زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

گاه هیچ مساله ای به اندازه بوی بد دهان، آزار دهنده نیست. چرا که زندگی را برای اطرافیانمان و خود ما (زمانی که از آن رنج مي‌‌بریم و از آن اطلاع داریم.) تلخ و سخت مي‌‌کند، مي‌‌تواند منشاء تمسخر، انزوای اجتماعی باشد، بر روابط فردی و اجتماعی ما تاثیر بگذارد و به ابتلا بیماری‌‌های مثل افسردگی منجر شود. حدود بیست الی بیست و پنج درصد مردم با این مشکل دست به گربیان هستند. بوی بد دهان معمولا با افزایش سن افزایش مي‌‌یابد و در مردان بیشتر شایع است.

بوی بد دهان موقتی
بوی سبزیجات خانواده سیر و پیاز (همچون خود سیرو پیاز، تره فرنگی، پیازچه، موسیر) کاملا شناخته شده است. بوی این گیاهان بعد از مصرفشان برای مدتی  معمولا برای مدت طولانی و چندین ساعت باقی مي‌‌ماند. (خصوصا اگر مقدار زیادی از آن‌‌ها را به صورت خام مصرف کرده باشیم.)
این بوی بد از فسفر ناشی مي‌‌شود که در این سبزیجات به مقدار زیادی وجود دارد و در هنگام هضم آن‌‌ها، در بدن از آن‌‌ها خارج مي‌‌شود. مقدار زیادی از این فسفر در جریان پخت و پز تبخیر مي‌‌شود: در نتیجه بهتر است هنگام پخت این مواد در ظرف آن‌‌ها را نبندید.

چگونه با بوی بد دهان گذرا مقابله کنیم؟
 متاسفانه مسواک زدن برای از بین بردن این بو، کارساز نیست؛ چرا که این بوهای ناخوشایند از دستگاه گوارشی خارج مي‌‌شود. جویدن آدامس نعنا هم اثر موقتی دارد.
 واضح است که باید قبل از قرارهای مهم از مصرف این مواد غذایی خودداری کرد. اما اگر به ناچار مجبور به خوردنشان شدید، کمی برگ جعفری بجوید: این سبزی سرشار از آنتی اکسیدان، اثر فسفر را در بدن خنثی مي‌‌کند. البته مطمئنا باید بعد از این کار، برای رهایی از سبزی‌‌هایی که لابلای دندان‌‌ها به جای مانده‌اند، مسواک بزنید.
 همچنین برای از بین بردن این بوی بد دهان، جویدن دانه‌‌های رازیانه یا هل سبز توصیه مي‌‌شود، البته مکیدن تکه‌ای از چوب دارچین نیز موثر است. این دو راهکار بسیار از مصرف دانه‌‌های قهوه که در این مواقع توصیه مي‌‌شود، موثرتر است. در قرون وسطی از آنجایی که غذاهای بسیاری از مناطق حاوی سبزیجاتی همچون سیر و پیاز بود، اغلب افراد بعد از غذا خوردن، عادت داشتند که این دانه‌‌ها را بجوند.
 اگر دانه رازیانه، هل یا چوب دارچین در دسترس نداشتید از آبنبات‌‌های حاوی عصاره این مواد بهره ببرید.

بوی بد دائمی دهان
در هشتاد و پنج درصد موارد علت بوی دهان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، عفونت دندان‌‌ها و لثه ( بیماری‌‌های پریودنتال* و رشد ناقص دندان عقل ) یا پوسیدگی دندان‌‌هاست که درمان نشده باشد.
گاه سطح زبان، محل تجمع باکتری‌‌ها و بقایای مواد غذایی مي‌‌شود که به شکل سفید رنگ در مي‌‌آید. این مساله منجر به تولید گازهای منشاء بوی بد دهان مي‌‌شود و در بیماران مبتلا به بیماری‌‌های پریودنتال بیشتر مشاهده مي‌‌شود.
خشکی دهان خیلی در تولید بوی بد دهان موثر است. استرس زیاد و طولانی مدت گاه عامل خشکی دهان است. از طرفی بیش از سیصد دارو وجود دارند که عامل خشکی دهان هستند.
تند غذا خوردن نیز در ایجاد بوی بد دهان تاثیر دارد. هنگامی که غذا خیلی سریع و بدون اینکه کامل جویده شود، بلیعده مي‌‌شود، غدد بزاقی فرصت پیدا نمی‌کنند، شروع به کار کنند.
دلیل دیگر بوی بد دائمی دهان، ننوشیدن میزان کافی آب است: نوشیدن آب کمک مي‌‌کند که دهان مرطوب باشد و در نتیجه بوی بد دهان کمتر شود. به اندازه کافی آب بنوشید؛ خصوصا اگر بینی شما گرفته است و ناچار هستید با دهان نفس بکشید یا اگر زیاد حرف مي‌‌زنید.
بوی بد دهان همچنین گاه به دلیل مشکلات گوارشی از جمله ورم معده، مری، ریفلاکس اسید معده، زخم معده یا اختلال در ترشح آنزیم‌‌های گوارشی بوجود مي‌‌آید و همراه با اسیدی شدن و سوزش معده است که اصلا خوشایند نیست.
سیگار کشیدن، نوشیدن  قهوه و الکل نیز در تولید بوی بد دهان نقش بازی مي‌‌کنند.
بیماری‌‌های تنفسی بینی، سینوس‌‌ها، لوزه‌‌ها و ناحیه حلق نیز مي‌‌توانند عامل بوی بد دهان باشند. گاه بیماری‌‌هایی همچون دیابت یا سرطان سر و گردن عامل بوجود آورنده این مشکل هستند.
خواب نیز به دلیل کمبود بزاق دهان و بقایای مواد غذایی در دهان به مدت طولانی، یکی از عوامل بوجود آورنده بوی بد دهان است. این مشکل معمولا بعد از مسواک زدن صبحگاهی و صرف صبحانه از بین مي‌‌رود.
* به بیماری بافتهای نگهدارنده دندان‌ها گفته می‌شود. بافتهای نگهدارنده دندان‌ها عبارتند از لثه، الیاف اتصال دهنده دندان به استخوان و بافت استخوانی اطراف دندان. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود با ایجاد پلاک دندانی و ترشح سموم از میکروب‌های آن بافتهای مجاور تحت تاثیر قرار می‌گیرند. اگر مشکلی در هر یک از اجزا، نگهدارنده دندان در استخوان ایجاد شود فرد دچار بیماری پریودنتال شده است.

چگونه بوی بد دائمی دهان را درمان کنیم؟
از آخرین باری که نزد دندانپزشک رفته‌اید، چه مدت گذشته است؟ آخرین بار که دندان‌‌هایتان را جرم‌گیری کرده‌اید؟ آیا بعد از هر غذا مسواک مي‌‌زنید؟ یا حداقل صبح‌‌ها و شب‌‌ها قبل از خواب؟ ظهرها بعد از ناهار اغلب مسواک زدن همیشه راحت نیست؛ خصوصا اگر در بیرون از خانه هم باشید: یک آدامس بدون شکر بجوید؛ این کار دندان‌‌ها را تا حدی تمیز، کمی از جرم‌‌های باکتری را از روی دندان‌‌ها پاک و از طرفی به تولید بزاق دهان نیز کمک مي‌‌کند.
اگر از بوی بد دائمی دهان رنج مي‌‌برید، سریعا به پزشک مراجعه کنید؛ این مورد از مواردی است که نباید به هیچ عنوان آن را نادیده گرفت.
اگر نسبت به علت این مشکل شک دارید، در وهله اول نزد دندانپزشک‌تان بروید و در صورت لزوم دندان‌‌های خود را جرم گیری کنید. از دکتر خود بخواهید که دهانتان را به منظور اطمینان از عدم وجود التهاب یا عفونت لثه، پوسیدگی دندان یا دندانی که پرکردگی آن مشکل دارد، معاینه کند.
اگر به طور مرتب مسواک نمی‌زنید، برای مسواک زدن برنامه داشته باشید و سر ساعات خاص و به طور منظم مسواک بزنید و مسواک‌تان را با خمیردندان آشتی دهید. در هنگام مسواک زدن، فراموش نکنید که به آرامی با مسواک روی زبان را نیز تمیز کنید: این کار از تجمع کردن باکتری‌‌ها بر روی زبان جلوگیری مي‌‌کند.
دهان شویه‌‌ها هم مي‌‌توانند به شما کمک کنند. دهان شویه‌‌ها انواع مختلفی دارند که در خوشبو کردن دهان موثر هستند؛ اما اگر دندان‌‌ها و زبان شما بیش از حد جرم گرفته، دهان شویه‌‌ها چندان موثر نخواهند بود.
همیشه یک مسواک در کیف خود داشته باشید که در مواقعی که مثلا در رستوران غذا مي‌‌خورید، بلافاصله مسواک بزنید. این کار تا حدی به شما کمک مي‌‌کند از بوی دهان رهایی بیابید.
زبان خود را بررسی کنید. اگر احساس مي‌‌کنید، رنگ زبان‌تان تغییر کرده و جرم زیادی روی آن وجود دارد که به نظر نمی‌رسد با فقط مسواک زدن تمیز بشود، از برس‌‌های مخصوص تمیز کردن زبان که در همه داروخانه‌‌ها موجود است، کمک بگیرید.
از رژیم‌‌های غذایی که بیش از حاوی پروتئین هستند، اجتناب کنید. مصرف بیش از حد شیر، پنیر، گوشت قرمز یا ماهی، در تولید بوی بد دهان موثر هستند.
اگر بین دندان‌‌هایتان فاصله وجود دارد  به کمک نخ دندان شیارهای بین دندانی را تمیز کنید. با بالاتر رفتن سن فاصله بین دندان‌‌ها بیشتر مي‌‌شود و مواد غذایی که در این شیارها باقی مي‌‌مانند، به راحتی فاسد مي‌‌شوند و بوی بد دهان را به دنبال خود مي‌‌آورند.
با دقت و حوصله مسواک بزنید. مسواک‌‌ها مدل‌‌های مختلفی دارند؛ نوعی را انتخاب کنید که مناسب دندان‌‌های شماست و لابلای دندان‌‌ها را نیز به خوبی تمیز مي‌‌کند.

تحریریه مجله دنیای سلامت