دكتر علیرضا زالی؛ متخصص و جراح مغز و اعصاب
از نكاتی كه در مورد بروز دیسكوپاتی‌های كمر باید به آن توجه داشت، بحث سلامت بین مهره‌ای است، اصولا دیسك‌های سالم، دیسك‌هایی هستند كه مقدار بیشتری مولكول‌های آب را در خود نگه می‌دارند.
علایم دژنرسانس دیسك كمر
از مهمترین علایم دژنرسانس دیسك، از بین رفتن مولكول‌های آب است كه به صورت خشك شدن دیسك نمایان می‌شود، خوشبختانه این علامت را می‌توان در كلیشه‌های MRI مورد ارزیابی قرار داد.
اصولا با گذشت زمان، دیسك‌هایی كه تغییرات دژنرسانس بیشتری دارند، در آنها احتمال راه پیدا كردن مواد ژلاتینی دیسك به بیرون بیشتر است. به همین دلیل دیسك كمر به چند دسته طبقه‌بندی می‌شود.
طبقه‌بندی انواع دیسك كمر
اگر مواد داخل دیسك به سمت بیرون برجستگی پیدا كرده باشد، اصطلاحا (Protrusion) نامیده می‌شود.اگر مواد داخل دیسك از سطح دیسك كنده شده و به بیرون راه پیدا كرده باشد، فتق (Extrusion) نامیده می‌شود. كه این حالت به مراتب شدیدتر از حالت قبلی است.
در مواردی كه با انجام MRI، مشاهده می‌شود كه دیسك دارای برجستگی ساده‌ای بوده، كه خیلی آب دار نبوده، این حالت Bulging نامیده می‌شود كه برآمدگی دیسك كاملا مشهود است.گاه ممكن است قطعه‌ای از دیسك كنده شده باشد و به منطقه‌ای دورتر از دیسك مهاجرت كرده باشد، این تكه كنده شده از دیسك قطعه سكستره نامیده می‌شود.
گاه ممكن است مجموعه علایم مذكور بروز كند كه تحت عنوان هرنیاسیون نامیده می‌شود، كه تعریف ترمینولوژیك دقیق آن با هم متفاوت است.با تشخیص دقیق هر یك از مراحل مذكور، می‌توان اقدام درمانی لازم را انجام داد.
درمان
بیماری كه با Bulging دیسك مراجعه می‌كند، اقدام درمانی، تنها درمان طبی و نگهدارنده است.بیماری كه دچارProtrusion است باید شدت Protrusion در MRI مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد، در انواع خفیف و متوسط، درمان طبی است. ولی در نوع شدید، بخصوص اگر همراه با نقص عصبی و درد مقاوم باشد، باید به فكر مداخله جراحی باشیم.
در صورت وجود Extrusion، با توجه به اینكه خطر آسیب عصبی بیمار را تهدید می‌كند، معمولا انجام عمل جراحی از اقدامات اولیه است.در صورت وجود قطعه سكستره نیز، انجام عمل جراحی از مداخلات اولیه درمانی است.در موارد وجود دیسك كمر درمان طبی باید انجام گیرد یا درمان جراحی است؟
در حدود 90- 80 از موارد دیسك كمر، درمان طبی است، كه شامل استفاده از داروهای ضد التهابی، داروهای شل كننده عضلات، استراحت به اندازه كافی، كاهش فعالیت‌های فیزیكی و استفاده از اقدامات توانبخشی می‌باشد.
گاهی ممكن است بیمارانی كه با دردهای دیسكوژنیك مكرر، مراجعه می‌كنند، با توجه به اینكه بین این دردها و الگوی زندگی افراد ارتباط مستقیمی وجود دارد، با تغییر الگوی زندگی و شغلی بیمار، بهبودی لازم را كسب كنند.
در چه مواردی درمان‌های جراحی ضرورت دارد؟
1-در موارد وجود درد شدید مقاوم به درمان طبی كه حداقل با سه دوره درمانی موفق، پاسخ مناسب ایجاد نشده باشد و با شكست درمانی مواجه شده باشیم، به علت وجود درد آزار دهنده یا درد رادیكولر انجام عمل جراحی ضرورت دارد.
2-بروز نقص حسی- حركتی اسفكتری در بیماران، خصوصا اگر این نقص پیش‌رونده باشد، انجام عمل جراحی ضرورت دارد...
برای خواندن بخش دوم- تشخیص و درمان دیسك كمر- اینجا كلیك كنید.
