دكتر محمدرسول هاشمیان
چشم یكی از اعضای حساس بدن است كه عوامل مختلفی می‌تواند به آن صدمه بزند. از جمله این آسیب‌های مهم، آسیب‌های وارد شده به قرنیه و انواع سوختگی می‌باشد كه در این مقاله به طور مفصل به توضیح آن خواهیم پرداخت.
درمان
درمان، در موارد آلودگی چشم، برداشتن اجسام آلوده از روی قرنیه و ملتحمه، مصرف آنتی‌بیوتیك و سیلكوپلژیك، استفاده از لنزهای تماسی درمانی و پیوند استحكامی قرنیه می‌باشد.
عوارض دیررس شامل: از بین رفتن غدد اشكی و نهایتاً خشكی چشم، كاهش حس قرنیه و ضایعات ناشی از عدم ترمیم قرنیه و بالاخره زخم‌های عفونی و غیرعفونی قرنیه و نكروز و سوراخ شدن قرنیه می‌باشد كه در صورت پیدایش علائم ذكر شده می‌توان از اشك‌های مصنوعی بدون ماده نگهدارنده و پیوند پرده آمینوتیك و نیز پیوند قرنیه استفاده كرد، گرچه پیش آگهی در این بیماران خوب نیست.
هدف اصلی در درمان مایعات حرارتی قرنیه
1- كاهش درد كه با تجویز قطره‌های سیكلوپلژیك امكان‌پذیر است. 2- پیشگیری از التهاب، زخم و بالاخره سوراخ شدن قرنیه كه با مصرف قطره آنتی‌بیوتیك و تجویز سیستمیك (عمومی) خطر عفونت كاهش می‌یابد. 3- حفظ و كاهش اسكار پلك‌ها كه در نگهداری چشم اهمیت ویژه‌ای دارد.
آسیب‌های حرارتی و رادیاسیون حرارت در صورتی كه مدت زیادی در تماس با قرنیه و قسمت قدام چشم باشد، می‌تواند موجب آسیب‌های جدی و نیز كدورت دائم قرنیه (مثل حرارت ناشی از مواد مذاب) شود. حرارت (گرما) موجب التهاب و ذوب شدن الیاف كلاژن قرنیه، زخم و نهایتاً از بین رفتن نسج قرنیه می‌گردد.
سرمازدگی
ادم و ورم موقتی استرومای قرنیه‌ها، بخصوص در افرادی كه بیماری رینود دارند، مشاهده شده است، ولی این عارضه گذراست.
اشعه ماوراء بنفش
اپی‌تلیوم قرنیه، حساس‌ترین قسمت قرنیه است كه در اثر اشعه ماوراءبنفش آسیب می‌بیند. بیمار چند ساعت بعد از تماس با اشعه دچار درد شدید چشم‌ها و ریزش اشك می‌شود و معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد.
افرادی كه در معرض چراغ‌های خورشیدی، جوشكاری و به مدت طولانی در معرض نور منعكس شده خورشید (برف یا دریا) قرار می‌گیرند، دچار آسیب‌های ناشی از این اشعه میشوند. بهترین راه پیشگیری از این عارضه، استفاده از عــینــك‌های(UV-Filtering) Anti UV ی است. درمان شامل بستن چشم‌ها با پد استریل، قطره سیكلو پلژیك و نیز داروهای ضد درد می‌باشد.
اشعه‌های یونیزان
تابش اشعه‌های یونیزان كه در اثر انفجار بمب هسته‌ای، اشعه ایكس و نیز رادیو ایزوتوپ‌ها اتفاق می‌افتد. شدت آسیب بستگی به میزان انرژی، طول مدت تماس و فاصله تابش اشعه با چشم دارد كه سبب ضایعات وسیع و موتاسیون DNA، ضایعات عروقی، نكروز ایسكمیك و مرگ سلولی می‌شود.
اصولاً اشعه با طول موج بلند بیشتر ضایعات سطحی ایجاد كرده و كمتر به عمق نسج نفوذ می‌كند؛ و اشعه با طول موج كوتاه، به عمق نسج نفوذ كرده و ضایعات شدیدتر ایجاد می‌نماید.
آسیب‌های شیمیایی
صدمات این موارد می‌تواند از یك ضایعه اپی‌تلیوم تا موارد شدیدتر قرنیه، مثل كدورت قرنیه، نكروز و گاهاً از بین رفتن چشم باشد. این مواد به صورت مایع، جامد و بخار در صنعت و در منازل استفاده میشوند؛ مانند پاك‌كننده‌ها، ضدعفونی كننده‌ها، حلال‌ها، مواد آرایشی، مواد تمیز‌كننده اجاق و لوله‌بازكن‌ها، آمونیاك و سفیدكننده‌ها. كودها و سموم نباتی كشاورزی و نیز قلیای موجود در آهك (قلیای صابون‌‌پزی) نیز می‌تواند ضایعات شدید و جبران ناپذیری ایجاد كند.
اصولاً شدت صدمات مواد اسیدی و یا قلیایی به مدت زمان تماس، شدت PH و میزان و حجم ماده شیمیایی بستگی دارد...
برای خواندن بخش دوم- چشمت بی‌بلا- اینجا کلیک کنید.
