زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر محمد هادی‌زاده؛ متخصص جراحی پلاستیك

ژنیكوماستی به معنای تورم بافت‌های پستانی در پسران و مردان به علت عدم تعادل هورمونی، به خصوص استروژن و تستوسترون است. نوزادان، پسران در دوران بلوغ و مردان مسن اغلب به دلیل تغییرات طبیعی هورمونی ممكن است ژنیكوماستی شوند.

این حالت اغلب مشكل جدی نیست، اما گاهی مردان مبتلا به ژنیكوماستی در سینه‌های خود درد دارند و یا احساس خجالت می‌كنند. این حالت ممكن است خود به خود برطرف شود، اما گاهی نیاز به درمان‌های دارویی است تا سطح هورمون‌ها متعادل گردد. در برخی موارد، برای برداشتن بافت‌های پستانی نیاز به عمل جراحی است.

 نشانه‌های ژنیكوماستی

نشانه‌ها شامل تورم بافت غدد پستانی و حساسیت پستان‌هاست؛ اما در صورتی كه مردی دچار درد، تورم و حساسیت یا ترشح از نوك یك یا هر دو پستان شد، باید به پزشك مراجعه كند. ژنیكوماستی با كاهش میزان هورمون تستوسترون در مقایسه با استروژن بدتر می‌شود. دلیل این كاهش، مشكلاتی است كه روی هورمون تستوسترون تاثیر گذاشته و یا آن را كاهش می‌دهد یا موجب افزایش سطح هورمون استروژن می‌شود.

علل برهم خوردن تعادل هورمون‌ها

تعادل هورمون‌ها به دلایل متعدد، مثل استفاده از برخی داروها و یا ابتلا به بعضی بیماری‌ها ممكن است به هم بخورد. مهم‌ترین این هورمون‌‌ها تستوسترون و استروژن هستند كه كنترل كننده تكامل و حفظ خصوصیات جنسی در مردان و زنان می‌باشند. تستوسترون مسؤول شكل‌گیری توده‌های عضلانی مردان و بوی بدن آنهاست و استروژن موجب رشد پستان‌ها در زنان می‌شود.

بسیاری از افراد تصور می‌كنند استروژن تنها یك هورمون زنانه است، در حالی كه در بدن مردان هم استروژن تولید می‌شود. استروژن به حفظ تراكم استخوان‌ها، تولید اسپرم و خلق و خو كمك می‌كند؛ اما اگر سطح آن در مردان از حد تعادل خارج شود، ممكن است سبب ژنیكوماستی شود.

ژنیكوماستی در نوزادان پسر

بیش از نیمی از نوزادان پسر با بزرگی پستان متولد می‌شوند كه به دلیل تاثیرات استروژن بدن مادر است. این تورم معمولا 2 تا 3 هفته پس از تولد از بین می‌رود.

ژنیكوماستی در بلوغ

ژنیكوماستی معمولا در دوران بلوغ پسران به علت تغییرات هورمونی شایع است. در بسیاری از موارد، تورم بافت پستان بدون درمان برطرف می‌شود (شش ماه تا دو یا سه سال پس از آن). اوج ژنیكوماستی در سن 50 تا 80 سالگی است. حداقل یك چهارم مردان در این دوره دچار ژنیكوماستی می‌شوند.

داروهایی كه ایجاد ژنیكوماستی می‌كنند

 ضد آندروژن‌هایی است كه برای درمان بزرگی پروستات، درمان سرطان و یا برخی بیماری‌ها مصرف می‌شوند.

 داروهای ضد ایدز، داروهای ضد اضطراب، مانند دیازپام، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای، آنتی‌بیوتیك‌ها، داروهای زخم معده، مانند سایمتیدین، درمان سرطان (شیمی درمانی)، داروهای قلبی، الكل و مصرف داروهایی مثل آمفتامین، استروئیدها و آندروژن‌های آنابولیك، هروئین...

برای خواندن بخش دوم- ژنیكوماستی- اینجا كلیك كنید.