دشمنان پوست
پوست بزرگترین ارگان بدن انسان است كه در معرض خطرهای بیشماری قرار دارد و در صورتی كه از آن به خوبی مراقبت نشود، اپیدرم و لایههای زیرین آن به سرعت آسیب میبیند.
نور خورشید
روزگاری مردم تصور میكردند اگر بدنشان را با روغن بچه چرب كنند و تمام روز را در مقابل نور خورشید دراز بكشند، به پوست خود و سلامت آن كمك بزرگی كردهاند. پس از سالها پژوهشگران دریافتند كه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید نه تنها به پوست كمكی نمیكند، بلكه موجب پیری زودرس و سرطان پوست میشود. دكتر نورمن لوین، متخصص پوست نویسنده كتاب پوست سالم معتقد است كه اگر تنها یك روش برای جلوگیری از آسیب دیدن پوست وجود داشته باشد، اجتناب از آفتاب است. خورشید روی بازسازی سلولهای پوست تأثیر منفی میگذارد و زمانی كه سلولهای قدیمی میمیرند، سلولهای جدید به راحتی نمیتوانند جایگزین آنها شوند. در نتیجه پوست پیر و مستعد ابتلا به سرطان پوست میشود. دكتر جنیفر استین، استادیار پوست در مركز پزشكی دانشگاه نیویورك معتقد است كه بیشتر لكههای قهوهای روی پوست افراد ناشی از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض آفتاب میباشد.
عدم استفاده از كرم ضد آفتاب
كارشناسان معتقدند كه حداقل SPF مناسب برای جلوگیری از آسیب پوست 30 است و اكثر افراد یا از كرم ضد آفتاب استفاده نمیكنند و یا از كرمهای با SPF پایین استفاده میكنند و فقط كمتر از یك چهارم افراد از كرمهای ضد آفتاب مناسب بهره میگیرند. جفری داوو، پزشك بالینی درماتولوژی معتقد است بسیاری از افرادی كه از ضد آفتاب مناسب استفاده میكنند هم نمیدانند كه باید حداقل هر دو ساعت، یكبار آنرا تجدید كنند، اگر قصد دارید از خانه خارج شوید، علاوه بر كرم ضد آفتاب، از لباسهای محافظ و كلاههای لبه پهن استفاده كرده و سعی كنید از قسمت سایه رفت و آمد كنید تا پوستتان كمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرد.
استفاده از وسایل برنزه كننده پوست
فكر میكنید اگر به روش مصنوعی و استفاده از تختهای برنزه كننده (با اشعه) رنگ پوست خود را تغییر دهید، هیچ آسیبی به پوستتان نمیرسد و روش سالمتری را انتخاب كردهاید؟ پس حتماً دوباره فكر كنید. تختهای برنزه با استفاده از نور ماوراء بنفش A و B عمل میكنند كه این اشعهها منجر به پیری و ایجاد چین و چروك در پوست میشوند و خطر ابتلا به سرطان ملانوم را سه برابر افزایش میدهند. دكتر لوین معتقد است كه هیچ چیزی از رفتن به سالنهای برنزه برای پوست، خطرناكتر نیست.
سیگار كشیدن
اگر خطر ابتلا به سرطان ریه، بیماریهای قلبی و سكته مغزی به اندازه كافی برای ترك سیگار مشوق شما نیست، نظرتان در مورد ایجاد چین و چروك روی پوستتان چیست؟ مطالعات متعدد نشان میدهند كه سیگار نیز كار اشعههای مضر خورشید را انجام میدهد و علاوه بر تأثیر خارجی از داخل نیز روی پوست تأثیر میگذارد و پوست را ضعیف و خسته و چروكیده میكند. اگر باز هم قانع نشدید، بدانید كه سیگار كشیدن رنگ پوست را زرد كرده و در جریان خون تداخل ایجاد میكند و بهبود زخم را به تاخیر میاندازد. دكتر لوین میگوید: اگر شما سیگاری هستید و پوستتان زخم شده و یا به هر دلیلی آسیب دیده است، مطمئن باشید كه ترمیم و بازسازی زخم به كندی انجام خواهد شد.
خالی كردن جوش
بهتر است، جوش را به حال خود رها كنید؛ چرا كه خالی كردن و دست زدن به آن، منجر به ایجاد یك زخم دائمی میشود. به جای خالی كردن جوش از یك داروی ضد جوش، همچون پروكسید بنزوئیل و یا اسید مالیسیلیك استفاده كنید و اگر با این داروها جوش شما رفع نشد با متخصص پوست خود تماس بگیرید.
پاككنندههای اشتباه
بزرگترین اشتباهی كه افراد هنگام شستشوی صورتشان مرتكب میشوند این است كه از همان صابون خشنی كه برای بدنشان استفاده میكنند، برای صورت استفاده كرده و صورتشان را با آن میشویند. دكتر استین توصیه میكند كه همیشه در حمام خود، چند نوع صابون داشته باشید و به خصوص اگر پوست حساسی دارید، از پاككنندههای بسیار ملایم استفاده كنید. اگر پوستتان مستعد آكنه است، حتماً از پاككنندههای بدون چربی استفاده كنید تا بدتر نشود. افرادی كه پوست خشك دارند نیز باید متوجه باشند كه بعد از هر بار شستشو از یك كرم مرطوب كننده و ترجیحاً از كرمی استفاده كنند كه حاوی ضد آفتاب باشد تا علاوه بر تأمین رطوبت پوست، از آن در برابر آفتاب نیز محافظت كند.
مالیدن و خراشیدن پوست
شستن صورت ایده خوبی است، ولی مالیدن و خراشیدن آن اصلاً برای پوست خوب نیست. مالش پوست موجب تحریك و یا حتی خراشیدگی آن میشود. گاهی اوقات افراد مبتلا به آكنه تصور میكنند كه با مالیدن پوست، اوضاع بهتر میشود؛ اما این كار جوشها را بدتر میكند. با پوست خود مهربان باشید و با ملایمت برخورد كنید و با یك لیف بسیار نرم و با حركت دایرهای آن را بشویید.
استرس و اضطراب پوست
شاید باور نكنید، ولی وقتی كه استرس دارید، تأثیر منفی آن حتی روی پوست شما نیز نمایان میشود. دكتر داوو میگوید: دلیل آن چندان مشخص نیست، ولی بیشتر پزشكان معتقدند كه استرس، اوضاع بسیاری از بیماریها و ناراحتیهای پوستی از جمله پسوریازیس و روزاسه را وخیمتر میكند و توانایی پوست برای مقابله با عفونتها و محركهای پوستی را كاهش میدهد. علاوه بر این، افراد مبتلا به استرس، زمان كمی را به مراقبت از پوست خود اختصاص میدهند.
لایهبرداری
داشتن پوست جوان بسیار ارزشمند و داشتن آن نیز گاهی بسیار پر هزینه و بیفایده است؛ مثل زمانی كه به علت شهرت كسی، بدون توجه به تواناییهایش به او مراجعه و پوست خود را لایهبرداری میكنید. دكتر ایستن میگوید: لایهبرداری فقط باید زیر نظر پزشك صورت بگیرد؛ آن هم در موارد خاص؛ زیرا كاری بسیار ظریف و حساس است و علاوه بر آن، كسانی كه پوست حساس دارند نباید هیچگاه پوست خود را لایهبرداری كنند. مواد شیمیایی لایهبرداری میتواند موجب عفونت و حتی زخمهای دائمی شود. از كرمهای لایهبرداری خانگی نیز استفاده نكنید، زیرا موجب قرمزی و تحریك پوست میشود و به جای جوانسازی پوست، آنرا پیرتر میكنند.
پرخوری
قبل از اینكه گاز دوم را به چیزبرگر خود بزنید، به این موضوع توجه كنید كه افزایش وزن، موجب كشیدگی پوست و لاغری مجدد باعث شل و آویزان شدن آن میشود. اگر پوست به اندازه كافی انعطافپذیر نباشد، گاهی اوقات فرد مجبور میشود برای كشیدن آن به جراحی متوسل شود.
كم خوابیدن
بیش از یك چهارم افراد كمتر از 7 الی 9 ساعت در شبانهروز میخوابند و كمخوابی موجب رنگ پریدگی و تیرگی پوست زیر چشم میشود. دكتر داوو میگوید كه كمبود خواب موجب خستگی پوست میگردد.
علائم هشدار دهنده را جدی بگیرید
تغییر سلولهای پوست یكی از مشخصترین نشانههای ابتلا به سرطان پوست است و در صورتی كه لكهها و خالهای كوچك پوست، سریع تشخیص داده شوند، به راحتی میتوان آنها را درمان كرد. حداقل ماهی یكبار، به دقت پوست خود را در جلوی آینه بررسی كنید تا متوجه ایجاد كوچكترین تغییر روی پوست بشوید. دكتر داوو میگوید در صورتی كه یكی از بستگان نزدیك و یا خانواده به سرطان مبتلا شده است و سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده شما وجود دارد، به محض مشاهده هر نوع خال، لك و یا تغییر پوستی به پزشك متخصص مراجعه كنید. رژیم غذایی مناسب داشته باشید و آب بنوشید: دكتر سامانتا هلر متخصص تغذیه مركز پزشكی نیویورك میگوید: چیزی كه میخورید، نه تنها روی بخشی از حال درونی و احساسی، بلكه روی ظاهر و نشاط شما نیز تأثیر میگذارد. هر چقدر به رژیم غذایی خود كمتر توجه كنید، با مشكلات پوستی بیشتری مواجه خواهید شد. توجه داشته باشید كه پیری پوست، یكشبه اتفاق نمیافتد و عدم تأمین مواد غذایی و گرسنگی پوست، شرایط پیری آن را فراهم میآورد. متخصصان تغذیه بر این باورند كه اگر رژیم غذایی فاقد مواد مغذی پوست باشد، مشكلات پوستی زیادی بهوجود میآید و هر نوع مشكل پوستی مزمن مستقیماً به رژیم غذایی مربوط میشود. متخصصان پوست معتقدند كه سلامتی سلولهای پوست به ویتامین A در رژیم غذایی وابسته است و محصولات لبنی كم چرب نیز یكی از مواد مغذی برای سلامتی پوست هستند.
در صورت ابتلا به بیماری دیابت یا تیروئید، ضرورت مصرف ویتامین A دو برابر میشود؛ زیرا افراد مبتلا به این بیماریها نمیتوانند به راحتی بتاكاروتن موجود در غذا را به ویتامین A تبدیل كنند. هویج سرشار از ویتامین A است. ماست كم چرب هم اگر چه حاوی مقادیر زیادی ویتامین A نیست، حاوی باكتری زنده اسیدوفیلوس میباشد كه برای سلامت روده بسیار ضروری است و به سلامت پوست نیز كمك میكند. دكتر لیپسكی معتقد است هر ماده و یا آنزیم و باكتری كه به هضم طبیعی غذا كمك كند، در سلامت پوست مؤثر است. تمشك، زغالاخته، توتفرنگی و آلو، بالاترین آنتیاكسیدان را دارند كه برای سلامت پوست فوقالعاده است. رادیكالهای آزاد موجود آسیب غشای سلولهای پوست و آسیب DNA میشوند و آنتیاكسیدانها با این رادیكالهای آزاد مبارزه میكنند. سایر میوهها و سبزیجات حاوی آنتیاكسیدان، همچون كنگرفرنگی، لوبیا، آلو و گردو نیز با پیری پوست مبارزه میكنند.
ماهی سالمون، گردو، روغن كانولا، از جمله اسیدهای چرب ضروری هستند كه برای سلامت غشای سلول پوست مفیدند و همانطور كه میدانید، سلولها عامل ورود و خروج مواد مغذی به داخل و خارج پوست هستند. غشای سلولی مسئول حفظ رطوبت پوست است و هر چقدر سلولها بتوانند آب بیشتری در خود نگهدارند، پوست زیباتر و جوانتر به نظر میرسد. معروفترین اسیدهای چرب ضروری عبارتند از امگا 3 و 6 كه مهمترین منابع آن ماهی، گردو و روغن كتان است. پژوهشگران معتقدند مس، ویتامین A و سلنیوم از آفتاب سوختگی جلوگیری میكنند. چای سبز، خاصیت ضد التهابی دارد و ضمن محافظت از غشای سلولی پوست، خطر ابتلا به سرطان پوست را كاهش میدهد. همچنین از صدمات ناشی از نور ماوراء بنفش میكاهد. خاصیت ضد التهابی چای سبز بهدلیل پلی فنول موجود در آن است. اگر چه مقدار نیاز روزانه به آب در هر روز متفاوت است، ولی هیدراتاسیون، در داشتن سلامت پوست، نقش مهمی ایفا میكند و بهطور معمول دست كم باید روزی 8 لیوان آب نوشید.