زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

 دکتر رضوان خوش بین

انواع داروهای ضد درد
ضد دردهای غیر مخدر و یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی. این دسته از داروها دارای اثر ضد درد، ضد التهاب و ضد تب می‌باشند.
از دسته داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌توان به داروهای زیر اشاره نمود:
۱-آسپرین و یا استیل سالیسیلیک اسید     2-دیکلوفناک    3-ایبوپروفن     4-مفنامیک اسید     5-ناپروکسن     6-پیروکسیکام     7-ملوکسیکام     8-ایندومتاسین       9-سلکوکسیب
نکته: استامینوفن و یا پاراستامول اثر ضد التهابی بسیار اندکی داشته و جزو دسته ضد دردهای غیر استروئیدی قرار نمی‌گیرد. استامینوفن را می‌توان به عنوان یک ضد درد و تب بر استفاده کرد. استامینوفن بر خلاف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بروی عملکرد انعقاد خون اثری نداشته و همچنین باعث تحریک گوارشی نیز نمی‌گردد، اما مصرف بی رویه آن باعث آسیب به کبد می‌شود.

موارد مصرف
برای کاهش درد، التهاب و تب.
۱-آرتروز وآرتریت     ۲-سردرد و میگرن     ۳-قاعدگی دردناک    ۴-درد استخوانها و مفاصل.    ۵-کنترل درد.    ۶-تب        ۷-رگ به رگ شدگی و کشیدگی عضلات     ۸-دندان درد و کمر درد     ۹-تسکین درد ناشی از سنگ کلیه     ۱۰-نقرس حاد     ۱۱-پیشگیری از سکته مجدد (آسپرین) 
موارد منع مصرف
۱-در صورت سابقه حساسیت به هر یک از این داروها. ۲-مصرف آسپرین در کودکان و نوجوانان پایین تر از ۱۶ سال ممنوع می‌باشد. چراکه کودکانی که درمعرض ابتلا به آنفلوآنزا و آبله مرغان می‌باشند با مصرف آسپرین ممکن است دچار سندروم ری گردند. این ضایعه موجب آسیب مغزی و مرگ می‌گردد. ۳-در دوران بارداری و شیردهی نبایستی مصرف شوند (اما مصرف استامینوفن مجاز است) ۴-افرادی که از زخم معده و نقص سیستم انعقادی رنج می‌برند. ۵-همراه با داروهای ضد انعقاد خون نباید مصرف گردند. در مواردزیر مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک صورت گیرد:
۱- مبتلایان به آسم. ۲- مبتلایان به اختلالات قلبی،کبدی و کلیوی.
تداخلات دارویی
۱-داروهای فشارخون.
۲-داروهای انعقاد خون.
۳-داروهای ادرار آور.
این دسته از داروها در چه اشکال دارویی زیر موجود هستند:
کپسول، قرص، آمپول، شیاف، ژل و کرم.
عوارض جانبی
۱- تحریک گوارشی: تهوع، استفراغ، سوء‌هاضمه، زخم و خونریزی معده، اسهال و یبوست. 

۲- آسیب به کلیه‌ها: احتباس مایع و نمک،افزایش فشارخون، نارسایی کلیه‌ها (چنانچه به صورت بی‌رویه و یا همراه با داروهای ضد فشارخون و ادرار آورها مصرف گردند) 

۳- افزایش حساسیت به نور: آفتاب سوختگی افزایش می‌یابد (به ویژه دیکلوفناک و پیروکسیکام) 

۴- آسیب به جنین و نوزاد: نباید در دوران بارداری و شیردهی مصرف گردند. (به استثنای استامینوفن) مگر با نظر پزشک 

۵- واکنش حساسیتی: بثورات جلدی، تنگی نفس و شوک حساسیتی. 

۶- سایر عوارض: سردرد، سرگیجه، کاهش اشتها، خواب آلودگی و افزایش آنزیم‌های کبدی. 

۷- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (به ویژه آسپرین) از تجمع پلاکت‌ها و انعقاد خون جلوگیری می‌کنند. بنابراین افرادی که دچار اختلالات خونی می‌باشند و یا از داروهای ضد انعقادی استفاده می‌کنند باید از مصرف آنها خودداری کنند. 

۸- مصرف آسپرین علائم آسم را تشدید می‌کند.
نکات مهم در مصرف
نکته 1: عوارض در افراد سالخورده ممکن است شدیدتر باشد. در افراد مسن گیجی، ورم صورت و پاها و کاهش ناگهانی ادرار می‌تواند روی دهد.
نکته 2: از اینگونه داروها برای کنترل درد، نباید بیش از ۷-۱۰ روز استفاده شود.
نکته 3: آسپرین روکشدار دارای روکش انتریک (ENTERIC) می‌باشد. روکش باعث می‌گردد آسپرین بدون تغییر از معده عبورکرده و در روده کوچک حل گردد. بنابراین از تحریک گوارشی در معده جلوگیری می‌گردد.قابل ذكر است كه رو شروع اثر آسپیرین را به تاخیر می‌اندازد.

نحوه مصرف
۱-اشکال خوراکی را همراه با یک لیوان پر از آب مصرف کنید. پس از مصرف ۱۵-۳۰ دقیقه به حالت قائم باقیمانده و از دراز کشیدن خودداری کنید تا تحریک گوارشی کاهش یابد. 

۲-برای کاهش تحریک گوارشی می‌توان آنها را همراه با غذا و یا داروهای ضد اسید معده مصرف کرد. 

۳- هیچ‌گاه میزان دوز تجویزی را افزایش ندهید. علاوه بر دسته داروهای ضد درد فوق الذکر  به دسته دیگری  تحت عنوان ذیل می‌توان اشاره کرد:
ضد دردهای شبه افیونی و یا مخدر
این دسته دارای اثرات قوی‌تر و سریع‌تر نسبت به ضد دردهای غیر مخدری می‌باشند. ضددردهای مخدر به انواع طبیعی، نیمه مصنوعی و مصنوعی تقسیم‌بندی می‌گردند.
ازضد دردهای مخدر می‌توان به داروهای زیر اشاره کرد:
۱-مورفین 2-کدئین  3-فنتانیل  4-متادون  5-پتیدین  6-ترامادول   7-بوپرنورفین   8 -پروپوکسیفن   9 -اکسی مورفون   10 -دیامورفین    كه در اشکال دارویی قرص، کپسول و آمپول موجود هستند.

تداخلات دارویی
آنتی هیستامین‌ها، بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها.
عوارض جانبی

۱- وابستگی و اعتیاد ۲- خواب آلودگی و سرخوشی ۳- گیجی ۴- یبوست و کاهش ادرار، تهوع و خشکی دهان ۵- تپش قلب ۶- توهم و کما
ضددردهای کمکی 
این دسته از داروها مسکن درد نیستند اما در برخی شرایط خاص باعث کاهش درد می‌شوند. (کاهش دردهای نوروپاتیک = حاصل از آسیب عصبی) از این دسته می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- داروهای ضد افسردگی: مانند فلوکسیتین  و دسیپرامین 2- داروهای ضد تشنج: مانند گاباپنتین، فنی توئین و کلونازپام  3- بی‌حس کننده‌های موضعی: نظیر لیدوکائین و کاپسایسین
داروی موضعی ضد درد چیست؟
داروهای موضعی یا topical درد از راه پوست جذب می‌شوند. رایج‌ترین انواع این داروها، کرم‌ها یا ژل‌هایی است که روی پوست مفاصل دردناک مالیده می‌شوند. بعضی انواع این داروها به شکل افشانه یا چسب‌هایی است که روی پوست می‌چسبد. معمولا اجزای مؤثر به کار رفته در داروهای موضعی بدون نسخه شامل کاپسایسین، سالیسیلات‌ها و منتول هستند. به علت آنکه ترکیبات موجود در این داروها از راه پوست جذب می‌شوند، بسیاری از این داروهای موضعی را بهتر است روی مفصل‌هایی به کار گرفت که نزدیک سطح پوست هستند.