بوتولینیوم ترشح می‌شود. تزریق این ماده در عضلات، فعالیت عضلانی را فلج می‌کند و خطوط ناشی از انقباض عضلات بر روی چهره را از بین می‌برد. در این صورت، چهره جوان‌تر به‌نظر می‌رسد. به‌طور معمول، نتایج حاصله از بوتاکس پس از دو تا سه روز شروع و نتیجة نهایی، دو هفته بعد ظاهر می‌شود. عضلاتی که بوتاکس به آنها تزریق می‌شود، قدرت حرکتی خود را تا حدی از دست می‌دهند. بوتاکس دوام همیشگی ندارد و چهار ماه بعد، عضله قدرت اولیه خود را پیدا می‌کند و خطوط بازمی‌گردند. به منظور تاثیرگذاری بیشتر  بوتاکس، می‌‌توان یک سال تمام، هر سه تا چهار ماه یک بار، تزریق بوتاکس  را تکرار نمود. در سال‌های بعد، می‌‌توان دفعات تزریق را کمتر نمود. در صورتی که تزریق آمپول، چندین مرتبه و به فواصل سه چهار ماه یك‌بار انجام شود، به‌تدریج به بیمار كمك می‌كند تا به¬طور ارادی عادت انقباض عضله را ترك كند.

 روش‌های دیگر جوان سازی

شیوه‌های متنوعی از جوان‌سازی صورت در دست است که به فراخور نیاز فرد یک یا چند مورد از اینها اعمال می‌‌شود که یکی دیگر از اینها شفاف‌سازی کلی پوست صورت با استفاده از روش‌هایی است  که در آن با استفاده از لیزر و یا سایر تکنولوژی‌های پیشرفته با اعمال اثر بر لایه‌های مختلف سطحی و عمقی پوست صورت، پوست صورت وادار به تولید سلول‌های جدید و کلاژن جدید می‌‌شود و پوست ضمن شفاف‌تر شدن فرم خود را بهتر حفظ می‌‌کند. البته نباید توقع داشت چین‌وچروک‌ با این روش محو و ناپدید شوند. در نسل جدید لیزرهای جوان‌سازی سعی شده تا اثرات تخریبی روی لایه‌های سطحی به حداقل رسیده و بیشترین میزان انرژی لیزر به‌طور انتخابی در لایه‌های عمقی اعمال شود. مزیت این نوع از لیزرها بخصوص در شرایط آب و هوایی کشور ما که آفتاب در اکثر روزهای سال وجود دارد بیشتر مشهود است.

 نحوه بی‌حســـی در روش‌های غیر جراحی

تمام این روش‌های غیر‌جراحی در کلینیک قابل انجام است. حداکثر بی‌حسی کرم‌هایی است که بیمار از یک تا دو ساعت قبل روی نواحی مورد نظر میمالد و پوست بی‌حس می‌شود. این روش‌ها نیازی به استراحت ندارند و بیمار می‌تواند همان موقع فعالیت روزمره‌اش را از سر بگیرد. ممکن است چند روز تورم در ناحیه مورد نظر وجود داشته باشد.

  لزوم آگاهی مردم

در مورد روش‌های جراحی، نگرانی‌ها کمتر است. چراکه کار به هرحال توسط جراحان انجام می‌گیرد و البته مخاطرات خاص خود را هم دارد. اما در روش‌های غیر‌جراحی، متأسفانه افراد زیادی وارد شده‌اند که برخی از آنها حتی پزشک نیستند. مردم باید بدانند که یک تزریق صحیح در حد یک جراحی صحیح اهمیت دارد و اگر اشتباهی صورت گیرد ممکن است یک عمر برای فرد مشکل ایجاد کند. بنابراین به صرف ارزان ‌بودن، نباید کار را بدست افراد غیر‌ متخصص که گاهی حتی پزشک هم نیستند، سپرد. این کار احتیاج به هنر، دانش و تجربه کافی دارد. بنابراین مردم در انتخاب پزشک باید با دقت عمل کنند.

نکته دوم در مورد تبلیغات گمراه‌کننده در زمینه زیبایی و جوان‌سازی است. بسیاری ساده‌اندیشانه گمان می‌‌برند با مصرف کرم‌ها و موادی که در این شبکه‌های ماهواره‌ای به عنوان روش‌های جوان‌سازی معجزه‌گر تبلیغ می‌‌شود، می‌‌توانند نتایج مطلوبی بگیرند. در حالی که با فرض محال بی‌ضرر بودن آنها، با توجه به این که پایه‌ علمی‌‌ندارند، در خوش بینانه‌ترین حالت مصرف انها بی‌خاصیت بوده و تولید آنها عمدتاً هدفی جز سو استفاده‌ی تجاری ندارند. بنابراین عقل سلیم اقتضا می‌‌کند که هیچ‌وجه به این سبک تبلیغات اعتماد نکنید.

   پیشگیری بهتر از درمان

با وجود تمام روش‌های نوین جهت جوان‌سازی پوست صورت، پیشگیری از بروز چین و چروك‌های صورت بهتر از درمان آنهاست. دوری جستن از آفتاب، استفاده از ضد آفتاب، اجتناب از دود سیگار، تغذیه سالم، خواب کافی، ورزش و نوشیدن آب فراوان، از بهترین راه‌های حفظ شادابی پوست و پیشگیری از چین و چروك‌های صورت به‌شمار می‌‌رود.