زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر سارا كاشانچی؛ جراح دندانپزشك

ضربه به دندان‌های كودكان با تروما بسیار رایج است. اكثر آسیب‌های دندان در ساختمان دندان‌های شیری و دائمی دندان‌های قدامی به ویژه دندان‌‌های قدامی فك بالا را درگیر می‌كند. جابه‌جا شدگی خفیف از شایع‌ترین موارد، مشاهده شده به دنبال ضربه به دندان‌های شیری می‌باشد.

ترك‌های ساده تاج دندان از جمله موارد شایع‌ تروما به دندان‌های دائمی است كه حتماً باید پیگیری و درمان شود. هرچه كودك كنجكاوتر و ماجراجوتر باشد احتمال جراحت‌هایی از این دست افزایش می‌یابد در مورد دندان‌های دائمی بیشتر صدمات در نتیجه زمین خوردن و برخورد هنگام بازی و دویدن روی می‌دهد. دوچرخه‌سواری را نیز می‌توان عامل بزرگی به‌شمار آورد. به‌طور كلی می‌توان گفت كه حوادث بیشتر در زمین بازی مدارس اتفاق می‌افتد.

اورژانس‌های‌ دندانپزشكی

زمانی كه ضربه، خونریزی، درد یا تورم غیر معمول در ناحیه دهان دیده می‌شود. به عنوان اورژانس دندانپزشكی تلقی می‌گردد. در این صورت باید هرچه زودتر به دندانپزشك خود یا بیمارستان مراجعه كنید.

 ضربه‌های دندانی

بیشترین گروه سنی كه درگیر ضربه‌های  دندانی می‌شوند، سنین یك تا دو سالگی، زمانی كه كودك راه رفتن را می‌آموزد و 7 تا 10 ساله می‌باشد. كودكانی كه دندان‌های جلو آمده دارند، همچنین افرادی كه در ورزش‌ها مانند: فوتبال، ‌هندبال، بسكتبال، والیبال و . . .  شركت می‌كنند احتمال ضربه به دندان‌هایشان بیشتر است. در این‌گونه موارد كاربرد محافظ‌های دهانی به هنگام ورزش پیشنهاد می‌شود.

درمان

ضربه در این سنین عمدتاً بافت نرم را درگیر می‌كند، كه بهتر است بافت آسیب دیده با آب شسته شود.

جهت جلوگیری از خونریزی، ناحیه صدمه دیده را با گاز یا پنبه به مدت پنج دقیقه فشار دهید.

جهت درمان اورژانس هر چه سریع‌تر به دندانپزشك خود مراجعه كنید.

درمان دندان‌های دائمی ضربه دیده

شایع‌ترین نوع ضربه به دندان‌های دائمی شامل شكستگی‌های تاج دندان، جابجائی‌ها بطرف لب یا زبان به همراه لقی دندان و خارج شدن دندان از حفره می‌باشد.

در موارد شكستگی تاج با قطعه شكسته دندانی باقی‌مانده می‌‌توان آنرا بوسیله موادی به دندان چسبانید بنابراین بهتر است قطعه شكسته شده را پیدا كرده، در یك لیوان آب نگهداری كنید. سپس بلافاصله به دندانپزشك خود مراجعه نمایید.  در مورد شكستگی تاج دائمی حتی اگر علامتی نبود باید به دندانپزشك مراجعه كرد.

زمانی كه دندان كاملا از حفره خود خارج شده است با نگه داشتن تاج دندان آن را از زمین بردارید. اگر دندان آلوده شده است به مدت 10 ثانیه زیر آب به آرامی شستشو دهید و به داخل حفره خود برگردانید. اگر چنین كاری ممكن نیست بهتر است دندان را در یك لیوان شیر قرار دهید. در غیر اینصورت دندان را در داخل دهان بین دندان‌ها و گونه كودك قرار داده و بلافاصله به دندانپزشك مراجعه نمایید. زمان رسیدن به دندانپزشك بسیار مهم است.

 اگر بتوانید در عرض 30 دقیقه پس از ضربه، كودك خود را به دندانپزشك برسانید، شانس موفقیت در درمان حدود 90درصد افزایش می‌یابد.

حتی در مواردی كه دندان ضربه دیده است و هیچ‌كدام از موارد فوق دیده نمی‌شود نیز مراجعه به دندانپزشك ضروری است صدمه به عصب دندان در عرض چند روز یا چند هفته می‌‌تواند سبب تغییر رنگ آن گردد.

دردهای شبانه

یكی دیگر از شایع‌ترین اورژانس‌های دندانپزشكی، درد شبانه است، دردی كه در هنگام خواب به سراغ كودك‌تان می‌آید. در این هنگام بهتر است كودك از حالت خوابیده به وضعیت نشسته درآید و سر كودك بالاتر قرار گیرد. پیش از مراجعه به دندانپزشك، شستشوی دهان با آب گرم و نیز كاربرد شربت مسكن جهت كاهش موقت درد پیشنهاد می‌شود.

یكی از مهمترین دلایل جراحت دندانی در كودكان زمین خوردن بر روی سطح سخت است. بسیاری از كشورها قوانینی دارند مبنی بر این‌كه هر سازمانی كه ساخت‌وساز چنین مكان‌هایی را بر عهده می‌گیرد. مسئول است از استاندارد بودن وسائل بازی مطابق با معیارهای ایمنی بین‌المللی اطمینان حاصل كند و سطح ضربه‌گیری در زیر تمامی وسائل – جاهایی كه احتمال زمین خوردن كودكان زیاد است بكار برد.

در انگلستان، شواهد نشان می‌دهد كه جراحت‌های وارده به دندان‌های قدامی دائمی در كودكانی كه جلوزدگی (بیرون زدگی) بیش از 5/6 میلی‌متر دارند به شكل چشمگیری بیشتر است. استفاده از محافظ‌های دهانی كمك موثری برای جلوگیری از تروما به دندان هنگام ورزش‌های دسته‌جمعی است. بازیكنان ورزش‌های تصادمی بایستی از محافظ دهانی استفاده كنند. جراحت‌های بافت نرم ممكن است در لب‌ها، فرم، مخاط، كام، زبان، لثه، به تنهایی یا همراه با صدمه به دندان دیده شوند.

چنین صدماتی ناشی از اشیاء اسباب بازی یا دندان‌ها هستند كه معمولا با خونریزی شدید اضطراب زیاد والدین و كودك همراه است. ممكن است كودك در حال كه آبنبات چوبی، مداد، یا سایر اشیاء را در دهان نگاه داشته زمین بخورد. به علاوه زمین خوردن ممكن است باعث بسته شدن دندان‌ها شود و پارگی‌های شدیدی در منطقه زبان یا گونه‌ها كه در كودكان دارای عضلات شل هستند و به سادگی در میان دندان‌ها قرار می‌گیرد. را سبب شود.

برای جلوگیری از صدمات وارده به بافت نرم لازم است در مرحله اول خونریزی را متوقف ساخت. این كار اضطراب كودك را به مراتب كاهش می‌دهد. اغلب صدمه كمتر از آن است كه به نظر می‌رسد و پس از پاك كردن خون از محل ممكن است بسیار سطحی باشد. هنگامی كه كودك گریه می‌كند زخم‌های مخاطی و زبانی باز می‌شوند. و بسیار حادتر از آنچه كه هستند بنظر می‌رسد اگر كودك آرام باشد، بافت‌ها لبه‌های آسیب دیده بی‌حركت می‌مانند و بهبود به سرعت انجام می‌پذیرد.