دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه
متأسفانه گروهی از افراد به علت تحمل نكردن گرسنگی، عدم موفقیت در ترك ریزهخواری، ناخنك زدن و جلوگیری از بیشخواری، راه درمان دیگری را برای جلوگیری از افزایش وزن خود برگزیدهاند و آن استفاده از انواع داروهای ملین است كه ادامه مصرف آنها ممكن است بسیار خطرناك بوده و آسیبهای جدی را برای فرد فراهم سازد.
مكانیسم اثر ملینها
1- افزایش دهنده حجم مدفوع: گروهی از این داروها با درهم آمیختن با محتویات روده، آنها را به صورت تركیبات غیرقابل جذب درآورده و حجم مدفوع را افزایش میدهند.
2- گروه دیگری از این مواد در قسمتی از روده بزرگ، باعث افزایش ترشح مخاطی و ایجاد مدفوع نرم و آبكی میشوند.
3- و بالاخره تركیباتی هستند كه با تحریكات خود، حركات دودی روده را افزایش و عبور محتویات روده را سرعت میبخشند و موجب كاهش مقدار جذب مواد مغذی میشوند.
عوارض جانبی مصرف ملینها
تورم، انقباض، كم آبی با به هم خوردن وضعیت الكترولیتهای بدن، بینظمی در ضربان قلب، سكته، مشكلات كلیوی، فلج شدن دستگاه گوارش، از بین بردن پرزهای دستگاه گوارش و در مواردی مرگ را نیز میتواند در پی داشته باشد.
سنا
برگهای سنا در مصر و هند یافت میشوند.
استفاده از این گیاه كه جزء ملینها میباشد جهت كاهش وزن باعث ایجاد اسهال و كاهش میزان پتاسیم بدن میشود.
داروهای ادرارآور (مدرها- دیورتیكها)
این نوشیدنیها و داروها دارای تركیبات تأثیرگذار در افزایش ادرار و دفع آب بوده و بههیچوجه قادر به تجزیه و سوخت چربیهای بدن نیستند.
از جمله این داروها میتوان تیازید، لازیكس و بیزاكودیل را نام برد. از آنجا كه چایهای لاغری و داروهای ادرارآور تنها به ظاهر به سرعت وزن را كم كرده و سایزهای بدن را كاهش میدهند و بسیار مورد علاقه و استقبال مصرفكنندگان بوده و در نتیجه بازار بسیار پررونقی را برای واردكنندگان و فروشندگان چنین تركیباتی ایجاد شده است.
ولی متأسفانه موفقیتهای به دست آمده در قبال استفاده از این قبیل دمكردهها یا داروهای ادارآور نه تنها بسیار كوتاه مدت بوده و استفادهكنندگان به سرعت بعد از نوشیدن مایعات به اندازه، سایز و وزن اولیه برمیگردند، بلكه عوارض جانبی بسیار خطرناك و گاهی نیز غیرقابل جبرانی را موجب میشوند.
عوارض جانبی مصرف داروهای ادرارآور
استفاده از داروهای ادرارآور تحت شرایط خاصی و زیر نظر پزشكان برای بیماریهای معینی تجویز میگردند و مصرفكنندگان به دقت تحت كنترل قرار داده میشوند به طوری كه به محض بهبودی نسبی بیماری خاص، از ادامه مصرف دارو توسط پزشكان جلوگیری به عمل آورده میشود.
حال با این توضیح، به كارگیری چنین تركیباتی و یا چنین فرآوردههای گیاهی و دارویی آن هم با خاصیت افزایش دفع آب بدن در جهت كاهش سریع وزن، به هیچوجه به صلاح مصرفكنندگان نبوده و نیست چرا كه به موازات دفع آب و افزایش ادرار، اختلالاتی را در الكترولیتهای بدن ایجاد كرده و عوارضی را از قبیل ایجاد و شدت بخشیدن به بیماری دیابت، ضعف عضلانی به علت از دست دادن پتاسیم، آریتمی یا بینظمی ضربان قلب و حتی نقرس به علت افزایش و تراكم اسیداوریك را در بدن موجب میشود.
علاوه بر این كاهش وزن و بهبود سایزهای ایجاد شده به شدت كوتاهمدت بوده و به زودی تمام موفقیتهای ظاهری به دست آمده از بین میرود ولی عوارض ایجاد شده ماندگار و پابرجا خواهند بود.