آنچه می خوریم بر سلامت پوستمان موثر است
پوست به عنوان مهمترین سد دفاعی بین محیط داخلی و خارج بدن است که نقش مهمی در عملکردهای بیولوژیک حیاتی همچون حفاظت در برابر عوامل مکانیکی و شیمیایی، میکروارگانیسم‌ها و اشعه ماوراء بنفش دارد. نوع و مقدار غذاهایی که می‌خوریم بر تقویت پوست در برابر عوامل مهاجم خارجی موثر است. کمبودهای تغذیهای با اغلب بیماری‌های پوستی مرتبط است و رژیم‌های غذایی می‌توانند به‌طور مثبت یا منفی در تنظیم عملکرد آن و میزان پیشرفت بیماری موثر باشند. در صورت کشف سوء تغذیه و کمبودهای رژیمی‌استفاده از مکمل‌های رژیمی امری معقول به نظر می‌رسد و در صورت استفاده از دوز مناسب و به مقدار مورد نیاز در تامین سلامت پوست و حفظ زیبایی در طول زندگی می‌تواند سودمند باشد.
پوست وسیع‌ترین اندام بدن می‌باشد و از 4 نوع بافت پیوندی، عروقی، عضلانی و عصبی تشکیل شده است و از سه لایه اپی درمیس و درمیس و هیپودرمیس ساخته شده است به جز لایه اپی درمیس که فاقد رگ می‌باشد پوست اندام پرعروقی است که در تغذیه اندام‌های پیرامون، ترمیم زخم، واکنش‌های‌‌ایمنی و کنترل فشارخون نقش دارد.
فرآیند طبیعی دریافت غذا تا جذب سلولی در بدن حیوانات و گیاهان تغذیه نامیده می‌شود که با توجه به نیازهای متفاوت موجودات زنده از نظر شرایط اقلیمی، ژنتیکی و روحی-ذهنی نیازمند اندازه گیری‌ها و استدلال‌های پیچیده‌‌ای می‌باشد. با صنعتی شدن جوامع امروزی همراه با آلودگی‌های شیمیایی و زیستی محیط زیست و افزایش سرعت زندگی و کاهش زمان صرف غذا وجود برخی کمبودهای مواد مغذی به ویژه ریزمغذیهای خاص اجتناب ناپذیر است بنابراین برای داشتن بدنی سالم، زیبا و کارآمد نیاز به نگرش متخصصانه به تامین نیازمندی‌های بافت‌های آسیب‌پذیرتر احساس می‌شود و پوست به علت اولین سد مواجهه با انواع آلاینده‌ها از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است.
تغذیه عامل موثر در سلامت پوست
تحقیقات دهه‌های اخیر نشان می‌دهد که تغذیه مهمترین عامل موثر در سلامت پوست می‌باشدتحقیقات نشان می‌دهد که کواشیورکور یا سوءتغذیه پروتئین-انرژی همراه با زخمهای پوستی شدید در کودکان مبتلا می‌باشد که در صورت طولانی شدن می‌تواند به کمرنگ شدن و شکنندگی پوست و مو بینجامد که همراه با افزایش ابتلا به انواع عفونت می‌باشد. در بیماران مبتلا به آنورکسیا نروزا یا بی‌اشتهایی عصبی سوءتغذیه موجب علائم پوستی شدید همچون خشکی پوست و تغییرات شکل ناخن دیده می‌شود. کمبود ویتامین‌ها اثر بسزایی در سلامت پوست دارد به نحوی که کمبود نیاسین در آسیب پوستی پلاگر و کمبود ویتامین B12 در‌هایپرپیگمانتاسیون پوست و کمبود املاح در تغییرات ساختاری پوست به‌طور محسوس دیده می‌شود. همچنین در افراد چاق به علت از دست‌دهی زیاد آب اپیدرمال تغییرات ساختاری در پوست‌‌ایجاد شده و مسن تر به نظر می‌رسند و سد دفاعی پوست تضعیف می‌شود و احتمال عفونت‌ها افزایش می‌یابد. علاوه بر‌‌این، به علت تغییرات گردش خون و کلاژن پوستی در افراد مبتلا به اضافه وزن دیده می‌شود که همراه با برخی درماتوزیس‌ها همچون (تیره شدن پوست) می‌باشد.
ترمیم زخم
ترمیم زخم فرآیند پیچیده‌‌ای است که سیتوکین‌ها، فاکتورهای رشد و ماتریکس خارج سلولی در آن نقش دارند. کمبودهای تغذیهای در وخامت زخم‌ها نقش دارند که برخی از مواد مغذی مانند ویتامین A، ویتامین C، روی و گلوکزآمین موجب بهبود سریع‌تر زخم می‌شوند. بروز آکنه با نوع رژیم غذایی و نسبت مواد مغذی ارتباط قوی دارد. نسبت اسیدهای چـــرب مــوجــود در ترکیــــب تری‌گلیسریدهای بافت پوست اهمیت دارد به طوری که تعداد بالای زخمهای پوستی با نسبت بالای اسیدهای چرب اشباع به اسیدهای چرب تک غیر اشباع نسبت مستقیم دارد.
درماتیت آتوپیک بیماری التهابی مزمن پوستی است که با اختلال سد دفاعی پوست همراه است که در اثر تولید بیش از حد سلولهای T کمکی عارض می‌شود. حساسیت غذایی نقش مهمی در ایجاد و پیشرفت این بیماری دارد و حذف مواد غذایی آلرژی‌زا موجب بهبود علایم بالینی بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک می‌شود. همچنین تحقیقات جدید از اثر بخشی رژیم گیاهخواری در بهبود درماتیت آتوپیک گزارش کرده‌اند.
رژیم غذایی
رژیم غذایی در ایجاد و پیشرفت بیماری پسوریازیس هم موثر است که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است. دریافت رژیم غذایی کم انرژی در کارآزمایی‌های بالینی موجب پیشگیری و بهبود پسوریازیس شده است. روزه‌داری و رژیم‌های گیاهخواری هم می‌توانند مفید باشند که احتمالا به علت کاهش دریافت آراشیدونیک اسید و سرکوب آبشار التهابی موجب کاهش استرس اکسیداتیو سلولی و بهبود علائم بالینی می‌شود.
شواهد حاصل از تحقیقات حاکی از ارتباط پیچیده بین مواد غذایی دریافتی با بروز زخمهای پوستی وابسته به اشعه ماوراء بنفش می‌باشد همچنین ارتباط قوی بین نوع و میزان چربی رژیمی‌با احتمال ابتلا به سرطان‌های سلولهای پایه و فلسی شکل پوستی می‌باشد. همچنین پیشنهاد شده است که مصرف رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز و چربی حیوانی موجب افزایش ابتلا به سرطان‌های پوستی می‌شود.این در حالی است که افراد مصرف کننده رژیم غذایی مدیترانه‌‌ای در برابر ابتلا به سرطان‌های پوست مقاومترند و به درجات شدید‌‌این بیماری مبتلا نمی‌شوند که احتمالا به علت مصرف بالای اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-9 در این الگوی غذایی است که مانع از ابتلا به ملانومای پوستی می‌شود.
ویتامین‌ها
دریافت منظم برخی مواد مغذی در حفظ سلامت پوستی و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها موثر است به‌طور مثال ویتامین‌ها، فیتوکمیکال‌ها و اسیدهای چرب مفید می‌توانند به عنوان عوامل درمانی استفاده شوند. علاوه بر این، غذاهای فرا ویژه هم در کنترل علایم برخی بیماری‌های التهابی پوست کارآمد هستند که می‌توان به تاثیر دریافت پـــروبیوتیک‌هــا در بهبــود درماتوزیــس آتوپیـک، دوکوزاهگزاانوئیک اسید و روغن گل مغربی در کاهش علائم اگزمای آتوپیک، روغن ماهی در پیشگیری و کنترل پسوریازیس و اگزما اشاره کرد.
اشعه ماوراء بنفش حاصل از خورشید موجب تخریب ساختارهای طبیعی پوست و تولید بیش از حد رادیکال‌های آزاد می‌شوند که کاروتنوئیدها و لیکوپن با جاروب‌‌این مواد مضر می‌توانند از پیری زودرس و‌‌ایجاد چین و چروک جلوگیری کنند. علاوه بر‌‌این، ویتامین E و ویتامین C با کاهش استرس اکسیداتیو و سرکوب پروستاگلاندین‌های E2در بیماری‌های التهابی همچون درماتیت مفید می‌باشند.
رعایت نكات بهداشتی
با بهبود وضعیت بهداشتی در جوامع امروزی امید به زندگی افزایش یافته است و تقاضا برای داشتن پوستی جوان و شاداب در میانسالی و سالمندی زیاد شده است، بنابراین آگاهی از مواد غذایی مفید در حفظ پوست سالم و زیبا می‌تواند کمک کننده باشد. مطالعات جامعه محور نشان می‌دهند که مصرف مولتی ویتامین با افزایش طول تلومر (شاخص بیولوژیک طول عمر) در خانم‌ها ارتباط مستقیم دارد. پوست صورت نقش کلیدی در زیبایی هر فرد دارد که در اثر افزایش سن به علت آسیب اکتین‌های پوستی چین‌وچروک در آن ایجاد می‌شود. عادت‌های غذایی در کنترل چین و چروک‌های صورت اهمیت بالایی دارند آنچه تحقیقات توصیه می‌کنند دریافت سبزیجات و میوه‌های تازه همراه با حبوبات و روغن زیتون در پیشگیری از پیری پوست است. در مطالعه‌ای دیگر دریافت لیکوپن همراه با ویتامین Cو‌‌ایزوفلاون‌های سویا موجب بهبود سفتی پوست، هیدراسیون و رنگدانه دارشدن آن در زنان یائسه می‌شود.
به طور کلی مواد غذایی و رژیم غذایی افراد تعیین کننده کیفیت پوست آنها در طول زندگی‌شان می‌باشد و کاهش مواد مضر همراه با دریافت مواد مفید همچون آنتی‌اکسیدان‌های غذایی، اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-9، پروبیوتیک‌ها به طور منظم و در طولانی مدت می‌تواند در پیشگیری از اغلب اختلالات پوستی و کاهش مرگ سلولهای سالم ناشی از تابش آفتاب موثر باشد. گرچه با توجه به ژنتیک متفاوت افراد پیش‌بینی سلامت و زیبایی پوست در سال‌های آتی عمر امری بسیار پیچیده است، ولی براساس مطالعات صورت گرفته می‌توان توصیه به دریافت رژیم کم انرژی و کم‌چرب متناسب با حفظ وزن متعادل، دریافت کافی آب و مایعات، دریافت میوه‌ها و سبزیجات تازه و متنوع، کاهش مصرف مواد محرک، مدر، چربی‌های اشباع و گوشت‌های فرآوری شده نمود.
