برنزه كردن پوست به چه قيمتی
در ماه‌های گرم سال متخصصین پوست به كرات با بیمارانی مواجه می‌شوند كه متعاقب تلاش برای برنزه كردن در زیر آفتاب دچار مشكلاتی شده‌اند. از جمله این مشكلات می‌توان به آفتاب سوختگی (كه گاه می‌تواند شدید باشد)، لكه‌های پوستی شامل كك‌ومك و عوارض درازمدت شامل ضایعات پیش سرطانی پوست شامل كراتوزهای آفتابی و سرطان‌های پوست شامل سرطان‌های نسبتاً خوش‌خیم مثل سرطان سلول بازال و سرطان‌های بدخیم مانند سرطان سلول سنگفرشی و ملانوم اشاره نمود. به هر حال جوانان به دلایل مختلف از جمله مد، گاه روی به اقداماتی مانند برنزه كردن پوست در زیر نور آفتاب و یا با استفاده از دستگاه‌های سولاریوم می‌نمایند كه در اینجا متخصصین پوست و مو واجب است ایشان را از عواقب این گونه تفنن‌ها آگاه نمایند. در این مجمل برآنیم تا مختصری راجع به برنزه كردن پوست صحبت كنیم. قدرت برنزه كردن آفتاب به دلیل وجود اشعه ماوراء بنفش می‌باشد و این اشعه كه حدود یك درصد كل انرژی خورشید را تشكیل می‌دهد، قابل جذب‌ترین اشعه به وسیله پروتئین‌های سلول اولیه سطحی پوست یا اپیدرم می‌باشد. برنزه شدن در واقع پاسخ طبیعی پوست به اشعه‌های زیان‌آور ماوراء بنفش است و به كلام ساده‌تر، پوست با تغییر رنگش به زبان بی‌زبانی به فرد می‌گوید كه من به شدت در حال آسیب دیدن هستم، دست نگه دارید.
راه‌های برنزه كردن
بطور كلی برای برنزه شدن سه راه و یا تركیب از آنها پیش‌روی فرد قرار می‌گیرد:
آفتاب گرفتن در هوای آزاد، استفاده از محصولات شیمیایی (لوسیون، اسپری، پودر، كرم و حتی قرص) و استفاده از دستگاه‌های برنزه كننده، برنزه كردن به هر طریق كه باشد عوارض خاص خود را دارد اما این عوارض در كسانی كه مرتب این كار را انجام دهند شایع‌تر است. نشان داده شده است كه متأسفانه اعتیاد به برنزه شدن شایع بوده و 53درصد افرادی كه به مكان‌هایی از قبیل استخر روباز و یا ساحل دریا رفت و آمد می‌كنند ممكن است به برنزه كردن عادت كنند و این خود موجب افزایش عوارض می‌شود. مهم‌ترین خطری كه این افراد را تهدید می‌نماید، سرطان پوست است. اما بیماریهای دیگری نیز فرد را تهدید می‌كند كه به اختصار به آنها اشاره می‌كنیم:
عوارض و بیماریهای برنزه كردن
كراتوزهای آفتابی:
ضایعاتی هستند كه به صورت برجستگی‌هایی با سطح خشن در پوست در معرض آفتاب ایجاد می‌شوند. شایع‌ترین محل ایجاد این ضایعات، صورت، ساعد و گردن می‌باشند. این ضایعات پیش سرطانی هستند اما براحتی توسط متخصصین پوست قابل درمان می‌باشند. روش‌های درمانی شامل روش‌های جراحی مثل سرمادرمانی و یا درمانی مثل كرم 5- فلوئورواوراسیل می‌باشد.
پیر شدن ناشی از نور آفتاب:
در اثر تابش مكرر و مدام اشعه ماوراء بنفش، پوست چروكیده، چرمی و ضخیم خواهد شد كه موجب پیری زودرس می‌شود. برای اثبات این ادعا كافی است به پوست پشت گردن عزیزان كشاورز كه ساعت‌ها در زیر نور مستقیم آفتاب به كار و فعالیت مشغولند با دقت نگاه كنید و متوجه چین‌های عمیق و چرمی شدن پوست آنها بخاطر آفتاب شوید.
لك شدن پوست:
این عارضه می‌تواند، به صورت كك و مك، لك‌های قهوه‌ای بنام لنتیگوهای آفتابی و گاهی لك‌های سفید رنگ باشد كه موجب ناخوشایند شدن ظاهر پوست خواهد شد.
ایجاد كلانژكتازی و گشاد شدن عروق خونی:
پوست به شدت آفتاب‌پذیر از آفتاب، نازك شدن پوست و گشاد شدن عروق در میان تغییر رنگ‌های ذكر شده بروز خواهد كرد و منظره‌ای را به نام «پوی كیلودرما» ایجاد می‌نماید.
آسیب به چشم‌ها:
تابش اشعه ماوراء بنفش در درازمدت موجب آب مروارید می‌شود. فردی كه دچار آب مروارید می‌شود دیدش تار شده و اگر درمان نشود می‌تواند منجر به كوری شود. علاوه بر آب مروارید، سرطان پوست اطراف چشم‌ها (چون پوست حساس و نازكی دارد)، ناخنك و آسیب به قرنیه و شبكیه نیز از سایر عوارض اشعه ماوراء بنفش به چشم می‌باشند.
آسیب به سیستم ایمنی بدن:
تابش طولانی و بیش از حد اشعه ماوراء بنفش برحسب تضعیف سیستم ایمنی بدن پوست و بدن می‌شود و این خود یكی از علل رخداد سرطان‌های پوست است. تحقیقات نشان داده است كه اشعه ماوراء بنفش موجب كاهش سلول‌های لانگرهانس كه از مهم‌ترین سلول‌های ایمنی پوست است، می‌شود. همچنین تغییراتی در توزیع و عملكرد گلبول‌های سفید خون رخ می‌دهد.
ملانوم:
این سرطان یكی از شایع‌ترین علل مرگ ناشی از سرطان در آمریكاست و هر سال موجب مرگ 7300 بیمار می‌شود. آفتاب سوختگی دوران كودكی یكی از عوامل خطر رخداد این سرطام وخیم شناخته شده است. باید دانست كه برنزه شدن پوست 2مرحله دارد. مرحله فوری و مرحله تأخیری. مرحله فوری توسط اشعه ماوراء بنفش UVA ایجاد می‌شود و ناشی از اكسید شدن رنگدانه ملانین است ولی مرحله تأخیری توسط اشعه نوع UVB ایجاد می‌شود. آنچه عامل قرمزی پوست و آفتاب سوختگی است اشعه UVB است. همچنین علت اصلی سرطان‌های پوست UVB می‌باشد. عامل اصلی پیری پوست UVA است چون عمق نفوذش بیشتر است. باید دانست كه در سولاریوم از UVA استفاده می‌شود. زنانی كه بیش از یك‌بار در ماه از سولاریوم استفاده می‌كنند لااقل 55درصد بیش از سایر زنان در معرض ابتلا به ملانوم قرار می‌گیرند. و بدتر از آن است كه زنان 29-20 ساله‌ای كه زیاد به این سالن‌ها مراجعه می‌كنند، دو برابر بیشتر از سایرین در معرض این خطر قرار دارند و این طیف سنی دقیقا همان طیفی است كه 90درصد مشتریان این سالن‌ها را شامل می‌شود. البته هر چه فرد بلوندتر و سفید پوست‌تر باشد خطر ابتلا به این سرطان مرگبار بیشتر می‌شود.
نكات طلائی
كارشناسان توصیه می‌كنند كه استفاده از سولاریوم در سنین زیر 30 سال ممنوع شود و بالای 30 ساله‌ها نیز باید رضایت‌نامه امضاء كنند تا از خطرات مرگبار سولاریوم آگاهی یابند. توجه داشته باشید كه فریب ادعای دارندگان سالن‌های سولاریوم را مبنی بر بی‌خطر بودن و جدید بودن دستگاه‌هایشان نخورید. بهترین روش برنزه كردن پوست شامل روشی است كه به هیچ‌وجه پوست نسوزد حتماً از كلاه، عینك آفتابی استفاده شود. به كودكان نباید اجازه داد كه برنزه كنند. باید بدانید كه برنزه كردن مكرر، آفتاب سوختگی و حمام آفتاب ممكن است پوست شما را بیست سال پیرتر نماید. مسأله مهمی كه باید به آن اشاره كنیم. این مطلب است كه اگر شما به هر دلیل می‌‌خواهید پوست خود را برنزه كنید، اگر در حال مصرف بعضی داروهای خاص هستید با متخصص پوست خود مشاوره نمایید، زیرا برخی داروها پوست را نسبت به نور آفتاب حساس می‌كنند و این مسأله می‌تواند موجب رخداد عواقب شدیدی شود. اگر مبتلا به بیماریهای سیستمیك مانند لوپوس ارتیماتوز هستید، از برنزه كردن پوست جدا پرهیز نمایید، چرا كه این كار می‌تواند موجب شعله‌ور شدن بیماری شود و بالاخره اگر قصد دارید به هر دلیلی مثلا برای از بین بردن موهای زاید خود از لیزر استفاده كنید حتما پزشك متخصص پوست خود را از برنزه كردن اخیر پوست خود مطلع سازید، چرا كه انجام لیزر برای شما تا اطلاع ثانوی ممنوع خواهد بود!
