تحریریه مجله دنیای سلامت
علائم افسردگی در سالمندان
اولین گام تشخیص افسردگی در یک فرد سالمند، آشنایی با علائم آن است. علائم هشدار دهنده افسردگی عبارتند از: ناراحتی و کسلی، خستگی، کنار گذاشتن علائق شخصی و کارهایی که در گذشته برای فرد لذت بخش محسوب میشدهاند، تنهایی و دوری از اجتماع، کاهش وزن و اشتها، بی نظمی و مشکل در خواب (بیخوابی در شب، پرخوابی و یا احساس خوابآلودگی در روز)، وجود احساس بی ارزش بودن (فرد ممکن است تصور کند برای دیگران زحمت میآفریند و نمیتواند مانند گذشته مفید باشد)، وابستگی روانی به مصرف برخی انواع دارو، مانند آرام بخشها، فکر کردن بیش از حد به مرگ و پایان زندگی
داشتن حسی خوب با وجود افزایش سن
افسردگی نشانه ضعف یا اختلال شخصیتی نیست. این مشکل میتواند برای هر فردی، با هر سنی، و با هر سابقه و دستاوردهایی ایجاد شود. افسردگی اختلالی است که مانند بیماریهای جسمی باید تشخیص داده شده و درمان شود. لزومی ندارد افراد با این مشکل کنار بیایند و بهترین لحظات زندگی خود را با این اختلال سپری کنند. سن شما چه 18 سال باشد چه 80 سال، افسردگی شما قابل درمان است. روشهای درمانی طیف وسیعی را در بر میگیرند. علاوه بر کمک یک مشاور و مصرف دارو، خوددرمانی نیز نقش به سزایی در بهبود این اختلال دارد. فراموش نکنید که اولین و تنها کسی که میتواند حال شما را خوب کند، خود شما هستید.
افسردگی و بیماریها در سالمندان
در بسیاری موارد، منشا افسردگی در سالمندان وجود بیماریهای فیزیکی است. دردهای مزمن و از کارافتادگی فیزیکی میتوانند هر فردی را افسرده کنند. در برخی موارد نیز افسردگی از جمله عوارض جانبی مصرف برخی داروهاست. در نتیجه میتوان گفت که بیماریهای جسمانی از دو طریق مستقیم و یا در اثر واکنش به مصرف دارو منجر به ایجاد افسردگی شوند. هر نوع بیماری مزمن که همراه با درد و یا کاهش کارایی فرد است میتواند موجب افسردگی شود. برخی از این بیماریها عبارتند از: پارکینسون، سکته مغزی، بیماریهای قلبی، اختلالات مربوط به تیروئید، کمبود ویتامین B12، آلزایمر، زخمهای پوستی، سرطان و دیابت.
تغییراتی که با ورود به دوران سالمندی در زندگی افراد ایجاد میشود، مانند بازنشستگی، مرگ عزیزان، ابتلا به انواع بیماریها و... میتواند منجر به بروز افسردگی شود. افسردگی مانع از این میشود که شما از زندگی مانند گذشته لذت ببرید. اما آثار این اختلال فراتر از عدم لذت از زندگی است.
علل اصلی افسردگی در سالمندان
تغییراتی که با افزایش سن در زندگی سالمندان ایجاد میشود از مهمترین علل افسردگی محسوب میشوند. از جمله این علل میتوان به این موارد اشاره کرد:
مشکلات مربوط به سلامتی: بیماری و از کارافتادگی، دردهای مزمن و شدید، کاهش تواناییهای شناختی، تغییر شکل و حالت بدن به دلیل وجود یک بیماری و یا انجام یک عمل جراحی
تنهایی و دوری از جامعه: تنها زندگی کردن، کاهش اندازه دایره دوستان و اقوام به دلیل مرگ آنها، کاهش توان برای حرکت و عدم توانایی برای رانندگی
احساس بی هدفی: احساس بی هدفی یا بیهویتی به دلیل محدودیتهای فیزیکی یا بازنشستگی
ترسها: ترس از مرگ، اضطراب به دلیل مشکلات مالی یا بیماریها
از دست دادن عزیزان: از دست دادن دوست یا همسایه قدیمی یا همسر
افسردگی یاآلزایمر
هیچگاه تصور نکنید که حواس پرتی و کاهش کارایی ذهنی فرد مسن، از جمله عوارض طبیعی افزایش سن است. این مشکل میتواند یکی از علائم افسردگی و یا آلزایمر باشد. این دو اختلال هر دو میان افراد سالمند شایع هستند. از آنجا که بسیاری از علائم افسردگی و آلزایمر مشابه هستند، از جمله اختلالات مربوط به حافظه، مشکل در تکلم و حرکت، و کاهش انگیزه، تشخیص این موارد اختلال از یکدیگر مشکل است.
مقایسه علائم افسردگی و آلزایمر
کاهش تواناییهای روانی سریع اتفاق میافتد، فرد زمان، تاریخ و مکانی که در آن قرار دارد را میداند و تشخیص میدهد، به سختی میتواند تمرکز کند، تواناییهای زبانی کند میشوند اما تغییر زیادی در آنها ایجاد نمیشود، تشخیص مشکل در حافظه و نگرانی در رابطه با آن
علائم از دست دادن مشاعر
کاهش تواناییهای روانی آهسته اتفاق میافتند، گیجی و سردرگمی؛ فرد در مکانهای آشنا گم میشود و زمان و تاریخ دقیق را نمیداند، حافظه کوتاه مدت به مرور از بین میرود، تواناییهای زبانی به تدریج زائل میشوند، فرد متوجه از بین رفتن حافظه خود نمیشود و به آن اهمیت نمیدهد
درمان افسردگی در سالمندان
اینکه در سنین بالا نمیتوان مهارت جدید آموخت یا فعالیتهای جدید را امتحان کرد یک باور غلط است که متاسفانه میان بسیاری از مردم وجود دارد. واقعیت این است که مغز انسان همیشه در حال فعالیت و تغییر است. در نتیجه سالمندان نیز به اندازه افراد جوان میتوانند آموزش ببینند و ایدههای جدید در ذهن خود پرورش دهند. مقابله با افسردگی، علاوه بر درمانهای تخصصی و تجویز شده توسط پزشک، گاه مستلزم شروع یک فعالیت جدید، ایجاد تغییر در روند عادی و روزمره زندگی و ایجاد روابط اجتماعی با افراد جدید است. اگر شما افسرده باشید، به احتمال زیاد تنهایی را به بودن با دیگران ترجیح میدهید. اما توجه داشته باشید که دوری از اجتماع نه تنها مشکلی را حل نمیکند، بلکه بر شدت این اختلال میافزاید. هرچه فعالیتهای فیزیکی، روانی و اجتماعی شما بیشتر باشد، حال شما نیز بهتر خواهد بود.