دكتر محمدرضا قدیرزاده
ترامادول یك داروی مسكن شبه مورفینی است كه برای تسكین دردهای متوسط و یا شدید تجویز میشود. خاصیت تسكین درد ترامادولw10 برابرضعیف تراز مورفین میباشد. این دارو در كبد متابولیزه شده نسبت به ماده اولیه خاصیت چسبندگی بیشتری به گیرندههای مورفینی در بدن دارد به همین دلیل است كه مصرف ترامادول دربرخی افراد علائم مشابه مصرف مواد مخدر ایجاد میكند. ترامادول حالت سرخوشی (نشئگی) مانند مورفین ایجاد میكند ولیكن برعكس مصرف تریاك بجای آنكه فرد كسل و تخدیر شود فرد را فعالتر میكند. مصرف ترامادول موجب وابستگی روانی و جسمی شبیه اعتیاد به تریاك میشود و مصرف طولانی مدت و بدون وقفه آن باعث مقاومت بدنی فرد شده و فرد میبایست برای ایجاد علایم سرخوشی، مصرف آنرا افزایش دهد. بهمین خاطر قطع ناگهانی ترامادول علایم اضطراب، تعریق، بیخوابی، تهوع و لرز، اسهال، درد عضلانی، ترس و بیقراری، گرگرفتگی و ... را ایجاد میكند.
مصرف خود سرانه
متاسفانه در چند سال اخیر شاهد مصرف خودسرانه این دارو در جوانان بالاخص در دانشجویان هستیم. از طرف دیگر برخی افراد این دارو را برای رفع مشكلات جنسی بخصوص زود انزالی مصرف میكنند در حالیكه به اثرات اعتیادآور آن توجهی ندارند. عوارض جانبی دیگر مصرف ترامادول مانند داروهای شبه تریاكی است كه میتوان از جمله آن به حالت تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، یبوست، افت فشارخون، تعریق و خارش اشاره نمود. علائم جسمی ترك ترامادول بعلت خاصیت جلوگیری از بازجذب سروتونین و نورآدرنالین، شدیدتر از علائم ترك مخدرهایی مانند تریاك است. حتی بعد از قطع مصرف كوتاه مدت ترامادول نیز علائمی مانند بیخوابی، سندرم پای بیقرار و افسردگی بروز میكند.
عوارض
تشنج یكی از عوارض خطرناك سوء مصرف ترامادول میباشد كه در افراد دارای بیماری صرع، مشكلات مغزی و معتادان به الكل بیشتر دیده میشود. مصرف بالای 400 میلی گرم (4 قرص 100 میلی گرمی) این دارو در افراد عادی میتواند منجر به بروز تشنج شود و مصرف بالاتر آن خطر مرگ را بدنبال دارد. برخی افراد معتاد به مواد مخدر مانند تریاك و شیره به اشتباه برای ترك ماده مخدر خود به صورت خودسرانه از این دارو استفاده میكنند كه در طولانی مدت نه تنها به ترك ماده مخدر نمی انجامد بلكه فرد به داروی ترامادول نیز معتاد میشود. نكته مهم اینكه قطع یكباره ترامادول میتواند منجر به بروز تشنج در فرد مصرف كننده شود لذا درمان سوءمصرف ترامادول میبایستی زیر نظر پزشك و در مراكز درمان سوء مصرف مواد صورت گیرد.