برخورد با اسكار جراحی
اسكار یا جوشگاه به محل جوش خوردن زخم كه در اثر جراحی، تصادف و یا بیماریها ایجاد میشود، اطلاق میگردد. این فرایند در روند طبیعی ترمیم زخم به وجود میآید؛ بنابراین هر چه پوست بیشتر آسیبها ببیند، جوشگاه آن بارزتر است. اكثر جوشگاهها در ابتدا بزرگ بوده به تدریج كمرنگ میشوند.
وضعیت ظاهری جوشگاه به رنگ، قوام، عمق، طول، عرض و جهت آن، همچنین به سن و محل آن روی بدن یا صورت بستگی دارد؛ به عنوان مثال، در افراد جوان، جوشگاه برجستهتر و بزرگتر از افراد مسن است و دیگر اینكه اگر جوشگاه عمود بر خطوط طبیعی پوست باشد، كاملا آشكار میشود؛ زیرا از نمای طبیعی پوست تبعیت نمیكند.
امروزه روشهای مختلفی برای بهبود جوشگاه زخم وجود دارد كه براساس شكل و محل اسكار متفاوت است.
اصلاح جوشگاه با جراحی: مناسبترین روش برای جوشگاههای پهن یا طویل میباشد. برداشتن جوشگاه و بهم رساندن لبههای زخم، روش خوبی جهت درمان جوشگاه است كه مبتنی بر خاصیت بالای ارتجاعی پوست میباشد.
در مورد اسكارهای طویل میتوان از برشهای نامنظم استفاده كرد كه خط جوشگاه را كوتاهتر نشان میدهد و كمتر به چشم بخورد. گاهی اوقات با جراحی میتوان جهت اسكار را طوری تغییر داد كه تمام یا قسمتی از آن در مسیر خطوط طبیعی پوست قرار گیرد. بهترین نتیجه در اصلاح جراحی وقتی مشاهده میشود كه پس از برداشتن جوشگاه، لبههای زخم با فشار كنار هم قرار نگرفته باشند.
- سایش پوست یا تراش پوست (درم ابریشن): این روش، شیوه مناسبی برای اصلاح جوشگاههای ظریف و یا بینظمیهای خفیف و تیز یكی از بهترین روشها برای درمان جوشگاههای آكنه میباشد. در این روش با یك ابزار كه به سرعت میچرخد، لایههای سطحی پوست برداشته میشود. در واقع دست ماهر یك متخصص پوست است كه ماشین را هدایت میكند و باعث میشود نتیجه بهتر شده، این كار در افزایش سنتز كلاژن و هیالورونیك اسید در جوشگاههای نرم و سطحی میتواند موثر باشد. تزریق آن به داخل یك جوشگاه، فرورفتگی آن را پر كرده و با پوست اطراف همسطح میكند. مقدار ماده تزریق شده بستگی به اندازه و سفتی اسكار دارد.
لایهبرداری شیمیایی پوست: در این روش به كمك یك ماده شیمیایی لایه فوقانی پوست برداشته میشود تا پوست صافتر به نظر رسیده و یكنواخت شود. این روش بیشتر در پوست صورت استفاده میشود و در جوشگاههای سطحی مفیدتر است.
سرمادرمانی: منجمد كردن لایه فوقانی پوست میتواند حجم اسكار را كم كند. این روش عمدتا در درمان جوشگاههای برجسته شانه و پشت، ناشی از آكنه به كار میرود.
تزریق كورتیكواستروئید: تزریق این ماده با غلظتهای مناسب همراه با سرما درمانی یا به تنهایی در نرم كردن جوشگاههای سفت كاملا موثر بوده و سبب كوچك و مسطح شدن آنها میشود.
لیزر: امروزه لیزرهای مختلفی برای درمان اسكار به كار میروند؛ نظیر PDL، Erbium laser، Fractional laser كه براساس نوع جوشگاه، دستگاه لیزر مناسب باید انتخاب شود. باید توجه داشت كه درمان با لیزر معمولا كامل نبوده و امكان برگشت پوست محل جوشگاه به حالت اولیه وجود دارد یا خیر؟
به هر حال از بین بردن جوشگاهها و درمان آنها در خیلی از مواقع با موفقیت همراه نیست و نمیبایست به بیمار اطمینان صددرصد داد.