تحريريه دنيای سلامت
اولین بار 40 سال قبل بود كه لیزر برای درمانهای پوست و مو مورد استفاده قرار گرفت.
در آن زمان لیزرهای آرگون و دیاكسید كربن بیشتر برای از بین بردن لكههایی كه به طور مادرزادی در نقاط مختلف بدن وجود دارند، به كار میرفتند. این لكهها اصطلاحا ماهگرفتگی نام دارند.
با وجودی كه این لكهها تا حد زیادی كمرنگ میشوند، ولی پس از لیزر روی پوست فرد اسكارهایی برجا میماند.
طی 20 سال گذشته پیشرفتهای زیادی در علم لیزر درمانی پوست و مو صورت گرفته و در حال حاضر این تكنولوژی برای از بین بردن بسیاری از اختلالات و ناهنجاریهای مادرزادی، تاتوها، ضایعات عروقی پوستی، جای جوشها و انواع دیگر اسكارها و چین و چروكها به كار میرود.
به علاوه، میتوان از لیزر به شكلهای گوناگون برای ترمیم و جوانسازی پوست استفاده كرد. در اینجا شما با ماهیت لیزر و برخی كاربردهای آن در درمانهای پوست و مو بیشتر آشنا خواهید شد.
لیزر چیست؟
كلمه لیزر(Laser) به معنای «تقویت نور توسط گسیل القایی تابش» میباشد. به زبان ساده، لیزر یك دسته پرتوی نور است كه با تراكم بالا گسیل شده و با انرژی بسیار بالا روی یك نقطه متمركز میشود.
پزشك متخصص با تاباندن پرتو لیزر در جهات گوناگون و با شدتهای مختلف و به روشهای متفاوت، میتواند از انرژی بالای این دسته نور برای ترمیم ضایعات، از بین بردن موهای زائد و برطرف كردن گستره وسیعی از مشكلات پوستی استفاده كند.
در درمان با لیزر فقط بافت موردنظر از پرتو لیزر متأثر شده و مورد هدف قرار میگیرد و بافتهای كناری دست نخورده و سالم باقی میمانند.
در حال حاضر لیزرهای گوناگونی برای درمانهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرند كه متخصص با توجه به فاكتورهای متعددی نوع لیزر مورد نیاز را تعیین میكند.
درمان با لیزر به مهارت زیاد و تخصص بالا نیاز دارد؛ بنابراین وقتی تصمیم به درمان با لیزر میگیرید، به پزشكی مراجعه كنید كه در این كار مهارت و تجربه كافی دارد.
لیزر در درمان چه مشكلاتی به كمك شما میآید؟
متخصصان از لیزر برای درمان موارد زیر استفاده میكنند:
1- رفع موهای زائد
2- تاتوها و نقاط تغییر رنگیافته پوست
3- ضایعات عروقی
4- چین و چروكها، جای جوشها و دیگر اسكارها و پوستهایی كه از آفتاب آسیب دیدهاند.
5- كلوئیدها و هایپرتروفیها (كلوئید اسكار برجسته و نامنظم و به سرعت رشدكننده است كه در اثر شكلگیری بیش از حد كلاژن حین بهبود بافت همبند ایجاد میشود. هایپرتروفی نیز بزرگ شدن یا رشد بیش از حد سلولها در یك ارگان است).
لیزر كاربردهای تخصصی دیگری هم دارد كه در زیر به برخی از آنها اشاره میشود:
ضایعات عروقی
لیزر در درمان بسیاری از ضایعات عروقی پوست موفق بوده است. از این تكنولوژی برای درمان بدشكلیهای عروقی سطحی، ضایعاتی كه به خاطر اتساع رگهای خونی كوچك در صورت ایجاد شدهاند، گرانولوماهای چركی و تعدادی دیگر از مشكلات عروقی پوست استفاده میشود.
ناگفته نماند بدشكلیهای عروقی كوچك و نزدیك به سطح پوست بهتر از ضایعات بزرگ و عمیق به این درمان جواب میدهند؛ درمان این ضایعات را به تعویق نیندازید.
تاتوها و نقاط تغییر رنگیافته پوست
لیزرهایی كه به طور خاص رنگدانهها را هدف قرار میدهند و انرژی زیادی دارند، میتوانند در از بین بردن یا كمرنگ كردن نقاطی از پوست كه رنگشان تیرهتر از بقیه پوست است، موثر واقع شوند.
عمدهترین مواردی كه میتوانند با این نوع لیزر درمان شوند تیرگیهای مادرزادی پوست در (اصطلاح عموم ماهگرفتگی) و كك و مكها هستند.
نوع خاصی از لیزر در برطرف كردن این نوع ضایعات بیشتر موفق است. این نوع لیزر انرژی بالای خود را روی رنگدانه و گرانولهایی كه حاوی ملانین هستند، متمركز میكند.
میزان موفقیت درمان به میزان تیرگی لكه و عمق آن بستگی دارد و در مواردی هم كاملا غیرقابل پیشبینی است. بدیهی است كمرنگ كردن لكههای سطحیتر آسانتر از لكههایی عمقی است.
گاهی اوقات هم ممكن است لكههای كه با موفقیت محو شدهاند، دوباره ظاهر شوند. نكته قابل توجه در این مورد این است كه پیش از شروع درمان با لیزر برای محو كردن لكههای تیره پوست باید از ضایعه مورد نظر نمونهبرداری كرد تا از بدخیم نبودن آن اطمینان حاصل شود.
همچنین لیزر میتواند خالكوبیها را محو كند. انتخاب نوع لیزر به رنگ خالكوبی، عمق و مواد شیمیایی آن بستگی دارد.
اگر خالكوبی به رنگهای زرد، نارنجی یا سبز باشد، محو كردن آن بسیار سخت است. ممكن است پس از پایان درمان محل خالكوبی دچار تغییرات بافتی شود و اسكاری در محل باقی بماند.
از بین بردن موهای زائد
موهای زائد مشكلی است كه بعضی زنان از آن رنج میبرند و بسیاری از آنها به درمانهای رایج پاسخ نمیدهند.
لیزر در اینجا هم به كمك میآید. در این روش موهای تیره سریع از بین میروند و ممكن است سه تا شش ماه طول بكشد تا موها دوباره ظاهر شوند.
لازم است كه درمان در چند جلسه انجام شود و بین جلسات فاصله مشخصی باشد. میزان فاصله بین جلسات بیش از هر چیز به ناحیه مورد نظر بستگی دارد.
درمان با لیزر آسانتر از الكترولیز و درد آن كمتر است. به ندرت پیش میآید كه این كار عارضهای بر جا گذارد، به ندرت ممكن است ناحیه مربوط تغییر رنگ دهد، دچار سوختگیهای سطحی شود یا اسكاری در آنجا باقی بماند.
چین و چروكها و انواع اسكارها
لیزر در برطرف كردن جای جوشها یا اسكار باقی مانده از زخمها یا جای جراحیها نیز كاربرد دارد و از آن برای كاهش چین و چروكهای صورت نیز استفاده میشود.
در اینجا نیز نوع خاصی از لیزر به كار میرود. عوارض این كار میتواند قرمزی و افزایش حساسیت پوست، ورم یا برجا ماندن اسكار باشد. در برخی افراد قرمزی و حساسیت پوست ممكن است تا زمان رشد پوست تازه روی صورت كه چند هفته طول میكشد، باقی بماند.