علل ابتلا
در بسیاری از بیماران علت بروز RLS مشخص نیست. پژوهشگران عقیده دارند كه وقتی تعادل یك ماده شیمیایی به نام «دوپامین» در مغز بر هم می‌خورد، این سندرم خود را نشان می‌دهد. دوپامین پیام‌های مغز را كه برای كنترل حركت عضلات صادر می‌شود، منتقل می‌كند. از عوامل دیگر ابتلا به این سندرم می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
ژنتیك: در خانواده نیمی از مبتلایان به این سندرم، فرد یا افراد دیگری هم RLS دارد. زمانی كه فرد در جوانی به این بیماری دچار می‌شود، نقش ارث اهمیت بیشتری پیدا می‌كند.
بارداری: اگر با داشتن سندرم پاهای بی‌قرار باردار شوید یا میزان هورمون‌ها در بدن‌تان تغییر كند، ممكن است علائم به طور موقت تشدید شوند. برخی زنان در همان اولین حاملگی و به خصوص در سه ماهه آخر، نخستین بار این حالات ناراحت‌كننده را حس می‌كنند. خوشبختانه شكایت و نشانه‌هایی كه پزشك در اغلب زنان حامله مشاهده می‌كند پس از زایمان خیلی سریع از بین می‌روند.
بیماری‌های زمینه‌ای: در بیشتر موارد، بیماری زمینه‌ای جدی و قابل توجهی وجود ندارد؛ ولی گاهی اوقات ممكن است بیماری زمینه‌ای وجود داشته باشد كه یا بیمار از آن باخبر است یا در مراجعه به پزشك به وجود آن پی می‌برد. شاید همین بیماری‌های زمینه‌ای باشد كه علائم RLS را پدید آورده‌اند و درمان آن بتواند فرد را از سندرم پاهای بی‌قرار خلاص كند.
آسیب به اعصاب محیطی: در بعضی موارد آسیب دیدن اعصاب محیطی دست‌ها و پاها باعث ابتلا به سندرم پاهای بی‌قرار می‌شود. بیماری‌های مزمنی چون دیابت و اعتیاد به الكل میتوانند باعث بروز این آسیب‌ها شوند.
فقر آهن: فقر آهن همیشه عامل كم‌خونی (آنمی) نیست و آنمی علل گوناگونی دارد. برخی بیماران بی‌آنكه آنمی داشته باشند، دچار فقر آهن هستند و ذخایر آهن بدن‌شان به میزان كافی نیست. اگر تا به حال خونریزی معده یا روده داشته‌اید، خونریزی‌های ماهانه شما زیاد است یا مكرر خون اهدا كرده‌اید، ممكن است فقر آهن داشته باشید كه می‌تواند به عنوان یك عامل زمینه‌ای این سندرم را ایجاد كرده باشد.
نارسایی كلیه: اگر كاركرد كلیه شما به هر دلیلی مختل شده باشد، به احتمال زیاد فقر آهن و آنمی دارید؛ چون عملكرد ناقص كلیه باعث كاهش میزان ذخایر آهن در خون می‌شود. این نقصان در كنار تغییرات دیگر مواد شیمیایی در بدن هم می‌تواند این مشكل عصبی حركتی را به وجود آورد. پس می‌بینید كه سندرم پاهای بی‌قرار همیشه تنها یك بیماری نیست؛ بلكه می‌تواند هشداری باشد كه از وجود اختلالی در كاركرد سایر اعضای بدن خبر می‌دهد.
مراجعه به پزشك
وقتی با چنین شكایت‌ها و علائمی نزد یك پزشك عمومی می‌روید، او پس از بررسی‌ها و معاینات اولیه شما را به یك متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب یا متخصص اختلالات خواب ارجاع می‌دهد. اگر امكان دارد كه كسی همراه‌تان به مطب بیاید و در حضور او با پزشك حرف بزنید، بهتر است؛ چرا كه به خاطر سپردن همه اطلاعاتی كه او به شما می‌گوید آسان نیست و شاید برخی از آنها را فراموش كنید. همراه شما می‌تواند نكات را دقیق‌تر یادداشت كند تا چیز مهمی از قلم نیفتد. به علاوه ممكن است شما یكی از علامت‌های‌تان را ندانید؛ ولی همراه‌تان كه آن را مشاهده كرده برای پزشك توضیح می‌دهد.
به پزشك چه بگویید؟
قبل از مراجعه، علائم و پرسش‌های خود را یادداشت كنید. احتمالاً پزشك سوالاتی می‌پرسد كه دانستن پاسخ آنها بسیار كمك‌كننده است و در وقت هم صرفه‌جویی می‌شود. این پرسش‌ها معمولاً به قرار زیر هستند:
چه علائمی دارید و چه چیزی شما را ناراحت كرده كه نزد من آمده‌اید؟
آیا این علائم وقتی نشسته‌اید یا دراز كشیده‌اید، ناراحت‌‌تان می‌كنند؟
آیا این حالات هنگام عصر و شب‌ها بدتر می‌شوند؟
آیا مدام می‌خواهید پاهای‌تان را حركت دهید و نمی‌توانید آنها را ثابت نگه دارید؟
آیا حركت دادن پاها آرام‌تان می‌كند؟
چه چیزهای دیگری این حالات را بدتر می‌كنند؟
آیا تا به حال كسی به شما گفته كه وقتی خوابید، لگد می‌زنید و پاهای‌تان را مدام جمع و باز می‌كنید؟
آیا در خوابیدن مشكل دارید؛ مثلا به سختی خواب‌تان می‌برد یا مدام از خواب می‌پرید؟
آیا روزها خسته و خواب آلوده‌اید یا سرحال و قبراق هستید؟ این خستگی و چرت زدن در زندگی و كارتان مشكل ایجاد كرده است؟
از اعضای خانواده‌تان كس دیگری هم دچار این حالات هست؟
پزشكان دیگر چه تشخیصی در مورد بیماری‌تان داده‌‌اند؟
چه داروها یا مكمل‌هایی می‌خورید؟
در روز چقدر قهوه یا نوشیدنی‌های كافئین‌دار می‌نوشید؟
به طور مرتب ورزش می‌كنید یا خیر؟
روش‌های تشخیص RLS
پیش از هر چیز پاسخ دقیق به سوالات، به پزشك كمك می‌كند بیماری‌تان را تشخیص دهد. آزمایش خون یا تست‌‌های عصب یا عضله هم میتوانند به كار بیایند. به علاوه، او ممكن است شما را به یك كلینیك بررسی اختلالات خواب معرفی كند تا الگوی خواب‌تان به دقت بررسی شود (البته اغلب اوقات متخصص به این كار احتیاجی ندارد).
درمان
سندرم پاهای بی‌قرار درمان قطعی ندارد؛ ولی گاهی مصرف مكمل آهن می‌تواند تا حد زیادی این حالات آزاردهنده را تخفیف دهد. البته هرگز سرخود و با مشاهده این علائم و بدون مشورت با پزشك متخصص مكمل آهن مصرف نكنید. اوست كه می‌داند مكمل آهن را با چه دوزی برای‌تان تجویز كند؛ زیرا سطح آهن خون شما قبل از شروع مصرف این مكمل چك می‌شود.
اگر علت بروز سندرم پاهای بی‌قرار هیچ بیماری دیگری نباشد، پزشك درمانش را روی تغییر سبك زندگی شما متمركز می‌كند و اگر پس از مدتی اوضاع تغییری نكرد، به درمان دارویی روی می‌آورد.
براي خواندن بخش اول- وقتی پاها بی‌قراری می‌كنند - اينجا كليك كنيد.
براي خواندن بخش سوم- وقتی پاها بی‌قراری می‌كنند - اينجا كليك كنيد.
