برای کامل شدن تمامی جوانب توجه و تمرکز لازم است، همكاری بر این قسمتها كه کمی بالاتر در منطقه دیانسفال قسمتهای اولیه قاعده کورتیکال وجود دارند،كه عبارتند از تالاموس که شامل LG وMG Lateral giniculate body),) و , (Medial geniculate body) و نواحی حسی تالاموس که سیگنالهای حسی را به آن ناحیه میرساند و به نام VPL (Ventralis postero lateralis ) میباشد کلیه این قسمتها در فرایند توجه و تمرکز شرکت دارند.
قسمت بعدی که در چگونگی نحوه دیدن و دقت در توجه دخالت دارد ناحیه Basal ganglion است، تقریبا در همین قسمت Cingulategyrus میباشد که به وسیله نواحی قدامی و خلفی خود در هماهنگی عملکرد توجه و تمرکز و به کارگیری به موقع اعمال گفتاری و وتنظیم هماهنگی بین اندام فوقانی و تحتانی در به کارگیری به موقع دست و پاها عمل مینماید.
در ناحیه كورتیكال طی شکلگیری پروسه توجه و تمرکز علاوه بر Occipital قسمتی ازParietal و بالاخره ناحیه ای از Prefrontal و همچنین لب تمپورال وچند ناحیه مهم دیگر نواحی Cortical برای تکمیل کردن فرایند توجه و تمرکز دخالت دارند. البته چون شرط ایجاد توجه، علاقه و تمایل به توجه است، بنابراین قسمتهای مختلف سیستم لیمبیک نقش هماهنگی کاملی در پروسههای توجه و تمرکز خواهد داشت.
ضمنا باید توجه داشت كه کلیه این قسمتها تا دو یا سه سالگی از نظر ساختاری تکمیل میشوند و بر اساس مطالعات انجام شده، مشخص شده است، فرایند توجه و تمرکز در انتهای سال دوم از نظر ساختاری تکمیل میشود و این زمانی است که اگر تشخیص دهیم، خواهیم توانست کودک را به وسیله توانبخشی با تکیه بر علوم اعصاب به توانمندی قابل قبولی برسانیم. در موارد وجود ضایعه مغزی مشخص و شدید (چه ژنتیکی و چه اکتسابی) تشخیص تا این سن مشکلی ندارد.
ولی در مورد کودکانی که در آینده دچار مشکلات اوتیستیک، ADHD یا انواع اختلال رفتاری میشوند، تشخیص در این محدوده سنی نسبتا مشکل است و احتیاج به دقت کاملی دارد، هرچند خوشبختانه در حال حاضر اساتید روانپزشکی اطفال، تشخیصهای بسیار زودرس در مورد اختلال رفتاری میدهند، ولی به نظر میرسد از انجام اقدامات توانبخشی علمی امیدی نداشته و ندارند.
به همین دلیل ارجاع بیمار با تاخیر انجام میشود و تا کامل شدن سایر پارامترهای تشخیصی اختلالات رفتاری كه در حدود بالای سن سه سالگی معمولا قابل تشخیص میباشد، صبر مینماید در حالی که فرایند توجه و تمرکز از نظر علم Neuroseience علاوه بر اشكال عملكردی در سیستم بینایی اشکال در یک و یا چند منطقه دیگر میتواند باشد و سنین زیر دو سال که هنوز سیستم توجه و تمرکز از نظر ساختاری تکمیل نشده است برای انجام اقدامات Neurorehabilition بسیار زمان خوبی است.
حتی بعد از این زمان تا سه یا چهار سالگی هنوز میتوانیم از نظر عملکردی یا (Functional) روی بیماری تاثیر مثبتی به طریق توانبخشی داشته باشیم ولی اگر اشكالات توجه و تمركز و سایر اختلال رفتاری از این سنین بگذرد، اقدامات توانبخشی كار زیادی برای بیمار نمیتواند انجام دهد.
برای خواندن بخش اول- توانبخشی سیستم Neurorehabilition- اینجا کلیک کنید.